Có qua cơn hoạn nạn, mới thấu được lòng nhau

Vụ cháy xưởng may tại thành phố Egorevxk trong mười ngày qua là đề tài nóng hổi trên các báo trong nước, ở Nga và nhiều nước trên thế giới. Các báo đều tập trung nói lên sự rủi ro, bất trắc, những gian khổ, khó khăn của anh chị em công nhân, bày tỏ nỗi đau xót trước sự mất mát của những gia đình nạn nhân không gì bù đắp nổi, và  thể hiện sự phẫn nộ đối với giới chủ thiếu lương tâm.

Nhưng có một khía cạnh khác mà báo chí chưa đề cập đến được bao nhiêu, đó là tình cảm của bà con cộng đồng người Việt Nam tại Liên bang Nga và tấm lòng những người Nga trong cơn hoạn nạn.

Cho đến chiều hôm nay là hôm thứ 11 của ngày tang tóc, cộng đồng người Việt Nam tại Matxcơva cũng như toàn Liên bang Nga đều sống trong một tâm trạng thảng thốt, xót thương cho những số phận bất hạnh. Các câu chuyện ở nơi kinh doanh, các hoạt động trong đời sống cộng đồng đều xoay quanh chủ đề vụ cháy.

Sau khi vụ cháy xảy ra, ngay trong đêm, các nhân viên của Sứ quán, Ban Công tác cộng đồng, đại diện Hội Dệt May và những người có trách nhiệm đã đến tận hiện trường vụ cháy. Một mặt, với tư cách là cơ quan chức năng, giới hữu trách của Sứ quán phối hợp với các cơ quan hữu quan phía Nga tiến hành việc điều tra vụ cháy.

 

Còn nạn nhân bị bỏng nặng, sau khi được cấp cứu tại bệnh viện địa phương đã được nhanh chóng chuyển lên Thủ đô Matxcơva, đưa vào bệnh viện chuyên khoa lớn nhất để cứu chữa và chăm sóc.

Matxcơva cách Thành phố ngoại ô Egoirevxk trên 110km, hàng ngày, những cán bộ công tác vẫn như con thoi liên hệ, nắm tình hình và trao đổi với Lãnh đạo Sứ quán để giải quyết hậu quả.

Mười bốn nạn nhân ở các tỉnh khác nhau, có gia cảnh khác nhau, trong đó có hai đôi vợ chồng, hai anh em con chú bác ruột; có người theo Thiên Chúa giáo, làm sao để đáp những nguyện vọng của ngần ấy gia đình; làm sao để làm lễ tang theo lễ nghi chung một cách trọn vẹn; làm sao để đưa các thi hài về cùng đợt theo các yêu cầu; làm sao để trao đổi, kết nối thông tin với ngần ấy gia đình và để thống nhất công việc?  Làm sao trong một thời gian ngắn nhất phải hoàn tất thủ tục về mặt giấy tờ về phía Nga, và phía Việt Nam làm sao giải toả hết những bức xúc xảy ra?

Ngoài ra còn vấn đề tài chính lo lễ tang, tiền khâm liệm, tiền tang tế, tiền vận chuyển tất cả thi hài từ Egorevxk về Matxcơva trong điều kiện đặc biệt, và từ Matxcova về tới Việt Nam.

Một ban Lễ tang được thành lập, phân công việc cụ thể, dù rất nặng nề, dù rất gấp gáp, nhưng buộc mỗi thành viên phải hoàn thành. Đích thân Đại sứ phải chỉ đạo tất cả các cuộc họp, và bản thân Công sứ nhận trách nhiệm là Trưởng ban để điều phối công việc.

Phương án chuẩn bị Lễ Truy điệu các nạn nhân được ấn đình vào 7 giờ 30 sáng ngày 21-/9, theo giờ được chọn, mặc dù vào giờ đó, lịch sử Nga trong thời bình chưa hề tổ chức. Nhưng vì chúng ta là người Phương Đông, chúng ta có những tập quán riêng phải chấp thuận. Muốn vậy, những người đi dự Lễ truy điệu phải rời Matxcơva khoảng 3 giờ sáng, để tránh tắc đường và có thời gian chuẩn bị.

Vài giờ trước khi buổi lễ bắt đầu, công tác chuẩn bị mới hoàn tất.

Dù tang lễ được tiến hành ở Nga nhưng hoàn toàn tuân tuân thủ một cách nghiêm ngặt mọi nghi thức của dân tộc. Trên các di ảnh của nạn nhân là bàn thờ cúng Phật, dưới các di ảnh nạn nhân là, hương hoa, kim ngân và bát hương, cơm cúng.

Đồ cúng được anh chị em Phật tử đạo tràng lo liệu cẩn trọng và chu đáo. Ngay một hôm trước đó, anh chị em đã làm thủ tục và đón kịp hai Đại đức Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Phật giáo Việt Nam sang làm lễ cầu siêu. Hai thầy ngay trong đêm, đã có mặt trước khi mọi người đến để sắp xếp bàn thờ và cúng phẩm.

Buổi lễ Truy điệu tiến hành trong không khí xúc động và trang trọng. Ngài Tham tán công sứ đọc điếu văn trong những tiếng khóc và đôi mắt đỏ hoe của người thân và anh chị em công nhân xin phép chủ xưởng nghỉ, lặn lội hàng trăm cây số đến từ lúc nửa đêm. Hơn một trăm hai mươi người đại diện cho hàng chục ngàn người Việt tại Liên bang Nga không ai cầm được nước mắt.

Trong lời chia buồn, Đại sứ sau khi bày tỏ tình cảm của mình, chia sẻ với thân nhân các gia đình nỗi đau mất mát lớn lao này, ông kêu gọi cộng đồng đoàn kết, thương yêu nhau hơn, mong muốn những tai nạn thương tâm tương tự sẽ không xảy ra với cộng đồng chúng ta.

Trong buổi truy điệu, hai đại đức  làm lễ và cùng các phật tử đọc kinh cầu siêu cho các nạn nhân giống như nghi lễ tiến hành ở các chùa trong nước. Khi các sư thầy ra khu vực làm lễ chúng  sinh, thì anh em giáo hữu tiếp tục làm lễ cầu nguyện và đọc kinh cho nạn nhân theo Thiên chúa giáo. Ông Chủ tịch Hội Dệt May, một tín đồ Thiên Chúa giáo cũng tham gia lễ nguyện cùng các tín đồ khác.

Kết thúc Lễ truy điệu, thân nhân gia đình, những anh em đồng nghiệp, đồng hương của các  nạn nhân lại tiếp tục đến Bệnh viện để nhận mặt và chia tay lần cuối cùng với họ trước khi chuyển thi hài lên Matxcơva để làm những thủ tục cuối cùng.

Đây là một việc làm cẩn trọng, vì trong số anh em Ban lễ tang và các đại diện Sứ quán, không ai biết mặt nạn nhân, chỉ đối chiếu qua ảnh hộ chiếu. Những người nhà nạn nhân và bè bạn đã xác nhận một cách chính xác, đã dánh dấu và ghi tuổi tên vào quan tài để không thể xẩy ra nhầm lẫn.

Một thành viên gia đình, thân nhân của một trong ba nạn nhân của Huyện Yên Thành sau khi Lễ truy điệu kết thúc, đã đến gặp anh em trong Ban Tang lễ bày tỏ niềm xúc động trược sự chu đáo, đầy trách nhiệm và tình người của Đại Sứ quán và bà con Cộng đồng. Chúng tôi chia sẻ nỗi buồn tới gia đình anh và nhắc lại một câu trong bài hát của Nhạc sĩ Trần Hoàn:" Có qua cơn hoạn nạn, mới thấu được lòng nhau"

Nguyễn Huy Hoàng