Chiến đấu cơ Trung Quốc chặn máy bay do thám Mỹ ở Biển Đông

Trong thông cáo phát đi hôm qua 18/5, Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) cho biết, vụ việc xảy ra ở “không phận quốc tế” khi máy bay trinh sát tuần tra hàng hải của Mỹ tiến hành “tuần tra định kỳ” ở Biển Đông.

"Bộ Quốc phòng Mỹ đang xem xét vụ hai máy bay chiến đấu chiến thuật của Trung Quốc chặn máy bay tuần tra trinh sát của Mỹ hôm 17/5. Các báo cáo ban đầu cho thấy đây là hành động không an toàn”, người phát ngôn Lầu Năm Góc Jamie Davis cho biết song không nêu chi tiết vụ việc.

Tuyên bố cho biết thêm, Bộ Quốc phòng Mỹ đang giải quyết vấn đề này thông qua các kênh ngoại giao và quân sự mặc dù "trong năm qua, Bộ Quốc phòng Mỹ đã nhận thấy sự cải thiện trong các hoạt động của Trung Quốc, bay an toàn và chuyên nghiệp hơn”.

Vụ việc xảy ra chỉ khoảng 1 tuần sau khi Trung Quốc ngày 10/5 đã điều 2 máy bay chiến đấu và 3 tàu hải quân áp sát tàu khu trục USS William P. Lawrence của Mỹ khi tàu này tiến hành tuần tra quanh đá Chữ Thập mà Trung Quốc chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Bắc Kinh lớn tiếng nói rằng hoạt động tuần tra này là "trái phép" và "đe dọa hòa bình và ổn định khu vực" và rằng các cuộc tuần tra của Mỹ “một lần nữa chứng minh hoạt động xây dựng các cơ sở phòng vệ trên các bão đá thuộc Trường Sa là hoàn toàn cần thiết”.

Trong khi đó, giới chức Mỹ khẳng định, đây là các hoạt động tuần tra định kỳ và phù hợp thông lệ quốc tế. Đây là đợt tuần tra tự do hàng hải thứ 3 của hải quân Mỹ ở Biển Đông trong vòng chưa đầy 1 năm. Tháng trước, Mỹ cũng đã điều các máy bay tuần tra quanh bãi cạn Scarborough. Hồi tháng 11 năm ngoái, Mỹ cũng triển khai 2 máy bay ném bom B-52 tầm xa tới gần các cơ sở Trung Quốc xây dựng trái phép ở đá Châu Viên thuộc Trường Sa.

Vụ việc hôm 17/5 là một trong nhiều lần chạm trán giữa máy bay quân sự Mỹ và Trung Quốc. Một trong những sự cố trên không nghiêm trọng nhất giữa Mỹ và Trung Quốc xảy ra vào đầu tháng 4/2001. Khi đó, máy bay do thám EP-3 Aries II của Hải quân Mỹ xuất phát từ căn cứ Okinawa và thực hiện nhiệm vụ ở vùng trời cách đảo Hải Nam, Trung Quốc, khoảng 80 km, theo New York Times.

Mỹ khẳng định họ hoàn toàn đang hoạt động trong không phận quốc tế. Tuy nhiên, hai máy bay tiêm kích J-8 của Trung Quốc xuất hiện để ngăn chặn máy bay Mỹ. Một chiếc EP-3 đã va chạm với chiếc J-8. Sự việc khiến một phi công Trung Quốc thiệt mạng, còn phi công trên máy bay Mỹ phải cho máy bay hạ cánh khẩn cấp xuống đảo Hải Nam.

Trung Quốc ngay lập tức bắt 24 thành viên trong phi đội Mỹ, tịch thu máy bay và những thiết bị tình báo. Washington phải cử các nhà ngoại giao đến Bắc Kinh để giải thoát họ sau 11 ngày.

Minh Phương

Tổng hợp