Châu Á, 5 năm sau thảm họa sóng thần khủng khiếp nhất lịch sử

Cầu nguyện tại tỉnh Aceh (Indonesia), khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất

Ngày ấy năm 2004

Xảy ra lúc 07:58:53 ngày 26/12/2004, sóng thần với những con sóng cao 30 m đã tàn phá các cộng đồng dân cư sinh sống ven biển cướp sinh mạng 230.000 người thuộc 11 quốc gia. Cho đến nay, thiên tai này là một trong những thảm họa gây nhiều tử vong nhất trong lịch sử thế giới hiện đại.

Tỉnh Aceh của Indonesia, là nơi thiệt hại thảm khốc nhất với gần 170.000 mạng người. Hơn 50.000 thiệt mạng ở Ấn Độ, Sri Lanka và Thái Lan.

Theo các tổ chức cứu trợ, một phần ba số người chết là trẻ em, trong một vài khu vực, số phụ nữ thiệt mạng cao gấp bốn lần số đàn ông, bởi vì lúc ấy họ đang có mặt trên bãi biển, chờ đợi các ngư dân đi đánh cá trở về.

Ngoài số lượng lớn nạn nhân là cư dân trong vùng, có đến 9.000 du khách (phần lớn đến từ châu Âu đang trong kỳ nghỉ, bị thiệt mạng hoặc mất tích. Quốc gia châu Âu có số nạn nhân cao nhất là Thụy Điển với 428 người chết và 116 người mất tích.

Tình trạng khẩn cấp được công bố tại Sri Lanka, Indonesia và Maldives.

Ngày này năm nay

Tròn 5 năm sau thảm họa kinh khủng này, người dân ở những nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Ấn Độ, Sri Lanka, Indonesia và Thái Lan đã tổ chức các buổi lễ cầu nguyện để tưởng niệm hàng nghìn người ra đi gần như cùng một lúc.

Chính phủ nhiều nước đã không tiếc tiền triển khai hệ thống cảnh báo sóng thần để báo trước nguy hiểm. Ấn Độ đã bỏ ra 32 triệu USD để thiết lập một hệ thống phát hiện bất cứ cơn động đất nào ở vùng Ấn Độ Dương có cường độ từ 6 độ richter. Sri Lanka hiện đã trong tư thế sẵn sàng gửi bằng tin nhắn qua điện thoại di động lời báo động sóng thần. Riêng Thái Lan đã trang bị 103 tháp với loa phóng thanh đặt ở 6 tỉnh ven biển để có thể nhanh chóng phát lời kêu gọi dân chúng tản cư vào sâu trong đất liền trước khi những đợt sóng cao ngất trời đổ ập xuống. Ngay cả Malaysia, quốc gia có ít thiệt hại nhân mạng nhất (68 người) trong trận sóng thần năm 2004, nay cũng có đến 19 trạm đo cường độ động đất.

Các chuyên gia cũng cho rằng những cơn sóng thần giống như tại châu Á năm 2004 rất hiếm khi nào tái diễn trong một đời người hoặc trong suốt hai thế hệ. Chẳng hạn tại đảo Sumatra của Indonesia, phải trở ngược lại năm 1907 mới có một cơn sóng thần với tầm mức tương tự. Gần 100 năm sau,thời gian quá dài để thế hệ con cháu ghi nhớ trong tâm trí hình ảnh của thiên tai khủng khiếp này.

Như vậy, sóng thần rất hiếm khi xảy ra và khi nó xảy ra thì thời gian để phản ứng rất là hạn chế. Cho nên cần phải nỗ lực giáo dục để cho các thế hệ trẻ ý thức được sự tiềm tàng của hiểm họa này, nhất là trong những cộng đồng dân chúng bị trực tiếp đe doạ.

Thế nhưng, 5 năm kể từ ngày 26/12 ấy, theo lời ông Danny Hilman Natawidjaja, một chuyên gia về động đất tại Viện Khoa học Indonesia, cho dù tổ chức các cuộc diễn tập phòng chống động đất và nỗ lực nâng cao hiểu biết của người dân về những nguy cơ họ phải đối mặt với sóng thần, vẫn còn nhiều điều cần phải học vì nhiều người vẫn không biết về cách nhận dạng và thoát khỏi một cơn sóng thần.