Bùng nổ tranh cãi chuyện ông Trump ân xá nhóm từng giết 14 thường dân Iraq

Chủ nhân Nhà Trắng ngày 22/12 đã công bố quyết định ân xá hoàn toàn cho 15 người và giảm án cho 5 người khác. Trong danh sách những người ân xá có 4 cựu nhân viên an ninh của công ty quân sự tư nhân Blackwater, những người đã nhận các bản án khác nhau trong vụ thảm sát được coi là một trong những vụ việc tai tiếng nhất liên quan tới sự can dự quân sự của Mỹ ở Iraq.

17 dân thường Iraq, trong đó có một trẻ em, đã bị sát hại tại một quảng trường đông đúc ở thủ đô Baghdad vào tháng 9/2007, khi các nhân viên an ninh của Blackwater đang làm nhiệm vụ bảo vệ cho các phái đoàn Mỹ xả súng vào một nhóm người. Một cuộc điều tra sau đó kết luận rằng ít nhất 14 người trong số các nạn nhân đã bị sát hại vô cớ. Các nhân viên an ninh của Blackwater được cho là nghĩ rằng họ bị phục kích nên đã nổ súng.

Vụ việc đã gây làn sóng phản đối dữ dội tại Iraq cũng như những tranh cãi về vai trò của các công ty an ninh tư nhân tại các vùng chiến sự. Bốn nhân viên an ninh của Blackwater đã bị kết án các mức khác nhau, trong đó một người lĩnh án tù chung thân. Tuy nhiên, với quyết định ân xá của Tổng thống Trump, cả 4 người trên sẽ được tha tội.  

Quyết định ân xá trên đã vấp phải nhiều tranh cãi, khi các quan chức Mỹ và cư dân mạng đồng loạt lên tiếng chỉ trích ông chủ Nhà Trắng sắp mãn nhiệm.

Glenn Kirschner, một cựu công tố viên quân đội Mỹ và hiện là chuyên gia phân tích pháp lý của đài MSNBC, cho rằng Tổng thống đã "giết chết công lý" bằng các lệnh ân xá.

"Ông Trump đã ân xá cho 4 thành viên của Blackwater, những người đã sát hại 14 dân thường, không vũ trang (và làm 17 người khác bị thương). Tôi xem các phiên tòa này là một trong những kết quả đáng tự hào nhất của Văn phòng công tố thủ đô Washington nhằm đấu tranh đòi công lý cho những nạn nhân Iraq. Giờ đây, ông Trump đã giết chết công lý", Kirschner viết trên mạng xã hội Twitter.

Mark Hertling, một vị tướng về hưu từng tham gia chiến dịch tăng quân vào năm 2007-2008, cho rằng đó là "động thái nghiêm trọng nhất" của ông Trump. Còn chính trị gia về hưu Richard Ojeda gọi các nhà thầu Blackwater là nhóm "cao bồi" "đã gây rắc rối cho các binh sĩ đang phục vụ".

Hạ nghị sĩ Ilhan Omar gọi các nhà thầu trên là "các lính đánh thuê" và "các tội phạm chiến tranh", mà việc thả họ sẽ "để lại một vết đen trong lịch sử các lệnh ân xá của tổng thống".

Cư dân mạng cũng đăng tải các bình luận nhắc tới các nạn nhân của vụ thảm sát.

"Ali Kinani mới 9 tuổi khi cậu bé bị các nhân viên an ninh Blackwater bắn vào đầu vào ngày 16/9/2007 tại Baghdad, Iraq. Ông Trump vừa mới ân xá cho những người đã sát hại cậu bé. Tôi đại diện cho gia đình Ali và 5 gia đình khác trong vụ kiện dân sự chống lại các vụ giết người", một luật sư viết.

"Ông Trump đã ân xá cho Nicholas Slatten, người tại Iraq đã nổ súng vào một bác sĩ đầy triển vọng Ahmed Haithem Ahmed Al Rubia'y, người đang lái xe đưa mẹ mình tới một cuộc hẹn", một người khác viết.

Một số người khác chỉ ra rằng việc xét xử 4 người trên đã là một thách thức đầy khó khăn cho hệ thống tư pháp Mỹ và các nỗ lực đó giờ đây rõ ràng bị hủy hoại bởi các lệnh ân xá.

Theo Hiến pháp Mỹ, tổng thống đương nhiệm được quyền ban hành lệnh ân xá hay giảm án, ngoại trừ các trường hợp bị luận tội, và việc này thường hay xảy ra trong những ngày tại vị cuối cùng ở Nhà Trắng. Tuy nhiên, trong quá khứ, cũng có những chỉ trích cho rằng một số tổng thống Mỹ lạm dụng các quyền này để trợ giúp những người thân các đồng minh.

Ông Trump được cho là đang cân nhắc nhiều lệnh ân xá, trong đó bao gồm các thành viên gia đình và thậm chí chính bản thân ông, để tránh khỏi các rắc rối pháp lý sau khi ông rời nhiệm sở vào ngày 20/1 tới.

Chỉ trong vài ngày qua, ông Trump đã tiến hành 2 đợt ân xá lớn. Các đồng minh đảng Cộng hòa, cựu quan chức chiến dịch tổng thống năm 2016 và bố đẻ của con rể ông cũng nằm trong danh sách được ân xá mới đây.