Bối cảnh nước Nga và cơ hội cho Việt Nam

LTS: .... Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có chuyến thăm chính thức Liên bang Nga. Nhân dịp này, Tuần Việt Nam đã có cuộc trò chuyện với ông Đào Văn Hồ, GĐ Trung tâm xúc tiến thương mại nông nghiệp thuộc Bộ NN – PTNT về kế hoạch đưa hàng hóa nông sản Việt trở lại “mái nhà xưa” Liên bang Nga.

Ông Đào Văn Hồ cho biết, ông vừa trở về từ hội chợ chuyên ngành nông nghiệp của Nga. Bối cảnh năm nay khiến tình hình xuất nhập khẩu nông lâm sản thay đổi rất nhiều.

Xin ông có thể giải thích rõ hơn?

- Vì cuộc khủng hoảng Ukraina nên châu Âu và Nga đang căng thẳng, cấm vận qua lại. Các mặt hàng nông sản thực phẩm từ châu Âu đã bị cấm vào Nga khiến thị trường to lớn này đang rất cần nguồn bổ sung.

Gần như các mặt hàng nông lâm thủy hải sản của VN có mặt đều được nhiều đối tác Nga quan tâm và sẵn sàng ký ngay. Tuy nhiên, tiếc rằng do đây là lần đầu tiên nên trong công tác chuẩn bị của chúng ta chưa được chu đáo cho lắm.

Nhiều DN đưa hàng hóa qua nhưng không có người đủ thẩm quyền để ký hợp đồng nên đành phải hẹn làm việc sau. Tiếc nhất là nhiều DN Nga kỳ vọng sẽ mua được gạo của VN nên đến tìm để ký kết. Song lần này lại không có DN chế biến kinh doanh lương thực nào của VN tham gia cả. Tiếc quá!

Vậy thị trường Nga có tiềm năng đến đâu, thưa ông?

- Theo thông báo của Liên bang Nga, hiện Nga đang thiếu nguốn cung nông lâm thủy sản khoảng 15% so với nhu cầu. 15% này trị giá khoảng 20 tỷ USD chứ không ít đâu.

Nếu chúng ta chỉ cần đáp ứng được 1/10 nhu cầu này thì cũng là tốt lắm. Đây là cơ hội lớn cho các sản phẩm nông nghiệp.

Chính phủ Nga yêu cầu DN phải tìm nguồn cung và nhập mỗi tháng 30 container cá tra để cung cấp cho bán đảo Crimea do trong nước chưa thể có nguồn thực phẩm chế biến nào khá. Toàn thể nước Nga đang tập trung lo cho bán đảo Crimea nên ngoài cá tra còn rất nhiều sản phẩm khác họ đang cần.

Liên bang Nga có dân số khá đông, diện tích rộng lớn. Nhưng yêu cầu về chất lượng không quá khắt khe như thị trường Mỹ, Nhật và châu Âu. Rất phù hợp với khả năng và năng lực của phần lớn DN Việt hiện nay.

Truyền thông Nga cũng quan tâm đặc biệt tới gian hàng Việt Nam và các loại hàng hóa của chúng ta. Báo chí Nga khẳng định, dù có thăng trầm, gián đoạn nhưng giữa VN và Liên bang Nga vẫn là đối tác tốt, cần thiết cho nhau.

Làm việc với lãnh đạo và một số doanh nghiệp Nga, cả hai bên đều nhận thấy chưa phát huy hết tiềm năng to lớn trong mối quan hệ lâu dài, gắn bó giửa VN và Nga. Điều này cần được bổ sung và khắc phục ngay!

Sau khi tham gia Hội chợ triển tại Moscow vừa rồi, qua đó tìm hiểu sâu hơn về thị trường này, chúng tôi đã họp lại cùng lãnh đạo Bộ NN – PTNT.

Có thể nhận thấy, thị trường Nga rất tiềm năng để VN đưa hàng hóa vào. Từ đây chúng ta đa dạng hóa được thị trường. Tránh trường hợp bị phụ thuộc vào thị trường cố định có nhiều rủi ro và không bền vững như thị trường TQ.

Để hàng nông lâm thủy sản VN vào được Nga, Bộ NN – PTNT và Trung tâm xúc tiến thị trường nông nghiệp có chính sách và biện pháp như thế nào?

- Bộ NN – PTNT đã quyết định sắp tới sẽ tham gia Hội chợ thực vật đồ uống lớn nhất của Nga. Trung tâm chúng tôi được giao nhiệm vụ tổ chức giao thương cho doanh nghiệp của VN và doanh nghiệp Nga.

Thị trường này sẽ được chú trọng hơn, có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia XK hàng hóa cũng như tạo điều kiện cho doanh nghiệp Nga đầu tư vào VN.

Có một số doanh nghiệp phía Nam biết nhu cầu thị trường Nga rất lớn song họ vẫn e ngại sự khác biệt giữa phong cách làm ăn giữa 2 nước. Bằng chứng là Nga đã mở Trung tâm xúc tiến thương mại tại TP.HCM song việc liên lạc để gặp người có trách nhiệm lại rất khó?

- Đúng là có một số khác biệt. Hiện tượng như anh nói thì cũng có. Nhưng là trước đây. Có lần lãnh đạo của Bộ NN – PTNT qua Nga vẫn không gặp được cơ quan có trách nhiệm của họ để làm việc.

Nhưng hiện nay đã có sự thay đổi khác hẳn. Chính sách hướng Đông và những cải cách thủ tục của họ đang triển khai rất nhanh và mạnh mẽ. Phong cách làm việc đã thay đổi rất nhiều.

Chúng ta cũng nên biết thêm đặc điểm của thị trường Nga, đó là, thị trường này chưa mở hoàn toàn. Cơ quan chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát và cấp code cho doanh nghiệp muốn đưa hàng vào Nga là Cục kiểm dịch động và thực vật trực thuộc phủ Tổng thống Liên Bang Nga. Tuy nhiên, cơ quan này hiện nay đang thay đổi theo hướng năng động và mau lẹ hơn nhiều.

Tuy nhiên, vẫn còn một số doanh nghiệp VN phàn nàn, khâu thanh toán và phương thức thanh toán với Nga hiện đang rất khó khăn và gặp nhiều rủi ro? Ông thấy điều này thế nào?

- Phải hiểu mặt khó khăn hiện nay. Đó là, đồng Rúp của Nga có lúc bị mất giá rất nhanh. Sau đó Ngân hàng Trung ương Nga phải tung ngoại tệ dự trữ ra để giữ giá trị cho đồng rúp.

Nhưng theo như tôi được biết, sắp tới đây Chính phủ hai nước sẽ đưa Ngân hàng Việt – Nga vào cuộc để giúp DN hai bên vượt trở ngại này.

Nếu mở ra được thị trường Liên bang thì đó là cơ hội vô cùng tốt cho VN. Theo ông, doanh nghiệp phải bắt đầu từ đâu để đưa hàng hóa vào Nga?

- Cơ quan Cục kiểm dịch động vật và thực vật của Nga là cửa đầu tiên. Doanh nghiệp VN nên gửi hồ sơ đến Cục quản lý chất lượng nông lâm thủy sản thuộc Bộ NN – PTNT. Để thuận lợi, trước khi làm hồ sơ thì hãy vào website của cơ quan này tìm hiểu trước. Sau khi có hồ sơ, phía Nga sẽ qua kiểm tra và cấp code cho hàng hóa vào.

Do tác động khách quan và chủ quan, Nga đang thay đổi rất nhiều. Chúng ta đã gõ và cửa đã mở, nên mạnh dạn bước vào. Đây là cơ hội rất lớn và quý báu cho hàng hóa của VN…

Người Nga, thị trường Nga đang rất cần hàng hóa chúng ta. Nên nhanh chân bước vào.