Bi kịch những "ổ bệnh" Covid-19 trong các gia đình Italia

Khi người con trai tuổi trung niên bị bệnh, Ruffina Pompei đã chăm sóc con như bà vẫn làm hàng chục năm qua. Bà mang súp rau quả và nước cam tươi vắt vào phòng cho con. Bà ngủ ở một chiếc ghế ngoài phòng con và giúp con thay quần áo. Bà nói với người chồng năm nay đã 89 tuổi rằng hãy tránh tiếp xúc.

Tuy nhiên, virus corona mới (SARS-CoV-2) đã gây ra bi kịch tại gia đình bà Pompei. Con trai bà qua đời ở một bệnh viện ở vùng Abruzzo ngày 29/3. Chồng bà tử vong 1 ngày sau đó tại cùng bệnh viện. Bà Pompei, 82 tuổi, cũng bị chẩn đoán đã nhiễm virus.

Italia là một trong những nước phương Tây đầu tiên yêu cầu người dân ở yên tại nhà để ngăn dịch Covid-19. “Tôi ở nhà” trở thành khẩu hiệu của một phong trào trên mạng xã hội, rồi trở thành tên của một sắc lệnh quốc gia và được viết thành thông điệp treo trên ban công và cửa sổ các gia đình.

Tuy nhiên, dù việc ở nhà có hiệu quả trong việc giảm thiểu tỉ lệ lây nhiễm và số người chết vì dịch cũng như giảm tải cho các bệnh viện thì nhà trong thời gian qua đã trở thành nơi nguy hiểm với nhiều người Italia.  

Massimo Galli, giám đốc khoa truyền nhiễm bệnh viện đại học Luigi Sacco ở Milan, nhận định rằng các hộ gia đình Italia đại diện cho “các ổ bệnh lớn nhất”. Ông lo ngại rằng các “ổ bệnh” này có thể làm tái bùng phát dịch trong kịch bản Italia cho mở cửa lại kinh tế.

Trong khi đó, chuyên gia Andrea Crisanti tại vùng Veneto cảnh báo rằng lây nhiễm chéo trong gia đình có thể giống như một quả “bom hẹn giờ”.

Tình trạng lây nhiễm mầm bệnh tại nhà không chỉ là vấn đề khiến các quan chức địa phương ở Italia đang đau đầu mà nó còn xảy ra ở một số điểm nóng tại Mỹ, Pháp. Đây cũng là một vấn đề mà các nhà dịch tễ học cảnh báo đang nhận được ít sự quan tâm trong bối cảnh các chính phủ đang hướng tới việc mở cửa lại kinh tế trong thời gian tới.

Tác dụng phụ

Các nhà virus học hàng đầu Italia đang xem các ổ dịch tại nhà cùng với các ổ bệnh ở viện dưỡng lão là những nguồn lây Covid-19 dai dẳng tại Italia. Việc nhiều người sống cùng nhau trong một không gian kín và không đưa người mắc bệnh tới cơ sở cách ly tập trung tạo nên “tác dụng phụ” của các biện pháp khuyến khích người dân ở nhà để giãn cách xã hội.

Silvio Brusaferro, chủ tịch viện sức khỏe quốc gia Italia, và một cố vấn của chính phủ nước này đều thừa nhận rằng các ngôi nhà đã trở thành “nơi nguy hiểm hơn” cho người dân nhưng các ca lây nhiễm ở nhà “không làm lây lan mầm bệnh đi xa hơn”.

Nhưng đó lại chính là điều gây ra những bi kịch trong các gia đình đa thế hệ trong thời gian qua khi có trường hợp những người con bị mất cha vì dịch bệnh trong khi ông nội phải nhập viện vì tình hình sức khỏe nghiêm trọng. Kịch bản đau lòng cũng xảy ra với một người làm tóc ở Campania bị mất cả cha lẫn mẹ vì Covid-19 hay một công nhân ở Voghera qua đời vài ngày sau khi 2 con của người này thiệt mạng vì dịch.  

New York Times dẫn lời các chuyên gia cho biết ước tính khoảng hơn 1 triệu người Italia có thể bị nhiễm virus tại nhà.

Nhà khoa học tại đại học La Sapienza, Rome Federico Ricci-Tersenghi cảnh báo rằng việc mở cửa lại kinh tế mà không cân nhắc tới các ổ bệnh tại gia có thể thổi bùng lại dịch một lần nữa.

Theo các chuyên gia, chính phủ Italia ban đầu dường như không quan tâm tới vấn đề các ổ dịch tại gia đình và chưa coi trọng một số khuyến cáo về việc cần phải tách riêng người có mầm bệnh với người không nhiễm virus tại nhà.

Tới lúc này, chính phủ Thủ tướng Italia Giuseppe Conte được cho đã bắt đầu nhận thức được mối nguy hiểm trên. Hồi tháng trước, chính phủ ban hành một lệnh cho phép chính quyền địa phương sử dụng khách sạn làm nơi cư trú cho bệnh nhân không thể cách ly tại nhà.

Tuy nhiên, mỗi vùng và khu vực lại có cách thực hiện khác nhau với lệnh trên. Trong hầu hết các trường hợp, chỉ những người bị xác nhận nhiễm virus mới được đến khách sạn để cách ly. Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng có đủ số lượng phòng khách sạn cũng như các bộ xét nghiệm Covid-19 để thực hiện. Tại một số khu vực bị ảnh hưởng nặng, chỉ những người đã nhập viện mới được xét nghiệm.

Tại vùng Calabria, Paolina Mazza, một bệnh nhân 63 tuổi nhiễm virus, đã tự cách ly tại nhà sau khi chồng bà nhập viện vì Covid-19. Bà cho biết bà không có sự lựa chọn nào khác là phải về nhà và cố gắng giữ khoảng cách với con trai 39 tuổi.

“Chúng tôi không có một căn hộ thứ 2 để tự cách ly và mẹ cùng thành viên khác sống trong một căn nhà nhỏ xíu. Chúng tôi rất sợ hãi”, con gái của bà Mazza cho biết.

Đức Hoàng

Theo NYT