Australia chính thức hủy hợp tác "Vành đai, con đường" với Trung Quốc

Ngoại trưởng Australia Marise Payne ngày 21/4 thông báo nước này sẽ hủy 2 thỏa thuận giữa bang Victoria và Trung Quốc liên quan tới sáng kiến "Một vành đai, một con đường" của Bắc Kinh.

Theo luật mới được Australia ban hành, Ngoại trưởng Payne có thẩm quyền được xem xét các thỏa thuận mà các bang và các trường đại học nước này ký với quốc gia nước ngoài.

Bà Payne tuyên bố sẽ hủy 4 thỏa thuận, bao gồm thỏa thuận mà Victoria và Trung Quốc đã thông qua vào năm 2018 và 2019.

"Tôi cho rằng 4 thỏa thuận này không phù hợp với chính sách đối ngoại của Australia hoặc bất lợi cho quan hệ đối ngoại của đất nước theo Đạo luật Quan hệ Đối ngoại của Australia năm 2020" , bà Payne cho biết.

"Một vành đai, một con đường" là sáng kiến cơ sở hạ tầng hàng tỷ USD do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tung ra vào năm 2013 nhằm phát triển, xây dựng hệ thống công trình kết nối từ Đông Á tới châu Âu.

Sáng kiến được dự đoán sẽ giúp Trung Quốc mở rộng nhanh chóng tầm ảnh hưởng về chính trị và kinh tế trên thế giới. Hơn 100 quốc gia đã ký thỏa thuận với Trung Quốc hợp tác trong các dự án xây đường tàu, cảng biển, đường cao tốc và các công trình cơ sở hạ tầng khác. Theo một thống kê, tính đến giữa năm ngoái, thế giới có 2.600 dự án trị giá 3,7 nghìn tỷ USD có liên quan tới sáng kiến nói trên.

Tuy nhiên, sáng kiến này cũng từng nhiều lần thành tâm điểm gây tranh cãi khi bị cáo buộc là công cụ mà Trung Quốc dùng để triển khai "bẫy nợ" với các đối tác của họ, khi nhiều dự án được Bắc Kinh bỏ vốn được xem là tốn kém, không cần thiết và thiếu hiệu quả cũng như khả năng sinh lời thấp. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều lần bác bỏ những cáo buộc này.

Quyết định mới nhất của Canberra được cho sẽ khiến quan hệ giữa Bắc Kinh và Canberra thêm xấu đi. Căng thẳng giữa 2 nước đã leo thang dồn dập từ năm ngoái kể từ khi Australia kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc của dịch Covid-19. Bắc Kinh không hài lòng với động thái này và đã cấm nhập khẩu, áp thuế với hàng hóa Australia.

Năm ngoái, Australia thông qua luật mới cho phép chính phủ Canberra có quyền hủy bỏ bất cứ thỏa thuận cấp bang hoặc cấp địa phương hợp tác với nước ngoài mà Canberra xem là "không phù hợp với chính sách đối ngoại liên bang". Hành động này được xem là phát đi tín hiệu về việc hủy bỏ dự án hợp tác với Trung Quốc.

Hồi đầu năm, Thủ tướng Australia Scott Morrison cho biết ông không nhận thấy bất cứ lợi ích nào từ thỏa thuận giữa bang Victoria với Trung Quốc. "Tôi không thấy lợi ích nào hết. Nếu có lợi ích thì chúng là gì và cái giá phải trả cho chúng là gì? Tôi không có câu trả lời cho những câu hỏi đó vào lúc này ", ông Morrison cho hay.

Thủ tướng Morrison cho biết chính sách liên bang sẽ chi phối quan hệ đối ngoại. "Đó là một nguyên tắc rất quan trọng. Phải có sự nhất quán khi chính phủ quốc gia này giao dịch với các chính phủ quốc gia khác", ông nói.