Ai sẽ điều hành nước Anh khi Thủ tướng Johnson nhập viện điều trị Covid-19?

Khi Thủ tướng Anh Boris Johnson được xác định mắc Covid-19 hồi cuối tháng 3, Văn phòng số 10 Phố Downing cho biết Ngoại trưởng Dominic Raab sẽ là người “thay thế” ông Johnson “ở những nơi cần thiết”.

Rất ít người khi đó nghĩ rằng ông Johnson sẽ phải cần đến người thay thế để điều hành chính phủ bởi vì trong thời gian cách ly, ông và văn phòng của ông nhiều lần khẳng định các triệu chứng bệnh của ông tương đối nhẹ và ông vẫn có thể đảm nhiệm công việc.

Tuy nhiên, đến chiều tối qua 6/4, khi ông Johnson phải chuyển vào phòng điều trị tích cực tại bệnh viện ở London do các triệu chứng Covid-19 chuyển biến xấu, việc ông Raab sẽ tạm thời thay thế Thủ tướng điều hành một số công việc chính phủ là gần như chắc chắn.

"Người sống sót chỉ định"

Hôm 23/3, trước khi Thủ tướng Johnson được xác định mắc Covid-19, Văn phòng Thủ tướng Anh thông báo, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab được chỉ định làm người thay thế trong tình huống Thủ tướng Boris Johnson không thể lãnh đạo.

Ông Raab được chọn làm "người sống sót chỉ định" trong bối cảnh số ca mắc Covid-19 ở Anh tăng nhanh. Thời điểm đó, ông Raab có kết quả 2 lần xét nghiệm âm tính với Covid-19.

Tuy nhiên, quyết định này cũng gây ra không ít tranh cãi trong giới chính trị ở Anh. Một quan chức giấu tên trong chính phủ Anh cho biết: "Nếu ông Boris Johnson không thể đảm nhiệm công việc, rất nhiều người nghĩ rằng Bộ trưởng Văn phòng Nội các Michael Gove sẽ là người tạm điều hành, không phải ông Raab".

“Thay thế ở những nơi cần thiết”

Trong thông cáo phát đi hôm qua khi xác nhận Thủ tướng Johnson đã được chuyển đến phòng điều trị tích cực, Văn phòng số 10 Downing cho biết: “Thủ tướng đã đề nghị Ngoại trưởng kiêm Đệ nhất Quốc vụ khanh Dominic Raab thay ông đảm nhiệm công việc ở những nơi cần thiết”. Tuy nhiên, thông cáo không nêu rõ liệu ông Raab có thể tiếp quản những quyền hạn nào của Thủ tướng.

Về phần mình, ông Raab nói: “Trong tình huống này, Thủ tướng đã đề nghị tôi với vai trò là Đệ nhất Quốc vụ khanh sẽ thay mặt ông ở những nơi cần thiết nhằm triển khai các kế hoạch của chính phủ trong ứng phó dịch Covid-19”. Trước đó, ngay khi ông Johnson nhập viện, Ngoại trưởng Raab đã thay ông chủ trì họp báo chính phủ và cập nhật thông tin về tình hình sức khỏe của người đứng đầu chính phủ.

Chỉ “thay thế ở những nơi cần thiết” đồng nghĩa với việc có thể ông Raab chưa tiếp quản hoàn toàn các vai trò của Thủ tướng. Tiến sĩ Catherine Haddon, thành viên cấp cao của Viện chính phủ Anh, cho rằng ngoài ông Raab, một số bộ trưởng khác trong nội các Anh có thể cũng sẽ được bàn giao một phần công việc điều hành chính phủ liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia. Theo bà Haddon, việc giám sát các cơ quan tình báo Anh có thể trở thành trách nhiệm chung của các bộ trưởng nội các.

Từ luật sư trở thành chính khách

Dominic Raab sinh năm 1974 trong một gia đình nhập cư mà cha là người gốc Cộng hòa Séc. Ông lớn lên tại Buckinghamshire, Anh và sau này tốt nghiệp ngành luật của hai trường đại học danh tiếng của Anh gồm Oxford và Cambridge.

Ông làm việc cho một công ty luật quốc tế ở London trước khi tham gia vào Văn phòng Đối ngoại Anh năm 2000 với vai trò cố vấn. Trong giai đoạn này, ông có nhiều bước thăng tiến trong sự nghiệp chính trị và chính thức tham gia vào quốc hội Anh năm 2010.

Ông Raab là một trong những chính khách nhận được nhiều sự quan tâm trong tiến trình rút Anh khỏi Liên minh châu Âu (Brexit). Ông là Bộ trưởng Brexit dưới thời cựu Thủ tướng Theresa May, song đã từ chức vào tháng 11/2018 sau 3 tháng tiếp quản nhiệm vụ do không đồng tình với bản kế hoạch Brexit của bà May vì cho rằng thỏa thuận đó khiến Anh nhượng bộ quá nhiều.

Ông Raab cũng từng là “đối thủ” với ông Johnson trong cuộc chạy đua trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ cầm quyền và ghế thủ tướng sau khi bà May từ chức hồi tháng 7 năm ngoái. Sau khi ông Johnson đắc cử thủ tướng, ông Raab được tín nhiệm bầu làm Ngoại trưởng và Đệ nhất Quốc vụ khanh - chức vụ cho thấy ông có quyền hạn cao hơn các bộ trưởng khác ngoại trừ thủ tướng.

Minh Phương
Theo Reuters, Telegraph, AFP