Cô gái 12 năm chăn bò thuê đến trường bằng sổ hộ nghèo và ước mơ đại học

Tuổi thơ cơ cực của cô gái chăn bò thuê ôm bụng đói đến trường...

Từ trung tâm thành phố, vượt quãng đường hơn 100 km, chúng tôi mới đến được làng Nhõi, xã Cao Ngọc, huyện miền núi Ngọc Lặc, Thanh Hóa. Con đường xa lắc, heo hút, vắng lặng người dẫn tôi đến căn nhà của em Phạm Thị Thuận, học sinh Trường THPT Ngọc Lặc.

Nói nhà cho sang nhưng thực chất chỉ như một cái chòi xiêu vẹo, rách nát nằm vắt vẻo, chênh vênh bên sườn đồi.

Căn nhà dựng bằng những cọc tre tạm bợ, không có cửa nên hở trước hở sau. Mái nhà thay vì lợp ngói thì phủ những tấm tôn cũ kỹ, đã gỉ sét.

Trong nhà trống huơ, trống hoác, chẳng có thứ đồ đạc gì ngoài chiếc giường và bàn học của hai chị em cũng đã bị mối mọt ăn đến mục ruỗng.

Bố của Thuận lật đật bò ra ngoài và cố gắng nhoài người đứng lên để chào khách nhưng không có người đỡ, anh loạng choạng ngã lăn ra mà chúng tôi chạy lại đỡ không kịp. Khung cảnh ấy khiến tôi không khỏi nghẹn lòng.

Bố của Thuận bị tàn tật, chân tay co quắp, để di chuyển chỉ có thể bò, mẹ của Thuận là một người phụ nữ quanh năm đau ốm quặt quẹo. Hoàn cảnh éo le khiến cả hai cảm thông và về ở với nhau thành một gia đình. Thuận và em trai sinh ra trong đói nghèo, cơ cực.

6 tuổi, Thuận đã phải đi chăn bò thuê để đổi lấy những bữa ăn qua ngày. Để có thể mưu sinh cho cả gia đình, 5 năm trước, mẹ Thuận phải ra Hà Nội xin làm thuê cho một xưởng tăm.

Thuận bảo, ngày ốm thì mẹ nghỉ, ngày khỏe thì làm, thu nhập theo sản phẩm nên trừ tiền ăn, tiền trọ cũng chẳng còn được bao nhiêu, có tháng mẹ gửi về vài trăm, có tháng không.

Hai năm nay dịch giã nên gần như ba bố con Thuận lại lặp lại những bữa no, bữa đói. Hàng xóm thương khi cho củ khoai khi thì bát cơm nguội, bố đều nhường cho hai chị em.

"Bố bị đau các khớp nên quanh năm phải uống thuốc, trên này, không có đất để trồng lúa mà chỉ có đồi nên tiền mẹ gửi cũng chỉ đủ mua gạo và thuốc men cho bố thôi. Mẹ bảo mẹ đi làm tiết kiệm để sửa lại căn nhà vì mỗi lần mưa xuống dột tứ tung, ba bề bốn bên gió thốc vào. Nhưng mẹ cũng ốm suốt, nên mẹ đi 5 năm rồi mà nhà vẫn chưa sửa được", Thuận kể mà đôi môi mím chặt để không bật khóc.

Và ước mơ giảng đường đại học

12 năm đến trường bằng những bữa no, bữa đói thế nhưng Thuận vẫn không ngừng cố gắng học tập với hy vọng có thể viết tiếp giấc mơ vào đại học. Thuận đi học do có sổ hộ nghèo được miễn giảm, một số khoản được thầy cô kêu gọi hỗ trợ.

Suốt những năm tháng tuổi thơ, cô bé chăm chỉ đi chăn bò thuê để đổi lấy cơm ăn, tối về mới chong đèn ngồi học. Thế mà, suốt những năm đi học, năm nào em cũng là học sinh tiên tiến, học sinh giỏi của trường.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua, Thuận đạt 27 điểm khối C; Ngữ Văn 8,5 điểm; Lịch sử 8,5 điểm và Giáo dục công dân 10 điểm (tính cả điểm cộng vùng và dân tộc em đạt 29,75 điểm). Ước mơ làm cô giáo đã chạm đến tay cô học trò nghèo, vậy mà ngày biết kết quả thi, Thuận chạy ùa về nhà ôm lấy cổ bố rồi cả hai bố con cùng khóc vì chẳng biết sẽ phải làm thế nào để có tiền đi học. Thuận điện thoại cho mẹ, trong điện thoại, mẹ Thuận khóc òa thành tiếng rồi nói "con có thể không đi học được không".

"Em chỉ biết học để thoát khỏi cơ cực, lam lũ như mẹ, học mới có thể lo cho bố… Bố thì vẫn động viên em phải đi dù khó khăn thế nào. Em tính sẽ đi làm thêm để nuôi mình nhưng chi phí cho bước đầu nhập học em chưa biết phải xoay xở ra sao…", Thuận nghẹn lời, đôi tay đan chặt vào nhau đến bất lực.

Thuận ít nói, mỗi khi hỏi chuyện đều cúi mặt giấu nỗi cô đơn, tủi thân khi phải đối mặt với sự giằng xé, nghỉ học để gánh vác cùng mẹ lo cơm áo cho bố và em hay tiếp tục ước mơ của mình.

Em không oán trách mẹ, vì hoàn cảnh mẹ buộc phải thế nhưng em biết mẹ cũng đau lòng. Bấy lâu nay, mẹ đi làm để nuôi cả nhà đã khó giờ nuôi em đi học, sức khỏe của mẹ như thế có lẽ mẹ không cáng đáng nổi.

Ngồi bên cạnh con, anh Phạm Văn Dũng ứa nước mắt: "Tôi tàn tật, một chữ cắn làm đôi cũng không biết nên chỉ mong con được học hành đến nơi đến chốn để không khổ như mình…".

Cô giáo Nguyễn Thị Vân, giáo viên chủ nhiệm của Thuận cho biết, Thuận đi học được đến bây giờ cũng là nhờ có sổ hộ nghèo được miễn giảm và được thầy cô, bạn bè đóng góp ủng hộ. Mặc dù chính quyền địa phương có quan tâm, giúp đỡ, nhưng ở vùng quê còn nhiều khó khăn nên sự giúp đỡ đó cũng chẳng thấm tháp gì so với gia cảnh nhà Thuận.

"Bạn ấy ý thức được ở vùng quê hẻo lánh này chỉ có con đường học mới thoát được khổ cực nên đã luôn nỗ lực, cố gắng, năm nào cũng là học sinh giỏi của trường.

Từ hôm biết điểm đến giờ, nhìn gia cảnh rồi thấy mẹ nói không cho đi học khiến em lung lay tinh thần, định bỏ học để đi làm thuê nhưng bạn bè và thầy cô vẫn động viên em. Tôi và các thầy cô trong trường cũng đang tìm cách kêu gọi để em có một chút kinh phí cho bước đầu nhập học".