Đại công trường để đất nước vươn mình

Có lần khi tiếp doanh nhân của một quốc gia châu Á, vừa đi thăm Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội) về, ông ấy tâm tình với tôi:

- Tôi thực sự choáng, Việt Nam các ông phát triển nhanh quá

- Lần cuối cùng ông đến Việt Nam là năm nào?

- Chắc cũng 6-7 năm trước

- Thế thì ông thấy thay đổi cũng đúng thôi.

Việt Nam thay đổi quá nhanh là cảm nhận của hầu hết những người mà tôi có dịp gặp gỡ khi họ quay lại Việt Nam sau 5, 6 năm xa cách, kể cả người Việt lẫn người ngoại quốc. Mỗi người trong chúng ta hàng ngày cũng đang chứng kiến sự phát triển cơ sở hạ tầng trên khắp mọi miền đất nước ở quy mô lớn và nhanh chưa từng có, với tốc độ một năm có thể bằng 5 năm, 10 năm của các giai đoạn trước. Cả nước giờ đây như một đại công trường khổng lồ.

Về đường bộ cao tốc, đến cuối năm 2024 Việt Nam có 2.021km, đứng thứ 3 Đông Nam Á (sau Indonesia 3.020km và Malaysia 2.061km), và đến 30/4 này đã tăng lên 2.249km, đến 2/9 sẽ là 2.527km và đến hết năm là 3.345km (tính cả các đường cao tốc do địa phương làm chủ đầu tư). Như vậy, nhiều khả năng đến cuối năm nay, Việt Nam sẽ là quốc gia có số km đường cao tốc nhiều nhất Đông Nam Á.

Về cảng hàng không, chúng ta vừa khánh thành nhà ga T3 Tân Sơn Nhất (công suất 20 triệu hành khách) và sân bay Huế (công suất 5 triệu hành khách); dự kiến cuối năm sẽ cơ bản hoàn thành sân bay Long Thành giai đoạn 1, công suất 25 triệu hành khách (tổng công suất 100 triệu hành khách); đang mở rộng nhà ga T2 Nội Bài, nâng công suất cả cụm cảng hàng không Nội Bài từ 25 triệu lên 30 triệu hành khách; vừa khởi công xây dựng sân bay Gia Bình (công suất 3 triệu hành khách); chuẩn bị nâng cấp sân bay Phú Quốc từ 4 triệu lên 20 triệu hành khách và đang chuẩn bị cho dự án nâng cấp sân bay Đà Nẵng lên 25 triệu hành khách.

Về cảng biển, ngoài cảng Cái Mép - Thị Vải, chúng ta đang nâng cấp cảng Lạch Huyện đưa công suất cụm cảng Hải Phòng lên 8,24 triệu TEU hướng tới công suất 100 triệu TEU; nâng cấp cảng Liên Chiểu lên 10 triệu TEU, cảng Bắc Vân Phong lên 17 triệu TEU, đặc biệt là dự án siêu cảng trung chuyển Cần Giờ.

Về đường sắt tốc độ cao, ngoài dự án đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, tốc độ 350km/h, chiều dài 1.541km đang rất tích cực chuẩn bị để có thể khởi công vào cuối năm 2026 thì cuối năm nay sẽ khởi công dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (dự kiến tốc độ 160km/h, chiều dài 403km).

Về hạ tầng đô thị của Hà Nội: Đường vành đai 3,5 và vành đai 4 đang thi công, dự kiến hoàn thành đường vành đai 3,5 trong năm 2025 và đường vành đai 4 trong năm 2027. Các cây cầu vượt sông Hồng: Cầu Tứ Liên đã khởi công, cầu Trần Hưng Đạo và cầu Ngọc Hồi sẽ khởi công vào tháng 9/2025. Tuyến metro Nam Thăng Long - Hồ Hoàn Kiếm - Trần Hưng Đạo và tuyến metro Văn Cao - Hòa Lạc cũng sẽ được khởi công vào quý 4/2025.

Về hạ tầng đô thị của TPHCM: Đường vành đai 3 và vành đai 4 đang thi công, dự kiến hoàn thành đường vành đai 3 vào T6/2026 và đường vành đai 4 trong năm 2028. Các cây cầu vượt sông Sài Gòn: Cầu đi bộ từ Quận 1 sang bán đảo Thủ Thiêm đã khởi công, cầu Thủ Thiêm 3, Thủ Thiêm 4 và Cần Giờ dự kiến sẽ khởi công vào cuối năm 2025. Tuyến metro Bến Thành - Tham Lương sẽ được khởi công vào tháng 12/2025.

Bản thân tôi là một doanh nhân với lịch bay dày đặc, mà giờ đây có thể từ Hà Nội đi TPHCM rồi về trong ngày mà vẫn dự trọn vẹn một hội thảo quốc tế; hoặc đơn giản hơn là hội bạn bè Hà Nội ngẫu hứng rủ nhau đi Hải Phòng chỉ để thưởng thức bánh đa cua, bánh cuốn chả rồi về; hoặc 16h30 xuất phát từ Hà Nội, tối xuống Hạ Long gặp gỡ 2-3 đối tác làm ăn, tối về nhà ngủ, sáng hôm sau vẫn đi làm bình thường.

Khi có đường sắt tốc độ cao Hà Nội - Vinh, TPHCM - Nha Trang, tôi nghĩ rằng các khách sạn ở Cửa Lò, Nha Trang sẽ “xây không kịp”, bởi khi ấy cuối tuần người Hà Nội, TPHCM có thể có trọn vẹn 2 ngày nghỉ cuối tuần ven biển với thời gian di chuyển chỉ mất có 1h30 phút, hết giờ làm việc thứ 6 lên tàu, 18h00 chủ nhật quay trở về nhà.

Đến nay một số người vẫn cho rằng Việt Nam chỉ cần đường bộ cao tốc và đường hàng không là đủ rồi. Tôi không nghĩ như vậy. Vấn đề này trên thế giới đã tranh luận nhiều rồi. Theo tính toán với điểm xuất phát và điểm đến đều ở trung tâm thành phố thì khi đi máy bay, chúng ta có 9 công đoạn phụ với tổng thời gian 155 phút, còn khi đi tàu tốc độ cao chúng ta có 6 công đoạn phụ với tổng thời gian 35 phút.

Vì tổng thời gian phụ chênh lệch giữa máy bay và tàu tốc độ cao lên đến 120 phút cho tất cả các chặng bay (dù dài hay ngắn), vì vậy nhiều nghiên cứu trên thế giới đã đưa ra kết luận như sau: Riêng về thời gian thì chặng đường trên 1.000km đi máy bay tối ưu, chặng đường từ 150km đến 800km đi tàu cao tốc tối ưu, với chặng đường 800km-1.000km thì máy bay và tàu cao tốc tương đương nhau.

Chưa hết, thời gian chỉ là một tham số để lựa chọn phương tiện đi lại. Tàu tốc độ cao có những ưu điểm sau vượt trội so với máy bay như: Không bị chậm, hoãn, hủy chuyến vì thời tiết (mưa gió lớn, mây mù); hành khách được chủ động về lịch cá nhân và thời gian vì giờ xuất phát và giờ đến chính xác đến từng giây, không bị những sự cố ngoài ý muốn (một vài hành khách lên máy bay muộn hoặc do máy bay về chậm hoặc sự cố kỹ thuật chẳng hạn); không bị ù tai khi cất cánh và hạ cánh; không bị xóc, rung lắc khi gặp nhiễu động không khí; tàu chạy êm ái hơn nhiều lần đi máy bay và ô tô…

Trở lại với ông bạn doanh nhân mà tôi kể ở đầu bài, tôi nghĩ rằng nếu ông ấy không sang Việt Nam thường xuyên mà vài năm nữa mới sang, thì chắc chắn ông sẽ lại nói “Việt Nam các ông phát triển nhanh quá”.

Chuyên mục TÂM ĐIỂM mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!