Phổ biến thông tin thống kê Nhà nước giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin thống kê
Luật thống kê đã được Quốc hội Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII thông qua tại kỳ họp thứ 10 ngày 23/11/2015, có hiệu lực thi hành ngày 1/7/2016. Luật đã được Chủ tịch nước ký Lệnh công bố số 17/2015/L-CTN ngày 4/12/2015. Luật thống kê năm 2015 thay thế Luật thống kê năm 2003 tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thống kê và khẳng định hơn nữa vị trí, vai trò ngày càng quan trọng của công tác thống kê.
Phổ biến thông tin thống kê là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong hoạt động thống kê nhà nước, giúp người sử dụng thông tin thống kê tiếp cận với thông tin thống kê do cơ quan thống kê thuộc hệ thống thống kê nhà nước thực hiện thu thập, tổng hợp, công bố.
Chính sách phổ biến thông tin thống kê Nhà nước ban hành theo Quyết định số 34/2013/QĐ-TTg ngày 04 tháng 6 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ đã tạo hành lang pháp lý đầu tiên cho việc cung cấp thông tin thống kê kinh tế - xã hội phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành; đồng thời từng bước đáp ứng nhu cầu sử dụng thông tin thống kê của các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế.
Chính sách phổ biến thông tin thống kê Nhà nước ra đời đã góp phần cải thiện đáng kể chất lượng hoạt động phổ biến thông tin thống kê nhà nước, đó là: tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng thông tin thống kê đã tiếp cận được nguồn thông tin để khai thác, sử dụng; khối lượng lớn thông tin thống kê được phổ biến minh bạch, kịp thời; sản phẩm thông tin thống kê đa dạng hơn; thông tin thống kê do hệ thống tổ chức thống kê tập trung, thống kê bộ, ngành và các cơ quan nhà nước khác thu thập, tổng hợp, phổ biến đã trở thành nguồn thông tin thống kê chủ yếu được các cơ quan, tổ chức, cá nhân thống nhất sử dụng.
Hoạt động phổ biến thông tin thống kê nhà nước ở nước ta đã được luật hóa tại Điều 49, Luật Thống kê 2015
Với quy định của Luật thống kê 2015, lần đầu tiên hoạt động phổ biến thông tin thống kê nhà nước ở nước ta đã được luật hóa tại Điều 49. Theo đó, khoản 5 Điều 49 đã giao Chính phủ chịu trách nhiệm quy định chi tiết việc phổ biến thông tin thống kê nhà nước.
Tại Nghị định Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thống kê đã quy định rõ đối tượng áp dụng, nội dung phổ biến thông tin thống kê nhà nước, cũng như lịch phổ biến thông tin (Điều 4), trách nhiệm của cơ quan thống kê trung ương (Điều 5), trách nhiệm của cơ quan thống kê cấp tỉnh (Điều 6), trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ (Điều 7), trách nhiệm của Ủy ban nhân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (Điều 8) và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức có chức năng phổ biến thông tin thống kê (Điều 9) trong việc phổ biến thông tin thống kê nhà nước.
Theo đó, lịch phổ biến một số thông tin thống kê quan trọng của cơ quan thống kê trung ương được công bố công khai: Số liệu chính thức Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) hàng tháng được công bố vào ngày 29 hàng tháng (riêng tháng Hai vào ngày cuối tháng); Tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước số liệu ước tính vào ngày 29 của tháng cuối quý, với số liệu sơ bộ được công bố vào ngày 29 tháng cuối của quý tiếp theo; Số người thất nghiệp và tỷ lệ thất nghiệp, số người thiếu việc làm và tỷ lệ thiếu việc làm hàng quý, với số liệu ước tính được công bố vào này 29 của tháng cuối quý, số liệu sơ bộ công bố vào ngày 29 tháng cuối của quý tiếp theo; Báo cáo kinh tế - xã hội tháng, quý I, 6 tháng, 9 tháng và năm công bố vào ngày 29 của tháng báo cáo (riêng tháng hai vào ngày cuối tháng).
Nếu các mốc thời gian phổ biến nêu trên trùng vào các ngày nghỉ theo quy định của Nhà nước, thời hạn phổ biến sẽ chuyển sang ngày làm việc tiếp theo.
Hà Anh