Triển vọng làn sóng thế hệ Web 2.0

Các công nghệ mới và những ý tưởng mới đang biến Internet trở thành cái gọi là Web 2.0. MySpace.com, ThinkFree.com, và Digg.com là những điển hình của làn sóng nổi lên các trang web động của thế hệ mới. Ngày nay, web có thể chia sẻ với mọi người một cách dễ dàng, giống như bạn đưa thông tin lên website cá nhân, upload những bức ảnh trong ngày nghỉ hay post lời bình về một cuốn sách trên trang web Amazon.

Ngoài ra, phần mềm cài đặt trên từng máy tính đang trở nên lỗi thời. Trong thế giới Internet phát triển mạnh như hiện nay, phần mềm trở thành một dịch vụ, chứ không phải là một bộ sản phẩm – cũng giống như là mua một chiếc vé máy bay chứ không phải là mua máy bay.

Thế giới online trong tương lai gần hứa hẹn một sự thay đổi trong quan niệm của chúng ta về Internet. Trái ngược với thế hệ đầu, Web 2.0 đưa người sử dụng tới gần hơn các ứng dụng chạy trên Desktop so với các trang web bình thường chỉ chứa đựng các thông tin dạng tĩnh.

Các đại diện tiêu biểu nhất của Web 2.0 là mạng xã hội, nội dung người dùng tự tạo và phần mềm được xem như dịch vụ (SaaS), đều dựa trên một số giá trị lâu đời nhất của web. “Trong những ngày đầu của web và Internet, nền tảng của thế giới này là để chia sẻ”,  Phillip Evans, Phó giám đốc của Tập đoàn cố vấn Boston Consulting Group (BCG), nói.

Thủa sơ khai của Internet chủ yếu là cho phép chia sẻ thông tin và tương tác giữa các nhà nghiên cứu. Nhiều website thời đầu tiên được thiết kế để chia sẻ thông tin. Thời kỳ bùng nổ của Internet là vào những năm 1990 – một giai đoạn được ví như là thời kỳ bùng nổ kiểu "Big Bang". Số lượng website tăng lên một cách mạnh mẽ. Lúc này, web đã có thể đáp ứng các yêu cầu từ giải trí, thương mại điện tử đến hẹn hò trực tuyến.

Web 2.0: Làn sóng mới

Ông Dale Dougherty, người đi tiên phong trong lĩnh vực Internet - người đồng sáng lập công ty O'Reilly Media, là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ Web 2.0 để tả về một làn sóng mới trong hoạt động của người dùng, các công nghệ tương tác và các hình thức kinh doanh. David Cearley, Phó giám đốc các xu hướng mới của công ty nghiên cứu công nghệ Gartner nhận định rằng eBay và Amazon.com xứng đáng được vinh danh vì những sáng tạo cho thế hệ Web 2.0.

Với công nghệ Really Simple Syndication (RSS) và Atom, người dùng có thể tự do và thoải mái tải text hay các nội dung media khác trên web. Website cá nhân (blog) và wiki là những “đại diện” cho phép người dùng tự viết, chỉnh sửa nội dung dựa trên kiến thức của mỗi người.

Trong lịch sử, chưa bao giờ mọi người có thể chia sẻ ý kiến của mình một cách hiệu quả như bây giờ. Trước đây có 3 cấp độ để làm việc này, như tán gẫu, truyền tải hay in ấn, còn bây giờ, cả 3 cấp độ này được kết hợp thành một cách chia sẻ.

Nhìn từ quan điểm của doanh nghiệp, nội dung web do người dùng tự tạo có 2 lợi thế rõ ràng và rất to lớn: Thứ nhất, chi phí tạo ra một khối lượng lớn thông tin thay đổi thường xuyên sẽ vẫn duy trì ở mức tối thiểu; Thứ hai, người dùng có thể nhận được phản hồi từ những người lướt web khác.

Web 3.0 - “Web thế giới thực”?

Liệu có xuất hiện Web 3.0? Liệu có ngày nào đó Internet sẽ có một sự thay đổi lớn nữa? “Tôi không nghĩ Web sẽ có điểm dừng chân”, ông Cearley của Gartner, nhận định. Theo quan điểm của ông, cuộc cách mạng tiếp theo trong thế giới Internet sẽ là “Web thế giới thực” – sẽ có các mạng cảm ứng, các thiết bị di động nhạy cảm với địa lý, chip theo dõi, thông tin nhạy cảm theo từng hoàn cảnh, và là một web ngữ nghĩa (semantic Web) mở rộng.

“Bây giờ, Web tập trung vào sự tham gia của người dùng. Với “Web thế giới thực”, Internet sẽ có thể hiểu được sự hiện hiện của chúng ta”, Cearley vẽ ra triển vọng mới của Internet. Theo ông này, Web 3.0 sẽ được xây dựng dựa trên Web 2.0, khi đó các thông tin cá nhân của người dùng được “lưu thông” trên các website. Nhờ đó, để thực hiện một buổi thăm khám cho bệnh nhân, các bác sỹ chỉ việc tìm kiếm (search) dựa trên những thông tin trên mạng chứ không cần lời nói (word).

Trong bất kỳ một hệ sinh thái nào, đối tượng tham gia đầu tiên đều là lỗi thời nhưng xét cho cùng, nó lại là yếu tố quyết định để xây dựng nên một xã hội mới. Web 1.0 tạo ra “hệ sinh thái” và Web 2.0 đang làm cho “hệ sinh thái” này đâm hoa kết trái.

Có lẽ, nếu ông Clearley đúng thì Web 3.0 sẽ là thế hệ web hiểu được tất cả.

Hương Nguyên tổng hợp