Thợ điều hòa trải lòng về "góc khuất" của nghề

Hà Nội và các tỉnh khu vực miền Bắc, miền Trung vẫn đang trải qua đợt nắng nóng kéo dài với nền nhiệt cao nhất phổ biến 35 - 38 độ C có nơi trên 38 độ C, khiến nhu cầu sử dụng điều hòa tăng cao.

Nhiều thợ sửa chữa, lắp đặt điều hòa trong những ngày nóng nực thế này đã kiếm được số tiền hàng triệu đồng mỗi ngày. Tuy nhiên đây chỉ là một phần nhỏ những người còn bám trụ với nghề. Trên thực tế, công việc này có nhiều "góc khuất" mà không phải ai cũng đủ sự gan lỳ để vượt qua.

Việc nặng, lương không cao

So với ngày thường, việc lắp đặt điều hòa trong những ngày nắng nóng sẽ vất vả hơn. Vì thế tiền công của thợ cũng cao hơn, với giá lắp đặt cho mỗi máy điều hòa dao động từ 400 - 500.000 đồng, giá bảo dưỡng từ 150 - 250 ngàn đồng, tùy công suất máy.

Tuy nhiên, số tiền này thường sẽ được chia đều cho một nhóm thợ gồm từ 2-3 thành viên. Nếu lắp tại các công sở, văn phòng thì đôi khi cần một nhóm từ 5-6 thợ mới đảm bảo thời gian hoàn thành. Dẫu vậy, để lắp một chiếc điều hòa mới trung bình cũng mất từ 2 đến 3 tiếng, tùy vào tay nghề của thợ.

Như vậy nếu xét trung bình một nhóm thợ gồm 3 thành viên, lắp một chiếc điều hòa mất 2 tiếng rưỡi, thì mỗi người nhận được khoảng 60.000 đồng mỗi tiếng. Mức thu nhập này trên thực tế chỉ xấp xỉ với lương của một lao công dọn vệ sinh tại các tòa nhà, trụ sở làm việc, nhưng tiềm ẩn rủi ro lớn hơn về sức khỏe.

Bác Hồng, một thợ chuyên lắp và sửa điều hòa với kinh nghiệm hơn 30 năm cho biết đầu mùa nóng là giai đoạn kiếm tiền ổn định nhất của thợ. Tuy nhiên khi trời chuyển sang nắng nóng với nền nhiệt cao, thì thị trường thực tế lại rất khan hiếm thợ, do nhiều người chọn nghỉ việc để bảo vệ sức khỏe.

"Nhiều người nghĩ thợ sửa điều hòa là một công việc rất dễ dàng, chỉ cần có chút kiến thức về máy móc là có thể làm được. Thế nhưng vào những ngày nóng tới 40 độ C thì người thợ khi làm sẽ gặp rất nhiều nguy hiểm", bác Hồng chia sẻ.

Thực tế cho thấy công việc của những người thợ điều hòa thường yêu cầu họ phải đứng lâu ở những nơi có điều kiện nhiệt độ chênh nhau rất lớn và khắc nghiệt, đó là tại cục nóng - nơi mà nhiệt độ phả ra có thể lên tới 45 độ C trong những ngày nắng nóng gay gắt, hoặc tại cục lạnh - nơi mà nhiệt độ khi đứng rất sát và bật mức cao nhất có thể xuống chỉ còn 13 độ C.

Sự chênh lệch nhiệt độ này nếu diễn ra liên tiếp có thể dễ dàng khiến cả những tay thợ đô con, khỏe mạnh chịu hậu quả là ốm nằm liệt giường trong nhiều ngày, có người thậm chí bị choáng váng, ngất xỉu, méo mồm,... nếu như lỡ "ảo tưởng" về sức chịu đựng của bản thân.

Chưa kể tới việc đi lại liên tục ngoài trời nắng, thiếu nước, có khi nhịn đói quá bữa để làm cho khách, thậm chí làm tới 9-10 giờ tối mới nghỉ trong những ngày cao điểm,... là những điều hết sức bình thường mà người thợ điều hòa nào cũng từng nếm trải.

Nỗi khổ mà chỉ người trong nghề mới hiểu

Vất vả là thế, nhưng một số thợ điều hòa đã tỏ ra vô cùng bức xúc vì không nhận được sự tôn trọng mà họ xứng đáng có được.

Anh Tiến, trưởng đội thợ chuyên lắp đặt điều hòa tại khu vực quận Cầu Giấy cho biết đã rất nhiều lần họ cảm thấy bực tức vì bị khách hàng mặc cả "từng đồng tiền công một" dù thời tiết nắng nóng và công việc vất vả.

"Nhiều khi các anh em làm trễ, qua trưa, hoặc tối muộn nhưng khách vẫn không cho thêm đồng nào. Nhìn anh em mồ hôi ròng ròng sau những ngày làm việc mệt mỏi, tôi cũng chỉ biết động viên họ "thôi đành chịu", Tiến trải lòng. "Đôi khi chỉ là vài chục ngàn, cũng không đáng kể, nhưng nó là sự cảm thông với công việc của chúng tôi".

Cũng không thể không kể tới những lần thợ điều hòa bị khách hàng đặt vào tình huống "oái oăm". Có lần, Tiến kể cùng với các anh em đi lắp và sửa điều hòa ở chung cư bị khách hàng yêu cầu như "ông chủ", bảo phải lắp chỗ này, phải lắp chỗ kia, lắp thế này không được....

Có những khách thì thắc mắc tại sao điều hòa chạy không mát, đổ lỗi cho thợ lắp không đúng kỹ thuật,... Một số người lại yêu cầu phải lắp cục nóng, cục lạnh chính xác ở một vị trí nào đó nhằm đảo bảo tính thẩm mỹ.

Trong khi đó, mọi thợ sửa có kinh nghiệm đều hiểu rằng không phải vị trí nào trong căn phòng cũng lắp được điều hòa. Có những nơi sẽ phải tính toán để đảm bảo cho đủ tính mỹ thuật, kỹ thuật, kinh tế.

"Vị trí đẹp để lắp điều hòa thì đôi khi lại sai vị trí kỹ thuật, tốn nhiều chi phí hơn, hoặc sẽ không mang lại hiệu quả làm mát như mong đợi", Tiến cho biết. "Đó là chưa kể tới việc đến 80% các tòa chung cư thường có vị trí lắp điều hòa không hợp lý, thiếu logic. Ấy vậy mà khách hàng nhiều người không hiểu điều này".

"Trời nóng thì ai cũng trở nên khó tính, mệt mỏi. Mà mỗi lần đi làm mà gặp phải những khách hàng có thái độ văn hóa không đúng càng làm tăng thêm sự mệt mỏi của chúng tôi".

Nghề sửa chữa, lắp điều hòa mùa nóng từ lâu đã được gắn với những câu chuyện tưởng chừng ngon ăn như "kiếm bạc triệu" mỗi ngày, lại vô cùng ổn định vì nhu cầu sẵn có của thị trường. Thế nhưng rõ ràng mọi thứ đều có hai mặt của nó, và không một nghề nào kiếm ra tiền lại dễ dàng cả.

Nguyễn Nguyễn