Nokia đón “sinh nhật” lần thứ 150

Nokia vừa kỷ niệm 150 năm ngày thành lập vào hôm 12/5 vừa qua. Từng được xem là “đế chế không thể đánh bại” trên thị trường di động khi nắm giữ vị trí hãng điện thoại lớn nhất trong suốt một thập niên, tuy nhiên, ít ai biết rằng khởi nguồn của Nokia không phải là một hãng viễn thông hay công nghệ.

Lịch sử của Nokia bắt đầu vào năm 1865, khi kỹ sư khai thác mỏ Fredrick Idestam thành lập nhà máy sản xuất bột gỗ ở phía nam Phần Lan, rồi tiếp tục xây dựng nhà máy thứ 2 ở bên bờ sông Nokianvirta. Chính tên của dòng sông này là nguồn cảm hứng để Idestam đặt tên cho công ty của mình: Nokia Ab. Lĩnh vực sản xuất ban đầu của Nokia Ab là giấy, trước khi chuyển qua cung cấp năng lượng điện.

Mặc dù Nokia Ab được thành lập vào năm 1871, Nokia lựa chọn ngày 12/5/1865, thời điểm khởi nghiệp của Idestam để làm ngày thành lập của công ty.

Đến năm 1963, Nokia lần đầu tiên đặt chân vào lĩnh vực viễn thông khi sản xuất radio liên lạc cho quân đội Phần Lan. Đến năm 1964, Nokia Ab hợp tác với công ty Phần Lan Salora Oy để phát triển các bộ phận viễn thông qua sóng radio. Đây được xem là dấu mốc quan trọng để Nokia bắt đầu đặt chân vào lĩnh vực viễn thông.

Năm 1967, tập đoàn Nokia (Nokia Corporation) chính thức được thành lập. Vào thời điểm đó, lĩnh vực cung cấp năng lượng điện của Nokia được xem là mảng ưu tiên hàng đầu tại công ty.

Chiếc điện thoại đầu tiên do Nokia sản xuất là Mobira Senator, hệ thống điện thoại liên lạc dành cho xe hơi, được ra mắt vào năm 1982. Đến năm 1987, Nokia giới thiệu chiếc điện thoại di động cầm tay đầu tiên của mình với tên gọi Mobira Cityman, có khối lượng “chỉ” 800g, vẫn được xem là nhẹ vào thời điểm bấy giờ. Chiếc điện thoại di động này có mức giá 24.000 Mark Phần Lan, tương đương với 9.000 Euro vào thời điểm hiện tại. 

Năm 1992, ban lãnh đạo Nokia đưa ra một quyết định mang tính chiến lược khi chuyển sang tập trung vào lĩnh vực viễn thông, đặc biệt là điện thoại di động và cơ sở hạ tầng mạng di động. Cũng trong năm này, Nokia cho ra mắt chiếc điện thoại di động đầu tiên sử dụng mạng GSM của mình, Nokia 1011. Lý do chọn tên gọi này cho chiếc điện thoại khá đơn giản: đó là ngày chiếc điện thoại được ra mắt (10/11). 

Chỉ 6 năm sau, Nokia đứng trên “đỉnh” của thị trường di động thế giới và trở thành hãng sản xuất điện thoại di động lớn nhất thế giới về doanh số. Nokia nắm giữ vị trí dẫn đầu này từ năm 1998 cho đến tận 2012 và bị Samsung “soán ngôi”.

Trong thời gian thống trị thị trường di động, Nokia đã tiên phong cho ra mắt nhiều mẫu điện thoại di động mang tính cách mạng, như Nokia 7710, chiếc điện thoại di động đầu tiên được tích hợp trình duyệt web (thông qua WAP) và chức năng gửi/nhận email; Nokia 6650, điện thoại di động đầu tiên hỗ trợ mạng 3G và quay video...

Đến năm 2003, Nokia ra mắt điện thoại Nokia 1100. Không phải là một chiếc điện thoại di động đáng chú ý về tính năng hay thiết kế, tuy nhiên đây là điện thoại bán chạy nhất trong lịch sử với hơn 250 triệu máy được tiêu thụ trên toàn cầu.

Thời kỳ hoàng kim của Nokia kéo dài đến tháng 10/2009, khi Nokia công bố quý thua lỗ đầu tiên trong hơn một thập kỷ đứng trên đỉnh thế giới. Đó là thời điểm 2 năm sau khi Apple ra mắt chiếc iPhone đầu tiên và một năm sau khi HTC ra mắt HTC Dream, chiếc smartphone đầu tiên sử dụng nền tảng Android của Google. Đây là thời điểm bắt đầu đánh dấu sự suy yếu của Nokia.

Tháng 9/2010, Nokia bổ nhiệm Stephen Elop, cựu giám đốc của Microsoft, vào vị trí CEO của công ty. Đây là người đầu tiên không có quốc tịch Phần Lan được đảm nhiệm chức vụ CEO tại công ty Phần Lan này. Chỉ một tháng sau khi nhậm chức, Elop đã cắt giảm 1.800 nhân công của Nokia.

Đến tháng 2/2011, Stephen Elop quyết về chiến lược hợp tác với Microsoft, và lựa chọn nền tảng Windows Phone của Microsoft để thay thế cho nền tảng Symbian đã cũ của Nokia. Tuy nhiên, động thái này không đủ giúp Nokia vực dậy trên thị trường di động, khi mà iPhone và Android tiếp tục “bùng nổ”. 

Tiếp tục lâm vào khủng hoảng, đến tháng 10/2012, Nokia phải bán và cho thuê trụ sở chính của hãng tại Espoo, Phần Lan, với mức giá 221,9 triệu USD. Đây là tòa nhà từng là trụ sở chính của Nokia trong suốt 16 năm. Sau khi bán đi, Nokia tiếp tục thuê tòa nhà này để làm trụ sở cho công ty.

Đến tháng 9/2013, Nokia và Microsoft khiến nhiều người bất ngờ khi công bố thương vụ Microsoft sẽ mua lại bộ phận sản xuất thiết bị của Nokia với giá 5 tỷ USD, và thêm 2,2 tỷ USD để mua lại các bằng sáng chế mà Nokia đang nắm giữ. Tổng giá trị thương vụ là 7,2 tỷ USD.

Và ngày 25/4/2014 được xem là ngày “định mệnh” của Nokia khi thương hiệu này chính thức bị xóa sổ trên thị trường di động, sau khi thương vụ thâu tóm bộ phận di động của Nokia được Microsoft công bố chính thức hoàn thành. Nokia chính thức trở thành “người nhà” của Microsoft và đánh dấu sự chấm hết của một thế lực trên thị trường di động thế giới.

Dù đã rút chân khỏi thị trường di động tuy nhiên hiện Nokia vẫn giữ lại bộ phận bản đồ Here, bộ phận thiết bị viễn thông và mạng lưới. Dẫu sao, việc Nokia không còn là một thương hiệu di động đã khiến không ít người yêu thích Nokia cảm thấy tiếc nuối.

Với sự tồn tại trong 150 năm qua, vượt qua bao khó khăn của thương trường, biết đâu một ngày nào đó Nokia sẽ quyết định trở lại thị trường di động, với một diện mạo hoàn toàn mới so với trước đây.

Video kỷ niệm 150 năm ngày thành lập do Nokia thực hiện: