Những tác hại khi để trẻ em sử dụng smartphone và máy tính bảng

Theo một nghiên cứu của tổ chức Kaiser Foundation, trẻ em và thiếu niên sử dụng smartphone và máy tính bảng nhiều gấp 4 đến 5 lần thời lượng cho phép, đôi khi gây nên những ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của tâm sinh lý. Ngày nay, nhiều đứa trẻ chỉ 2, 3 tuổi đã có thể sử dụng thành thạo các thiết bị công nghệ, nhưng lại thiếu đi các kỹ năng cơ bản của cuộc sống.

Nếu là một người làm cha, làm mẹ và có thói quen cho con em ở độ tuổi đang phát triển của mình sử dụng smartphone và máy tính bảng, thì những điều dưới đây có thể khiến bạn phải suy nghĩ lại.

Smartphone có thể làm thay đổi mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái

Trong độ tuổi từ 0 đến 2, não của trẻ sẽ phát triển gấp 3 lân về kích thước. Trong thời gian này, giọng nói của cha mẹ, những cái chạm và chơi đùa cùng nhau sẽ giúp xây dựng một nhận thức trong não của trẻ để giúp trẻ học được cách gắn kết tình cảm với người khác, đặc biệt những người chúng thường xuyên tiếp xúc.

Tuy nhiên với những đứa trẻ thường xuyên tiếp xúc với màn hình smartphone hay máy tính bảng, nhận thức của chúng sẽ khác.

“Liên kết thần kinh của trẻ sẽ thay đổi và sẽ tạo ra những nhận thức khác”, chuyên gia tư vấn và y tá nhi khoa Denise Daniels cho biết. “Smartphone sẽ ảnh hưởng đến sự tập trung, lòng tự trọng và trong nhiều trường hợp sẽ làm ảnh hưởng đến mối quan hệ sâu sắc giữa trẻ và cha mẹ”.

Smartphone và máy tính bảng có thể “gây nghiện”

Smartphone và máy tính bảng cho phép một đứa trẻ có được bất cứ thứ gì chúng muốn chỉ bằng một cú nhấp tay. Tuy nhiên những điều này không dạy trẻ cách sử dụng điều độ, kiểm soát xung đột hoặc tự thử thách chính mình, đó là đăc điểm của một tính chất “gây nghiện”.

“Một trong những điều tuyệt vời của smartphone và máy tính bảng đó là luôn có những điều mới mẻ để khám phá và sự mới mẻ đó gần như vô hạn”, tiến sĩ Gary Small, Giáo sư tâm thần học và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thần kinh và Hành vi con người thuộc Đại học California (Los Angeles, Mỹ) cho biết. “Vì lý do đó, rất khó để từ bỏ và ngưng sử dụng smartphone hay máy tính bảng”.

Nguyên nhân của những lần “ăn vạ”

Nếu đã nghiện một thứ gì đó, nó sẽ ám ảnh và sẽ gây nên cơn thịnh nộ cho “con nghiện” nếu lấy đồ vậy gây nghiện ra xa người đó. Điều này xảy ra với mọi lứa tuổi.

Ở trẻ em, nhiều bậc phục huynh thường sử dụng smartphone và máy tính bảng như một cách để “dụ dỗ” trẻ em khi chúng đang giận giữ hoặc “ăn vạ”, tuy nhiên đây hoàn toàn không phải là một ý tưởng hay.

“Nếu sử dụng smartphone và máy tính bảng như một phương pháp chủ yếu để đánh lạc hướng trẻ em, chúng có thể phát triển cơ chế tự điều chỉnh để thích nghi với điều này, từ đó chúng sẽ càng trở nên “nghiện” và “ăn vạ” để được phép sử dụng các thiết bị này”, Tiến sĩ Jenny Radesky, Giảng viên bộ môn Phát triển - Hành vi Nhi khoa thuộc trường Đại học Boston (Mỹ) nhận xét.

Smartphone và máy tính bảng làm ảnh hưởng giấc ngủ

Có một thực tế rằng sử dụng smartphone, máy tính bảng hay thiết bị đọc sách điện tử trước khi đi ngủ vào ban đêm sẽ làm cho việc chìm vào giấc ngủ khó khăn hơn. Ánh sáng phát ra từ màn hình các thiết bị này sẽ gây ức chế hormone melatonin sinh ra trong giấc ngủ đảm bảo giúp cơ thể có giấc ngủ ngon và tỉnh dậy tỉnh táo vào ngày hôm sau, điều này làm thay đổi chu kỳ sinh học tự nhiên của cơ thể.

Dĩ nhiên điều này cũng không ngoại lệ với trẻ em. Theo khảo sát được tiến hành bởi trường Đại học Boston (Mỹ), ước tính 60% các bậc phụ huynh không giám sát việc sử dụng thiết bị công nghệ của con em mình, 75% trẻ em được phép sử dụng thiết bị công nghệ trong phòng ngủ của chúng, do vậy có đến 75% trẻ em trong độ tuổi từ 9 đến 10 bị thiếu ngủ làm ảnh hưởng đến khả năng học tập, theo kết quả nghiên cứu của Đại học Boston.

Ảnh hưởng đến khả năng học tập của trẻ em

Theo nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng smartphone và máy tính bảng làm ảnh hưởng đến khả năng học hỏi của trẻ em vì nó làm sao lãng sự chú ý của chúng. Video và trò chơi trực tuyến cũng làm hạn chế sự sáng tạo và trí tưởng tượng mới chớm nở của trẻ và làm chậm sự phát triển của giác quan vận động và thị giác.

“Những thiết bị này làm ảnh hưởng đến các giác quan và kỹ năng vận động của trẻ, là những yếu tố quan trọng đối với việc học hỏi và ứng dụng các môn học”, Tiến sĩ Jenny Radesky, Giảng viên bộ môn Phát triển - Hành vi Nhi khoa thuộc trường Đại học Boston (Mỹ) cho biết.

Ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của trẻ

Thật dễ để nói xấu ai đó sau lưng họ, nhưng sẽ khó khăn hơn khi nói thẳng điều đó trước mặt người khác, khi mà biểu cảm của gương mặt, phản ứng của người nghe sẽ khiến người nói có cảm giác hối hận và phải suy nghĩ về những gì mình nói. Tuy nhiên, khi nói xấu người khác qua Internet, thì cho dù có ám chỉ trực tiếp, người nói cũng không thể nhìn thấy gương mặt hay biểu cảm trên gương mặt của người nghe...

“Giao tiếp là điều cơ bản để thiết lập các mối quan hệ của con người, và những biểu hiện qua giao tiếp đang dần biến mất với các thiết bị công nghệ hiện đại”, nhà tâm lý học Jim Taylor cho biết. “Trẻ em đang dành quá nhiều thời gian để giao tiếp thông qua các thiết bị công nghệ mà không phát triển kỹ năng giao tiếp cơ bản mà con người đã sử dụng từ trước đến nay. Giao tiếp không chỉ đơn thuần là lời nói”.

Tăng khả năng mắc các chứng bệnh về tâm thần

Theo các chuyên gia tâm lý, việc dành quá nhiều thời gian trên smartphone và máy tính bảng là một yếu tố làm gia tăng các chứng bệnh về tâm thần ở trẻ em, như tình trạng trầm cảm, lo âu rối loạn cảm xúc, rối loạn thiếu tập trung, rối loạn tập trung, rối loạn hành vi...

Ngoài ra, trẻ em sử dụng Internet còn có thể rơi vào tình trạng bị bắt nạt trực tuyến, khi những hình ảnh của trẻ em được chia sẻ có thể phải nhận những lời bình luận tiêu cực, bị mang ra làm trò đùa... từ đó làm ảnh hưởng tâm lý của trẻ, đặc biệt những đứa trẻ bắt đầu bước vào giai đoạn dậy thì.

Có thể dẫn đến béo phì

Với những đứa trẻ nghiện smartphone và máy tính bảng, chúng sẽ có xu hướng ngồi một chỗ để sử dụng các thiết bị công nghệ, nghĩa là sẽ hạn chế các hoạt động thể chất, dẫn đến khả năng bị tăng cân.

Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Công nghệ Texas (Mỹ), những đứa trẻ được phụ huynh cho phép sử dụng smartphone và máy tính bảng trong phòng ngủ của chúng sẽ có nguy cơ mắc béo phì cao hơn 30% so với những đứa trẻ khác. Khi mắc chứng béo phì, nhiều vấn đề khác về sức khỏe sẽ phát sinh như khả năng mắc bệnh tiểu đường, đau tim và thậm chí khả năng đột quỵ.

Nhiều chuyên gia thậm chí còn tin rằng trẻ em trong thế kỷ 21 sẽ là thế hệ đầu tiên có tuổi thọ thấp hơn cha mẹ mình do mắc chứng béo phì và sử dụng các thiết bị công nghệ cao.

Khiến trẻ em trở nên hung hăng hơn

Bởi vì trẻ em không thể tự học được sự đồng cảm khi sử dụng quá mức các thiết bị công nghệ, và nếu hình thành thói quen bắt nạt người khác trên Internet, chúng cũng sẽ xem việc bắt nạt người khác ở ngoài đời thực là bình thường.

Ngoài ra, hiện có nhiều trò chơi điện tử hay video trực tuyến với nội dung bạo lực, có thể khiến trẻ em trở nên hung hăng hơn và khiến trẻ em nghĩ rằng hành vi bạo lực là giải pháp đơn giản và thông thường để xử lý và giải quyết các vấn đề.

Ẩn chứa các nguy cơ nhiễm bệnh

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, màn hình smartphone và máy tính bảng chứa số lượng vi khuẩn thậm chí còn nhiều hơn nắp bồn cầu, và trong khi bồn cầu vẫn thường xuyên được tẩy rửa thì hầu như không ai có thói quen lau chùi màn hình smartphone.

Do vậy, với những đứa trẻ sư dụng smartphone và máy tính bảng, đặc biệt trẻ em dưới 2 tuổi thường có thói quen cho tay vào miệng, việc lan truyền vi khuẩn từ màn hình thiết bị vào cơ thể chúng dễ dàng diễn ra, gây nên các nguy cơ tiềm tàng và các căn bệnh.

Thiếu đi các kỹ năng công đồng

Học tập những kỹ năng cộng đồng là một yếu tố cần thiết để tạo nên thành công cho một đứa trẻ, tuy nhiên nếu nghiện smartphone và máy tính bảng, trẻ em sẽ không còn hứng thú với việc học tập các kỹ năng cộng đồng.

Hãy để những đứa trẻ “nghiện” smartphone đặt máy xuống, giao tiếp nhiều hơn với người thân trong gia đình, những đứa trẻ cùng trang lứa để giúp chúng tăng kỹ năng giao tiếp, tìm hiểu sự đồng cảm... dĩ nhiên, để làm được điều này đòi hỏi các bậc phụ huynh cũng cần phải có sự đồng cảm với chính con của mình.

Phạm Thế Quang Huy
(quanghuy@dantri.com.vn)