Những chi tiết gây sốc sau cáo buộc trốn thuế của Apple

Phần lớn các hoạt động ở nước ngoài của Apple được điều hành thông qua một công ty tại Ireland, với tên gọi Apple Operations International (AOI). Điều đáng chú ý là công ty này lại không hề có nhân viên.

Bản thân Apple cũng trả lời các nhà điều tra rằng mình đã mất toàn bộ các hồ sơ liên quan đến việc AIO được thành lập từ năm 1980, và lý do tại sao Apple lại kinh doanh toàn cầu thông qua công ty này. 

Ireland là một trong những quốc gia có mức thuế ưu đãi dành cho Apple, với thuế suất thu nhập 2%. Mặc dù đã được nhận lức thuế ưu đãi, tuy nhiên từ năm 2009 đến 2011, một công ty con khác của Apple đóng tại Apple có tên gọi Apple Sales International chỉ đóng tổng cộng số thuế 21 triệu USD trên tổng số 38 tỷ doanh thu, đạt tỷ lệ chỉ 0,06%.

AOI cung cấp 30% lợi nhuận ròng cho Apple trên toàn thế giới từ năm 2009 đến 2011, không trả tiền thuế ở bất kỳ quốc gia nào

Đây được xem là một “mánh khóe” rất thông minh của Apple để qua mặt các cơ quan thuế quan tại Mỹ và cả Ireland, dựa vào những “lỗ hổng” về luật pháp của 2 quốc gia này.

Theo đó, luật pháp Mỹ sẽ quyết định đánh thuế dựa vào nơi thành lập công ty, còn luật pháp Ireland sẽ đánh thuế dựa vào nơi điều hành công ty. Nghĩa là nếu thành lập một công ty con tại Ireland, sau đó điều hành công ty này tại Mỹ, nghĩa là sẽ không phải nộp thuế cho bất kỳ quốc gia nào.

Đây chính là cách mà Apple đã áp dụng để không phải khai thuế cho AOI cả ở Mỹ lẫn Ireland trong những năm qua.

Bản báo cáo cũng chỉ ra rằng Apple tìm cách trốn thuế ở Mỹ bằng cách chia sẻ lợi nhuận của công ty sang các công ty con tại Ireland. 

Apple đã thực hiện điều đó bằng cách nào? Theo đó, Apple đã xây dựng một thỏa thuận chia sẻ chi phí với các công ty con của mình ở Ireland một lợi nhuận không cân đối từ hoạt động nghiên cứu và phát triển triển tại Mỹ. Từ năm 2009 đến 2012, Apple đã cấp 4 tỷ USD cho hoạt động nghiên cứu và phát triển và mang về doanh thu 38,7 tỷ USD, trong khi đó, công ty con tại Ireland được cấp 4,9 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển và mang về số doanh thu đến 74 tỷ USD.

Trong khi các công ty Ireland của Apple được điều hành bởi các nhân viên tại Mỹ, thì tiền doanh thu từ các công ty tại Ireland của Apple lại chủ yếu lưu giữ trong các tổ chức tài chính tại Mỹ, chủ yếu là quản lý bởi quỹ đầu tư Braeburn Capital, tổ chức tài chính có quan hệ mật thiết với Apple, trụ sở tại bang Nevada.

Trong báo cáo hàng năm tư 2009 đến 2011, Apple nói với các nhà đầu tư rằng mình sẽ phải sử dụng số tiền 13,7 tỷ USD để trả thuế liên bang, tuy nhiên trên thực tế, “quả táo” chỉ trả số tiền 5,3 tỷ USD. 

Những khoản thiết lập dành riêng để trả thuế hàng năm của Apple chỉ là ước tính trước, tuy nhiên hàng năm Apple luôn ước tính số tiền chênh lệch rất nhiều so với số tiền thực tế phải trả. Kết quả là tỷ lệ thuế suất mà Apple phải trả chỉ ở mức 20,1%, thấp hơn nhiều so với mức 24% đến 32% như tuyên bố của Apple.

Một trong những lỗ hổng về luật thuế được các tập đoàn đa quốc gia yêu thích nhằm trốn thuế đó là các công ty con tại nước ngoài. Điều này cho phép các tập đoàn “qua mặt” chính phủ trong nước để bỏ qua hoàn toàn các công ty con ở nước ngoài nhằm mục đích lách thuế.

Công ty con đóng vai trò quan trọng của Apple trong vụ việc là AOI. Hiện AOI nắm nhiệm vụ phân phối các sản phẩm của Apple tại nhiều thị trường khác nhau, bao gồm tại châu Âu, châu Á, khu vực Trung Đông… điều này cho phép Apple tránh phải trả số tiền thuế 12,5 tỷ USD mà đáng ra Apple phải trả vì doanh thu từ hoạt động kinh doanh và bán hàng tại nước ngoài.

Theo HP