Lưu ý khi lắp camera giám sát tại nhà để không bị hớ hênh

Lắp đặt camera giám sát trong gia đình - Đừng “giao trứng cho ác”

Camera giám sát hiện đã trở thành một thiết bị quan trọng và quen thuộc trong nhiều hộ gia đình, giúp chủ nhà có thể theo dõi trực tiếp hoặc xem lại những việc xảy ra trong nhà cũng như ở những khu vực xung quanh nhà.

Vì nhiều mục đích khác nhau, các hộ gia đình thường lắp đặt camera giám sát ở hành lang, phòng khách hoặc thậm chí là phòng ngủ, phòng thay đồ... tuy nhiên, nhìn chung, người dùng thường trao lại toàn quyền quá trình lắp đặt và thiết lập camera giám sát cho các công ty hoặc thợ lắp đặt, rồi cuối cùng chỉ nhận hướng dẫn sử dụng từ các nhân viên kỹ thuật về cách xem các nội dung ghi lại được trên camera thông qua ứng dụng trên smartphone hoặc thông qua máy tính, mà không hề quan tâm đến các thông tin như cách thức thiết lập hay thay đổi tài khoản quản lý camera, mà các thông tin về tài khoản quản lý vẫn được giữ nguyên như mặc định hoặc đều do thợ kỹ thuật lắp đặt camera nắm giữ.

Theo một cuộc khảo sát về hiện trạng bảo mật của camera giám sát được công ty an ninh mạng Bkav tiến hành thực hiện cách đây không lâu thì có tới 76% người dùng có lắp đặt camera giám sát tại Việt Nam vẫn đang dùng tài khoản và mật khẩu quản lý mặc định từ nhà sản xuất và điều này khiến họ phải đối mặt với nguy cơ bị truy cập trái phép hoặc bị xem trộm từ xa.

Việc camera giám sát có thể bị người khác theo dõi trái phép từ xa có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Chẳng hạn với những camera bị theo dõi có tính chất an ninh, như quản lý kho bãi, bảo vệ nhà riêng hoặc doanh nghiệp... thì kẻ xấu có thể chiếm quyền kiểm soát camera từ xa và sau đó có thể tắt hệ thống giám sát hoặc có thể xoá toàn bộ dữ liệu theo dõi trước đó để không để lộ dấu vết đột nhập. Còn đối với các camera giám sát tại hộ gia đình, kẻ xấu có thể theo dõi và lấy cắp những hình ảnh riêng tư, thậm chí là nhạy cảm được camera giám sát ghi lại, làm ảnh hưởng đến riêng tư cá nhân và thậm chí là làm lộ những khoảnh khắc nhạy cảm hết sức nguy hiểm.

Nội dung trên camera giám sát bị lấy cắp như thế nào?

Có rất nhiều cách khác nhau để hacker hoặc bất kỳ ai cũng có thể lấy cắp dữ liệu được ghi lại từ camera giám sát.

Một trong những cách thường gặp nhất đó là vì người dùng vẫn sử dụng tên và mật khẩu mặc định cho tài khoản quản lý của camera giám sát, do vậy các tin tặc có thể dựa vào điều này để xâm nhập và lấy cắp dữ liệu trên camera từ xa mà người dùng không hề hay biết. Thông thường các hãng sản xuất camera đặt tên sử dụng và mật khẩu mặc định cho các sản phẩm do mình sản xuất và nhiều người thường không quá bận tâm đến việc thay đổi thông tin này sau khi lắp đặt camera.

Một cách khác khiến camera giám sát có thể bị xem trộm đó là khi các nhân viên kỹ thuật lắp đặt camera và thiết lập tài khoản để người dùng có thể xem nội dung từ camera thông qua ứng dụng trên smartphone hoặc phần mềm trên máy tính, nhân viên kỹ thuật này sẽ tự tạo riêng cho mình một tài khoản khác để mình vẫn có thể theo dõi được các nội dung trên camera giám sát đã lắp đặt thông qua ứng dụng smartphone hay trên máy tính.

Ngoài ra, một số camera giám sát sẽ gửi dữ liệu quay được từ camera lên máy chủ của nhà sản xuất (thường đặt ở nước ngoài) trước khi những dữ liệu này được chuyển đến smartphone hoặc máy tính của người dùng. Do vậy, tin tặc có thể tấn công vào hệ thống máy chủ chứa các dữ liệu quay được từ camera để lấy cắp các nội dung này và lọc ra những nội dung nhạy cảm và phát tán lên Internet.

Một cách khác đó là tin tặc có thể tấn công trực tiếp vào lỗ hổng bảo mật tồn tại trên firmware của camera giám sát để lấy cắp các dữ liệu được camera quay lại mà người dùng không hề hay biết.

Những giải pháp để giúp đảm bảo an toàn cho dữ liệu quay được từ camera giám sát

Dưới đây là một vài điều bạn cần làm ngay sau khi lắp đặt camera giám sát trong gia đình để đảm bảo an toàn và tránh bị kẻ xấu xem trộm từ xa hoặc lấy cắp dữ liệu được ghi lại từ camera giám sát.

Thường xuyên cập nhật firmware cho camera giám sát

Phần lớn camera giám sát thế hệ mới đều cho phép người dùng cập nhật firmware trên thiết bị để vá lại các lỗ hổng bảo mật có thể gặp phải cho phép hacker truy cập và lấy cắp dữ liệu trên camera hoặc xem lén các nội dung từ xa.

Thông thường bạn có thể cập nhật firmware cho camera giám sát thông qua trang web quản lý của camera trên máy tính hoặc tải trực tiếp bản cập nhật phần mềm từ trang web của nhà sản xuất. Người dùng nên thường xuyên truy cập vào trang web của hãng sản xuất camera giám sát để kiểm tra xem có bản cập nhật firmware nào cho camera của mình hay không và tiến hành cài đặt bản cập nhật ngay khi được phát hành.

Thay đổi tên và mật khẩu mặc định quản lý camera giám sát

Các hãng sản xuất camera thường thiết lập tên và mật khẩu quản lý mặc định cho các sản phẩm của mình. Nếu người dùng không thay đổi thông tin này ngay sau khi lắp đặt camera giám sát, nhân viên kỹ thuật hoặc bất kỳ tin tặc nào đều có thể sử dụng thông tin mặc định để truy cập từ xa vào camera và lấy cắp dữ liệu.

Do vậy, ngay sau khi lắp đặt camera giám sát, bạn cần phải yêu cầu nhân viên kỹ thuật hướng dẫn bạn cách thay thông tin đăng nhập để quản lý camera, trong đó thông tin tên tài khoản và mật khẩu phải do chính bạn thiết lập, thay vì để nhân viên kỹ thuật làm giúp.

Bạn cũng nên chọn những mật khẩu mạnh (phức tạp, độ dài cao, chứa nhiều ký tự hoa, thường, số...) cho tài khoản quản lý camera giám sát.

Mua những loại camera giám sát có thương hiệu với cơ chế bảo mật cao

Hiện trên thị trường camera giám sát có rất nhiều thương hiệu với những mức giá cao thấp khác nhau, nhưng phần lớn camera giám sát tại thị trường Việt Nam chủ yếu có xuất xứ từ Trung Quốc.

Trước khi mua và lắp đặt camera giám sát, bạn nên tìm hiểu những thương hiệu camera giám sát lớn, uy tín và được đánh giá cao, đặc biệt nên lựa chọn những loại camera giám sát có thêm nhiều cơ chế và tính năng bảo mật để giúp giữ cho dữ liệu được an toàn và khó bị lấy cắp hơn.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên chọn mua camera giám sát tại những cửa hàng lớn và uy tín để nhận được sự hỗ trợ tốt hơn từ phía các nhân viên kỹ thuật khi có sự cố xảy ra cũng như được hướng dẫn cách thức sử dụng, thiết lập camera giám sát một cách đầy đủ hơn.

Không lắp đặt camera giám sát tại những nơi nhạy cảm và riêng tư

Tùy mục đích sử dụng của từng người mà có thể chọn những vị trí khác nhau để lặp đặt camera giám sát, tuy nhiên, nhìn chung người dùng không nên lắp đặt camera giám sát tại những nơi riêng tư và nhạy cảm như phòng ngủ, phòng thay áo quần... bởi lẽ nếu camera bị hack và theo dõi từ, những nội dung nhạy cảm của người dùng hoàn toàn có thể bị phát tán ra ngoài.

Ngắt kết nối camera giám sát, chỉ sử dụng chức năng ghi hình

Một giải pháp khác để bảo vệ an toàn cho camera giám sát đó là ngắt kết nối Internet của camera và chỉ sử dụng chức năng ghi hình, chỉ xem lại dữ liệu đã được ghi trên camera thông qua thẻ nhớ hoặc ổ cứng, thay vì xem trực tiếp thông qua mạng Internet.

Dĩ nhiên giải pháp này có thể gây bất tiện cho người dùng, nhưng cũng là một giải pháp an toàn để camera không bị xâm nhập lấy cắp dữ liệu hoặc xem trộm từ xa, bên cạnh đó bạn vẫn có thể xem lại các nội dung đã được camera quay lại trước đó nếu có sự việc nào đó xảy ra.

Phạm Thế Quang Huy