Lịch sử đầy thăng trầm của BlackBerry trên thị trường di động

Từng được xem là một trong những biểu tượng lớn nhất của làng công nghệ và di động thế giới, BlackBerry, trước đây là công ty Research in Motion (RIM), nổi tiếng với những thiết bị di động được đánh giá cao về khả năng bảo mật và tính ổn định. Ở thời kỳ đỉnh cao, BlackBerry đã từng được định giá lên đến 100 tỷ USD.

Tuy nhiên, việc chậm trễ trong nắm bắt xu thế của làng di động thế giới đã khiến BlackBerry “tuột dốc không phanh” để chấp nhận ngừng sản xuất smartphone và đóng cửa bộ phận di động, rút lui khỏi thị trường đã từng tạo nên tên tuổi của chính mình.

Cùng nhìn lại những cột mốc đáng nhớ nhất trong lịch sử “chìm nổi” của một trong những hãng điện thoại lớn nhất thế giới:

- Năm 1984: Research in Motion (RIM), tiền thân của BlackBerry ngày nay, được thành lập bởi Mike Lazaridis, sinh viên ngành kỹ thuật của trường đại học Waterloo (Canada), và Douglas Fregin, sinh viên ngành kỹ thuật của trường đại học Windsor (Canada).

- Năm 1988: RIM bắt đầu thiết kế những sản phẩm đầu tiên cho chuẩn mạng Mobitex, là những những bộ chuyển mạch dữ liệu không dây. Những sản phẩm này sau đó được sử dụng bởi lực lượng quân đội, cảnh sát, cứu hỏa và dịch vụ cứu thương.

Cũng trong năm nay RIM giành được giải Oscar về thành tựu kỹ thuật khi cho ra mắt chiếc máy đọc và xử lý phim DigiSync Film Keykode Reader, sử dụng cho ngành điện ảnh.

- Năm 1992: Jim Balsillie gia nhập RIM và sau này trở thành đồng CEO với nhà sáng lập Lazaridis từ đó cho đến tận năm 2012.

- Năm 1996: RIM giới thiệu Inter@ctive Pager, còn được biết đến với tên gọi RIM 900, thiết bị di động đầu tiên với bàn phím của RIM. Đây là thiết bị cho phép người dùng nhận và gửi tin nhắn thông qua mạng Internet.

- Năm 1997: RIM chính thức phát hành cổ phiếu ra công chúng trên thị trường chứng khoán Toronto (Canada) và trở thành công ty đại chúng.

- Năm 1999: RIM chính thức phát hành cổ phiếu trên sàn chứng khoán Nasdaq (Mỹ). Cũng trong năm nay, RIM bắt đầu bán ra sản phẩm mang thương hiệu BlackBerry đầu tiên của mình, đó là chiếc BlackBerry 850, thực hiện chức năng nhận/gửi email và duyệt web HTML cơ bản qua Internet với màn hình đơn sắc.

- Năm 2002: RIM giới thiệu sản phẩm đầu tiên hỗ trợ chức năng gọi điện thoại của mình, BlackBerry 5810. Tuy nhiên để sử dụng chức năng gọi điện trên 5810, người dùng cần phải có sự trợ giúp của tai nghe.

- Năm 2003: RIM giới thiệu chiếc điện thoại BlackBerry đầu tiên với màn hình màu. Đó là chiếc điện thoại BlackBerry 7210.

- Năm 2004: RIM đánh dấu trong 20 năm ngày ra mắt với mốc 1 triệu người dùng. Đến cuối năm nay, RIM đã nhanh chóng cán mốc 2 triệu người dùng các thiết bị của hãng. RIM bắt đầu trở thành một trong những tượng đài của làng di động thế giới.

- Năm 2005: RIM cán mốc 4 triệu người dùng. Cặp đôi CEO của công ty, Balsillie và Lazaridis được vinh danh là nhân vật quyền lực nhất thế giới trong năm do tạp chí Time bình chọn.

- Năm 2006: RIM giới thiệu BlackBerry 8100, chiếc điện thoại đầu tiên của hãng được trang bị camera (1.3 megapixel) và bi lăn đặc trưng của dòng smartphone BlackBerry. Sau đó một năm, BlackBerry 8800 được ra mắt, là chiếc smartphone đầu tiên được trang bị hệ thống định vị toàn cầu GPS.

- Năm 2007: RIM trở thành công ty có giá trị lớn nhất sàn giao dịch chứng khoán Toronto, với giá trị thị trường vượt mốc 67 tỷ USD. Cũng trong năm này số lượng người dùng của RIM vượt qua mốc 10 triệu và lần đầu tiên RIM giới thiệu dòng sản phẩm BlackBerry Curve.

Đây là thời điểm RIM ở đỉnh cao của công ty, tuy nhiên đây cũng là mốc đánh dấu sự xuống dốc của RIM trên thị trường di động với việc Apple trình làng phiên bản iPhone đầu tiên.

- Năm 2008: Cổ phiếu của RIM lên mốc cao nhất trong lịch sử, đạt 149,9USD/cổ phiếu. Tuy nhiên đỉnh cao này không tồn tại lâu. Cổ phiếu của RIM sau đó tụt dốc không phanh xuống mốc 50USD/cổ phiếu sau khi hãng ra mắt chiếc smartphone màn hình cảm ứng đầu tiên của mình, BlackBerry Storm, nhưng không đủ sức để cạnh tranh với iPhone của Apple (năm 2008 Apple giới thiệu iPhone 3G).

- Năm 2009: RIM ra mắt kho ứng dụng App World để cạnh tranh với kho ứng dụng App Store của Apple. Tuy nhiên, kho ứng dụng của RIM chưa bao giờ để lại được nhiều ấn tượng cho người dùng.

- Năm 2010: RIM vượt mốc 40 triệu người dùng và thông báo bán ra chiếc smartphone thứ 100 triệu. Cũng trong năm nay RIM mua lại hãng phần mềm QNX trong động thái nhằm xây dựng lại nền tảng di động cho mình.

Trong năm nay, Apple ra mắt chiếc máy tính bảng iPad đầu tiên và RIM không chịu thua kém ra mắt chiếc máy tính bảng PlayBook của riêng mình. Tuy nhiên, PlayBook được xem là một “thảm bại” khó có thể chấp nhận được của RIM trên thị trường máy tính bảng.

- Năm 2011: RIM thông báo cắt giảm 2.000 nhân công, một dấu hiệu cho thấy hãng điện thoại Canada đang dần lâm vào khủng hoảng. Vào tháng 10 năm này, các dịch vụ của RIM bị ngưng trệ trong vòng 4 tuần khiến người dùng BlackBerry trên toàn thế giới “khốn đốn” và làm cho hình ảnh của RIM bị ảnh hưởng không nhỏ.

- Năm 2012: 2 CEO lâu năm của công ty Lararidis và Balsillie tuyên bố từ chức và được thay thế bởi Thorsten Heins. Chỉ ít tháng sau khi Heins nhậm chức, RIM đã tiếp tục cắt giảm thêm 5.000 nhân công và cho biết nền tảng di động BlackBerry 10, nền tảng được kỳ vọng sẽ giúp RIM vượt qua khủng hoảng, sẽ bị trì hoãn.

Cũng trong năm nay, cổ phiếu của RIM xuống mức thấp kỷ lục, 6,1USD/cổ phiếu.

- Năm 2013: Đây là một năm rất nhiều biến động của RIM.

Đầu tiên, RIM chính thức trình làng nền tảng BlackBerry 10 hoàn toàn mới cùng với 2 mẫu smartphone đầu tiên sử dụng nền tảng này (Z10 và Q10). Cũng tại sự kiện ra mắt nền tảng BlackBerry 10 mới, RIM chính thức đổi tên công ty thành BlackBerry, trùng tên với sản phẩm và nền tảng di động của hãng.

Doanh thu của nền tảng BlackBerry 10 không đáp ứng được kỳ vọng khiến cho Lazaridis (nhà đồng sáng lập của RIM) quyết định từ chức khỏi vị trí phó chủ tịch và từ bỏ ban lãnh đạo của công ty.

Tháng 8/2013, BlackBerry tuyên bố bỏ ngõ khả năng “bán mình” nhằm cứu vãn tương lai của công ty. Sau đó BlackBerry tuyên bố cắt giảm thêm 4.500 nhân công và dự đoán khoản lỗ 1 tỷ USD trong quý II/2013.

- Năm 2015: Sau khi ra mắt nền tảng BlackBerry OS 10 nhưng vẫn không đủ giúp hãng vượt lên trên thị trường smartphone, BlackBerry đã quyết định chuyển sang sử dụng nền tảng Android của Google với hy vọng nền tảng di động phổ biến này sẽ giúp hãng lôi kéo được nhiều người dùng hơn.

Tháng 11/2015, BlackBerry Priv, chiếc smartphone đầu tiên sử dụng nền tảng Android của BlackBerry chính thức được trình làng.

- Năm 2016: Sau Priv, BlackBerry tiếp tục ra mắt thêm vài mẫu smartphone sử dụng Android khác nhưng vẫn không đủ để giúp BlackBerry vượt lên có chỗ đứng trên thị trường smartphone, thậm chí doanh số của hãng có phần sụt giảm. Nhận thấy sự “bất lực” của bản thân trên thị trường smartphone, ngày 28/9 vừa qua, BlackBerry đã quyết định đóng cửa bộ phận di động và ngừng sản xuất smartphone.

Dù vậy, thương hiệu BlackBerry sẽ không biến mất hoàn toàn trên thị trường smartphone, thay vào đó hãng sẽ để các đối tác bên ngoài chịu trách nhiệm phát triển, sản xuất và kích doanh sản phẩm mang thương hiệu BlackBerry. Như vậy, các sản phẩm mang thương hiệu BlackBerry trong tương lai sẽ không còn “cái hồn” của những BlackBerry như trước đây.

Phạm Thế Quang Huy

Tổng hợp