Khẳng định chủ quyền trong công nghệ viễn thông

Linh hoạt, an toàn, chính xác và giá thành phù hợp là những từ khóa được giới công nghệ và nhiều khách hàng mô tả về 2 thành tựu công nghệ của Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel). Trong đó, thiết bị viễn thông 5G do Viettel nghiên cứu, phát triển có nhiều thứ được áp dụng lần đầu. Công nghệ đảm bảo an toàn, an ninh thông tin mạng viễn thông cũng có tính năng vượt trội so với giải pháp thương mại.

Ông Tào Đức Thắng - Chủ tịch, Tổng giám đốc Tập đoàn Viettel - nhấn mạnh về những thách thức mà đội ngũ nghiên cứu khoa học phải vượt qua tại lễ vinh danh những điển hình xuất sắc toàn cầu Viettel's Stars 2023. "Thách thức vì chúng ta phải giải những bài toán lớn của ngành, của đất nước, của xã hội với yêu cầu về chất lượng và độ chính xác rất cao. Là công ty công nghệ lớn nhất Việt Nam, Viettel sẽ thường xuyên nhận được những yêu cầu khó khăn như thế".

Thực tế, Viettel đã đầu tư vào nghiên cứu sản xuất thiết bị viễn thông từ 8 năm trước. Tham gia vào thị trường, Viettel vừa là đối tác lại vừa là đối thủ cạnh tranh với các hãng công nghệ lớn đang cung cấp thiết bị cho mạng viễn thông toàn cầu như Ericsson, Huawei, Nokia, ZTE, Samsung.

Hợp tác và tự chủ - chinh phục công nghệ theo cách của người lính

Năm 2017, Viettel lần đầu công bố chế tạo thành công hệ thống tính cước thời gian thực vOCS. Thiết bị đóng vai trò "trái tim" của mạng viễn thông này cũng chứa đựng sáng chế của Viettel được bảo hộ độc quyền tại Mỹ giúp năng lực xử lý, tính toán tăng gấp 5 lần hệ thống tương đương, giảm chi phí đầu tư phần cứng xuống còn một nửa.

Viettel trở thành trường hợp đầu tiên trên thế giới vừa là nhà khai thác dịch vụ viễn thông (operator), vừa sản xuất thiết bị (vendor). Làm chủ được vOCS, Viettel có thể độc lập phát triển các dịch vụ trên nền hạ tầng viễn thông, không phụ thuộc vendor như nhà mạng khác. Thành tựu này mở đường để Viettel tiếp tục theo đuổi nghiên cứu, chế tạo thành công toàn bộ thành phần mạng 4G và chinh phục 5G.

Tháng 3/2023, Viettel cùng với hãng Qualcomm công bố nghiên cứu, sản xuất thành công khối vô tuyến trạm thu phát sóng 5G đầu tiên trên thế giới sử dụng chipset (bộ điều khiển lõi) ASIC theo tiêu chuẩn Open RAN. Thông tin này đã thu hút được sự quan tâm lớn tại Hội nghị Di động Toàn cầu (MWC) 2023 - sự kiện gặp gỡ B2B lớn nhất thế giới của ngành viễn thông.

Đây là sản phẩm được đánh giá mở ra cơ hội thay đổi ngành công nghiệp sản xuất thiết bị hạ tầng mạng viễn thông, xóa bỏ sự lệ thuộc vào chipset độc quyền của vendor trên thế giới. Lô hàng đầu tiên xuất khẩu sang Ấn Độ tháng 12/2023 là tín hiệu khẳng định tiềm năng thương mại hóa sản phẩm.

Lựa chọn nền tảng chuẩn mở OpenRAN, thiết bị 5G của Viettel có khả năng tích hợp chéo với các phần tử mạng của các nhà cung cấp khác nhau. Giải pháp linh hoạt này giúp các nhà mạng triển khai mạng 5G với tốc độ cao, vùng phủ rộng, độ trễ thấp trong khi đó vẫn duy trì được chi phí đầu tư (CAPEX) và vận hành (OPEX) ở mức hợp lý.

Lợi thế làm chủ công nghệ lõi

Làm chủ công nghệ lõi viễn thông đã giúp Viettel có năng lực tự chủ ứng phó với các tình huống đặc biệt. Đầu năm 2023, khách hàng sử dụng điện thoại di động bất ngờ nhận được khối lượng lớn tin rác quảng cáo lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bộ TT&TT đã  yêu cầu Viettel làm rõ nguyên nhân và giải pháp khắc phục.

Các kỹ sư Viettel nhanh chóng xác định thủ đoạn tội phạm mới sử dụng thiết bị làm giả trạm phát sóng (BTS) để phát tán tin nhắn vào các thuê bao di động. Để tránh truy vết, đối tượng liên tục di chuyển, thay đổi tần số, công suất phát.

"Thủ đoạn tinh vi khiến 10 trạm BTS giả có thể 'trông' như hàng nghìn trạm đang hoạt động, gây khó khăn cho đội ngũ giám sát", anh Đinh Văn Doanh - Trưởng phòng Tối ưu Vô tuyến, Trung tâm Kỹ thuật Toàn cầu (Viettel Networks) - cho biết.

Quyết tâm chiến đấu, ban lãnh đạo Viettel Networks cùng đội chuyên gia do anh Doanh phụ trách gấp rút nghiên cứu, tìm nguyên nhân gốc và phương án khắc phục. Khi đó, một số đối tác cũng chào bán giải pháp phòng chống tội phạm tương tự. Tuy nhiên, thời gian để phát hiện trạm BTS giả lên đến 15 phút. "Người Viettel" quyết tâm nghiên cứu cách riêng.

Sau 1 tuần, anh Doanh và các đồng nghiệp hoàn thành giải pháp truy vết và phát hiện trạm BTS giả của riêng Viettel. Thời gian phát hiện và xử lý chỉ từ 1-2 phút, thấp hơn nhiều so với 15 phút của các sản phẩm thương mại. Chi phí đầu tư cũng chỉ cần máy chủ khoảng 400 triệu đồng, rẻ hơn rất nhiều so với triển khai giải pháp 161 tỷ đồng do đối tác chào bán.

Triển khai trên mạng lưới, Viettel nhanh chóng phát hiện các trạm BTS giả, ngăn chặn hơn 20 triệu tin nhắn rác, hỗ trợ lực lượng chức năng xử lý tội phạm. Áp dụng thành công, giải pháp này cũng được Viettel chia sẻ với Vinaphone, MobiFone cùng khai thác.

Làm nhiều hơn để đi nhanh hơn

Chia sẻ về nguồn lực nghiên cứu 5G, ông Hoàng Đinh Hải Truyền - Phó giám đốc Trung tâm Vô tuyến Băng rộng (VHT) - cho biết quân số tham gia của Viettel khoảng 150 người, chỉ bằng 1% so với bộ phận có chức năng tương tự tại các vendor khác (5.000-10.000 nhân sự). Hơn nữa, Viettel chọn phát triển cả 3 nền tảng lớn song song của Qualcomm, Intel, AMD.

Chia sẻ quan điểm này, anh Đinh Văn Doanh cho biết, để có được giải pháp phát hiện và xử lý trạm BTS giả, anh và các đồng nghiệp phải làm việc liên tục không kể ngày đêm. Bảo vệ quyền lợi chính đáng của khách hàng, vì "màu cờ sắc áo" thương hiệu, là động lực để chạy đua với thời gian. Trong 1 tuần nghiên cứu giải pháp, cũng có những thời điểm mệt mỏi, thách thức ý chí, nhưng bản lĩnh người lính đã chiến thắng.

Nỗ lực kết hợp ý chí và trí tuệ vì thế được xác định là chìa khóa tạo nên sức mạnh để Viettel chinh phục công nghệ. Kỹ thuật của Viettel Networks không chỉ tiết kiệm cho Viettel hàng trăm tỷ mà còn đem lại ưu thế vượt trội trong an toàn mạng lưới. Đến hiện tại, thế giới cũng chỉ có 5 vendor và Viettel có khả năng chế tạo, sản xuất đầy đủ các thành phần mạng 5G, gồm cả phần cứng và phần mềm. Với 5G, Việt Nam đã đồng hành cùng thế giới.

Theo ông Tào Đức Thắng, những thành tựu được tôn vinh tại Viettel's Stars 2023 là kết tinh của tinh thần, văn hóa, ý chí của người Viettel. Đó là chìa khóa để Viettel vượt qua thách thức trong bất cứ hoàn cảnh nào để thành công.

Tôn vinh điển hình xuất sắc toàn cầu Viettel's Stars là hoạt động thi đua khen thưởng thường niên của Viettel. 10 cá nhân, 10 tập thể được lựa chọn là điển hình xuất sắc không chỉ vì thành tựu ấn tượng của năm. Họ là những ngôi sao Viettel bởi vì cách nghĩ, cách làm của họ mang đến những thông điệp gây cảm hứng mạnh mẽ, là những bài học mà "người Viettel" nào cũng có thể ánh xạ để công việc của mình tốt hơn.