Chính phủ Trung Quốc cân nhắc định danh người dân trong vũ trụ ảo

Công ty viễn thông do chính phủ Trung Quốc quản lý China Mobile mới đây đã đưa ra đề xuất về "Hệ thống nhận dạng kỹ thuật số" để áp dụng đối với những người dùng internet truy cập vào các nền tảng vũ trụ ảo (metaverse).

China Mobile đề xuất chính phủ Trung Quốc sẽ tạo và áp dụng một nhận dạng (ID) kỹ thuật số duy nhất cho mỗi người khi họ truy cập và sử dụng vũ trụ ảo. Các thông tin trên ID kỹ thuật số bao gồm thông tin cá nhân như họ tên thật, ngày sinh, dấu hiệu nhận dạng, đặc điểm xã hội…

ID kỹ thuật số của người dân sẽ được cơ quan thực thi pháp luật tại Trung Quốc lưu trữ vĩnh viễn, cho phép có các hành động xử lý nhanh chóng nếu người dùng internet có những hành vi xấu hoặc vi phạm pháp luật trong vũ trụ ảo.

China Mobile đã đưa ra một ví dụ về người dùng tên Tom lan truyền tin đồn thất thiệt và gây hỗn loạn trong vũ trụ ảo. Dựa vào ID kỹ thuật số, cơ quan chức năng sẽ xác định được danh tính của Tom ngoài đời thực để xử lý người này cho hành vi sai trái trên vũ trụ ảo.

Về cơ bản, cách thức hoạt động của ID kỹ thuật số sẽ tương tự như Hệ thống Tín dụng Xã hội mà chính phủ Trung Quốc đang phát triển.

Đây là hệ thống sử dụng công nghệ phân tích dữ liệu lớn, cho phép chính phủ Trung Quốc giám sát và đánh giá hành vi của công dân. Hệ thống này sử dụng dữ liệu từ nhiều nguồn, bao gồm hồ sơ tín dụng, hồ sơ thuế, hồ sơ hình sự, dữ liệu từ mạng xã hội…

Điểm tín dụng của một người sẽ được dùng để xác định xem liệu họ có đủ điều kiện để nhận các dịch vụ như vay tiền, thuê nhà, mua vé máy bay hay xin việc…

Hệ thống tín dụng xã hội Trung Quốc vẫn đang trong quá trình phát triển và chưa có ngày ra mắt chính thức. Tuy nhiên, hệ thống này đã được áp dụng thử nghiệm ở một số thành phố.

Hệ thống tín dụng xã hội Trung Quốc bị nhiều người chỉ trích là một hệ thống giám sát toàn diện và xâm phạm quyền riêng tư. Tuy nhiên, chính phủ Trung Quốc cho rằng hệ thống này là cần thiết để xây dựng một xã hội an toàn, trật tự hơn.

China Mobile tin rằng việc áp dụng ID kỹ thuật số cũng sẽ tương tự như Hệ thống tín dụng xã hội ngoài đời thực, sẽ giúp người dùng internet có trách nhiệm hơn với những phát ngôn và hành động của mình trong vũ trụ ảo.

Đề xuất của China Mobile đã được gửi lên Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) để thảo luận. Đề xuất này dự kiến sẽ được ITU bỏ phiếu để thông qua vào tháng 10 để có thể áp dụng tại các nền tảng vũ trụ ảo ở nhiều quốc gia khác nhau, thay vì chỉ tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng ID kỹ thuật số có thể được áp dụng tại Trung Quốc, nhưng khó có thể áp dụng tại các quốc gia khác vì người dân ở những quốc gia này lo ngại ID kỹ thuật số sẽ làm ảnh hưởng đến quyền riêng tư cá nhân trên môi trường internet.

Mặc dù đề xuất của China Mobile có thể bị ITU từ chối, nhưng nhiều khả năng chính phủ Trung Quốc cũng sẽ thực hiện áp dụng ID kỹ thuật số với người dân tại trong nước thời gian tới.

Trước đó, Tổ chức Cảnh sát Hình sự quốc tế (Interpol) đã thúc giục cơ quan thực thi pháp luật tại nhiều quốc gia cần ban hành các điều luật và tham gia sớm vào vũ trụ ảo để đi trước một bước so với những kẻ phạm pháp, những kẻ lừa đảo hoặc khủng bố… khi những đối tượng này có thể lợi dụng vũ trụ ảo để thực hiện hành vi phạm pháp.

Hướng phát triển vũ trụ ảo khác biệt của Trung Quốc

Kể từ thời điểm Facebook đổi tên thành Meta và thể hiện tham vọng phát triển vũ trụ ảo, các hãng công nghệ Trung Quốc cũng nhanh chóng tham gia cuộc đua để xây dựng vũ trụ ảo của riêng mình.

Tuy nhiên, theo nhiều nhà phân tích, Trung Quốc có một hướng phát triển vũ trụ ảo khác biệt so với những hãng công nghệ khác trên thế giới. Cụ thể, vũ trụ ảo do các công ty Trung Quốc phát triển sẽ hướng đến nội dung "sạch". Các nội dung cờ bạc, khiêu dâm hoặc bạo lực sẽ bị cấm hoàn toàn trong môi trường vũ trụ ảo.

Chính phủ Trung Quốc đã từng ban hành những chính sách nghiêm ngặt với các công ty phát triển game online vì lo ngại các trò chơi trực tuyến sẽ ảnh hưởng không tốt đến giới trẻ. Do vậy, chắc hẳn chính phủ nước này cũng sẽ có những chính sách giám sát nghiêm ngặt với những công ty phát triển các nền tảng vũ trụ ảo.

Trước đó, Trung Quốc đã cấm những dịch vụ internet, nền tảng mạng xã hội của nước ngoài như Google, Youtube, Facebook hay Twitter… do vậy sẽ không quá ngạc nhiên khi Trung Quốc tiếp tục cấm các nền tảng vũ trụ ảo của nước ngoài và chỉ cho phép người dân sử dụng các sản phẩm được phát triển trong nước.

Khi chỉ cho phép người dân sử dụng các nền tảng vũ trụ ảo được phát triển trong nước, chính phủ Trung Quốc có thể dễ dàng áp dụng chính sách ID kỹ thuật số như được China Mobile đề xuất ở trên.

Theo PCMag/YN