Apple đang "đuối sức" tại Việt Nam

Trong khi Apple vừa đánh mất danh hiệu công ty nghìn tỷ USD trên toàn cầu thì tại Việt Nam, thị phần Apple cũng đang chứng kiến sự sụt giảm liên tục từ đầu năm đến nay. Những con bài mới với giá "ngót ngét” trên ngàn đô la đang khiến Apple đuối sức tại thị trường này.

Theo báo cáo của công ty phân tích thị trường GFK, 9 tháng qua, thị phần của Apple trên thị trường smartphone ở Việt Nam đã liên tục giảm mạnh, từ 10,3% trong tháng 1/2018, xuống 9,3% trong tháng 2, và đến tháng 9 vừa qua, thị phần của Apple tại Việt Nam đã thể hiện đà tuột dốc không phanh khi chỉ còn 6,3%. Một con số đáng báo động cho hãng này khi “miếng bánh" đã giảm gần một nửa tại thị trường 90 triệu dân với không ít những dân chơi thứ thiệt, từng sẵn sàng chi tới 60 triệu đồng chỉ để là một trong những đầu tiên sở hữu “con" iPhone mới tinh vừa ra mắt. Vậy đâu là nguyên nhân?

Hẳn đó là giá bán! Giá đang là yếu tố khiến cho Apple khó lòng hút thêm người dùng mới, ngoại trừ những “tín đồ" bất chấp tất cả chỉ vì “yêu anh". Tính từ đầu năm đến nay, giá bán của các điện thoại Apple tung ra đều được niêm yết ở mức cao quá sức tưởng tượng, từ hơn 29,9 triệu đồng dành cho mẫu iPhone X (tức hơn 1.200 USD). Đến các thế hệ XS và XS Max, cũng đạt ngưỡng từ 29,9 triệu đồng cho đến 33,9 triệu đồng, một mức giá bán không tưởng, có thể mua được một chiếc xe máy, và đó cũng có thể là một số tiền tích cóp cả đời của những người có thu nhập thấp ở đâu đó trên dải đất hình chữ S.

Theo chia sẻ từ đại diện một hệ thống bán lẻ lớn nhất tại Việt Nam, giá bán của Apple đang là một rào cản lớn để hút người dùng mới. Sức mua các thế hệ iPhone mới đang thấp hơn nhiều so với những năm trước. Trong 2 năm trở lại đây, người dùng Việt đã không còn chi quá nhiều tiền để mua smartphone mà họ dành sự quan tâm nhiều hơn vào phân khúc có giá tốt hơn, tính năng tương tự ở mức dưới 10 triệu đồng.

Điều này hoàn toàn hợp lý khi ở Việt Nam, sự tăng tốc của các thương hiệu Trung Quốc đã khiến cho các “ông lớn” không kịp trở tay. Những thương hiệu đến từ đất nước tỷ dân này đã tung ra những con bài chiến lược với tính năng không hề thua kém, hình sắc cũng tương đồng các sản phẩm cao cấp và giá bán chỉ có 1/5 so với sản phẩm đến từ các thương hiệu lớn, như Apple.

Lấy một ví dụ điển hình, một mẫu Nova 3i đến từ Huawei, có tai thỏ, có dung lượng bộ nhớ 128 GB, có khả năng mở khóa bằng khuôn mặt với tốc độ không thua kém iPhone X nhưng giá chỉ 6,9 triệu đồng khi so với mức giá 29,9 triệu đồng.

Hay sản phẩm đến từ Xiaomi là mẫu Pocophone F1 giá 7,9 triệu đồng nhưng sở hữu con chip cao cấp Snapdragon 845, RAM 6 GB, hệ thống camera kép tích hợp trí tuệ nhân tạo, công nghệ tản nhiệt chất lỏng… Chẳng thua kém gì so với hàng cao cấp.

Bảng báo cáo của GFK trong 9 tháng qua ở Việt Nam cũng thể hiện rõ nét về thị trường Việt khi phân khúc smartphone chủ đạo hiện nay chỉ nằm ở mức từ 3 đến 10 triệu đồng.

Cụ thể, phân khúc đang chiếm tỉ trọng cao nhất là 3 đến 5 triệu đồng. Nếu như tháng 10 năm ngoái, doanh số ở phân khúc này chỉ  là 293 ngàn máy thì tháng 9 năm nay, con số bán ra chiếm tới 479 ngàn máy. Trong đó, Samsung và Oppo dẫn đầu với tổng thị phần hơn 80%, còn lại là các cái tên đến từ Trung Quốc như Xiaomi, Vivo, Huawei và Nokia.

Ở phân khúc 7 đến 10 triệu đồng, cũng có sự tăng trưởng khi so với tháng 10 năm ngoái chỉ 109 ngàn máy bán ra thì tháng 9 năm nay là 157 ngàn máy. Phân khúc này Oppo đang chiếm mạnh trong tháng 9/2018 với 66,7%, Samsung 17,7%, Apple chỉ chiếm 9,6% thị phần.

Theo báo cáo của GFK, phân khúc smartphone trên 10 triệu đồng đang chứng kiến sự sụt giảm mạnh mẽ từ đầu năm đến nay. Nếu trong tháng 1, các nhà sản xuất đã bán được 181 ngàn máy ở mức giá trên 10 triệu đồng thì đến tháng 9, còn số chỉ còn 96 ngàn máy. Chiếm tỉ trọng cao nhất thuộc về mẫu Galaxy Note9 đến từ Samsung với 17,6% trong tổng 96 ngàn máy bán ra. Không phải iPhone X là sản phẩm bán tốt nhất của Apple trong phân khúc này mà là mẫu iPhone 6S Plus, chiếm 15,4%, iPhone 8 chiếm 9,5% và iPhone X chỉ chiếm 9,1%…

Sự sụt giảm mạnh của phân khúc cao là điều hoàn toàn dễ hiểu và thậm chí còn có thể tệ hơn. Đại diện một nhà bán lẻ nói rằng, điện thoại cao cấp ngày càng đắt đỏ, từ Samsung cho đến Apple đều đẩy giá thiết bị lên ngưỡng ngàn đô la Mỹ mà nâng cấp thì chỉ là đôi chút so với thế hệ tiềm nhiệm. Điều này không thể kích thích được người dùng đi nâng cấp thiết bị, huống hồ gì để lôi kéo người dùng mới.

Chẳng hạn một phiên bản iPhone X khi so với iPhone XS thì chẳng khác là bao, chỉ nâng cấp cấu hình và nâng giá bán. Thậm chí phiên bản phóng to XS Max của Apple có giá bán đắt hơn 7 triệu đồng so với iPhone X nhưng chỉ là to hơn, mạnh hơn chứ chẳng có gì là khác biệt. “Hình dáng tương đồng, tính năng như nhau chỉ khác là mạnh hơn chút mà giá thì cao hơn nhiều… thì không có một động lực nào để khiến người dùng đổi máy trong bối cảnh đang thắt chặt chi tiêu, dành dụm để lo cho mua tết cận kề”, một đại diện hệ thống bán lẻ cho biết.

Với Samsung, mặc dù cho sự sụt giảm ở phân khúc cao cấp và thị phần đã giảm đôi chút nhưng hãng này vẫn còn giữ “miếng bánh lớn" với 41,1% tại thị trường Việt Nam. Samsung hầu như bao trọn mọi phân khúc và được xem là hãng có số lượng mẫu smartphone bán ra nhiều nhất tại Việt Nam. Trước sự bành trướng ngày càng đáng sợ của các đối thủ đến từ Trung Quốc, Samsung đang buộc phải có nhiều chiến dịch lớn để làm đối trọng, trong đó phải kể đến là việc đưa hàng loạt công nghệ cao cấp từ dòng Galaxy S lên dòng Galaxy A. Các dòng J cũng hãng nâng giá trị khi thêm mang các công nghệ từ dòng A về. Điều này cũng giúp hãng này giữ vững thị phần trước làn sóng điện thoại Trung Quốc tấn công và sự sụt giảm mạnh ở phần khúc cao cấp.

Nhưng Apple thì khác, hầu như các sản phẩm chính vẫn là sản phẩm cao cấp, những thế hệ iPhone đời cũ, ra mắt cách đây vài ba năm mới bán dưới 10 triệu đồng, còn lại hầu như toàn trên 15 triệu đồng. Và đỉnh điểm là 3 sản phẩm mới vừa ra mắt, có giá khởi điểm từ 22,5 triệu đồng cho đến 33,9 triệu đồng nhưng chỉ là bản nâng cấp, điều này có khi sẽ khiến cho thị phần Apple sẽ bị đe dọa liên tục trong thời gian tới.

Thị phần của Apple ở Việt Nam sẽ còn tiếp tục bị đe dọa khi giá bán chính hãng đang định hình khá cao mà bán còn trễ hơn cả tháng. Lấy một ví dụ iPhone XS Max dung lượng 64 GB có giá 33,9 triệu đồng, trong khi hàng xách tay hiện nay chỉ 27,5 triệu đồng, tức chênh lệch 6,4 triệu đồng. Thậm chí giá bán mà Apple định hình ở Việt Nam còn đắt hơn cả Singapore đến 3 triệu đồng.

Thậm chí phiên bản iPhone XS Max dung lượng 512 GB hàng chính hãng lên tới con số 43,9 triệu đồng, cao hơn 10,3 triệu đồng so với hàng xách tay chỉ đạt mức 33,6 triệu đồng. Một sự chênh lệch đủ lớn để người dùng phải suy nghĩ và nó cũng ảnh hưởng không ít đến hành vi tiêu dùng tại Việt Nam.

Trong khi đó, sự bành trướng của các thương hiệu Trung Quốc đang ngày càng thể hiện mạnh mẽ không chỉ ở phân khúc trung cấp mà cả cao cấp. Nổi bật những cái tên như Huawei, Oppo, Xiaomi đang liên tục gia tăng sức ép trên thị trường di động ở Việt Nam. Trong năm nay những cái tên đã kể trên đều mang về các thiết bị cao cấp thể hiện sự sáng tạo vượt bậc, vượt qua cái mác luôn gắn liền trước đó là “kẻ chuyên đi sao chép”.

Trên phương diện toàn cầu, theo IDC, hãng smartphone Trung Quốc là Huawei đã bán được hơn 54,2 triệu thiết bị cầm tay trong quý II/2018, tăng trưởng 40,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, Apple chỉ xuất xưởng 41,3 triệu thiết bị, đứng ở vị trí thứ 3.

Với Oppo, hãng này đã bán được hơn 31,9 triệu smartphone, tăng 48,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Với doanh số tăng vọt, hãng cũng đã lọt vào top 5 nhà sản xuất smartphone có doanh số bán tốt nhất trong quý II năm nay.

Đây được xem là thành quả xứng đáng cho các thương hiệu này khi họ đang cho thấy sự thay đổi đáng nể trong việc sáng tạo ra sản phẩm, công nghệ mới để tạo khác biệt và thu hút người dùng.

Minh chứng rõ nét là thế hệ Huawei P20 Pro với sự hợp tác với Leica, là mẫu smartphone 3 camera đầu tiên trên thế giới. Huawei Mate 20 Pro là sản phẩm có cảm biến vân tay trong màn hình đầu tiên được thương mại hóa tại Việt Nam và thậm chí nó bán ở mức cực rẻ chỉ 22 triệu đồng, rẻ hơn 6 triệu đồng so với các thị trường khác.

Hay ở phân khúc cao hơn với sự xuất hiện của mẫu Oppo Find X có giá 21 triệu đồng, vẫn rẻ hơn đến 9 triệu đồng so với iPhone X của Apple nhưng sở hữu những tính năng vô cùng sáng tạo. Oppo đã đưa vào thiết bị này một hệ thống cơ khí trượt được nâng lên nhờ 41 thanh ốc vít và độ bền đến 300.000 lần trượt mở. Với hệ thống trượt cơ khí, Oppo đã giải quyết thêm khoảng trống phía trên, tạo sự cân bằng cho màn hình và trở thành smartphone có tỷ lệ hiển thị mặt trước cao nhất ở thời điểm hiện tại. Việc làm này loại bỏ tai thỏ, cho không gian nhìn thoải mái hơn. Ít nhất về sự sáng tạo này hơn hẳn Apple trong những năm trở lại đây.

Thế đó, dù là fan trung thành ở mức nào đi chăng nữa thì việc ngày càng đẩy giá sản phẩm lên cao ngất ngưỡng, thay đổi chỉ là một chút bên trong thì khó lòng để kích thích khách hàng phải chạy theo. Chưa kể việc thiếu đi sự sáng tạo, tập trung vào “hút máu” với những bánh vẽ marketing thì khó lòng để lôi kéo người dùng mới và thị phần của Apple sẽ còn tiếp tục bị đe dọa trong những năm tiếp theo.

Quốc Phan