Ung thư gan có thể phát hiện sớm không?

Theo TS.BS Đỗ Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu thuật Gan mật, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, gan là tạng lớn nhất cơ thể, có chức năng thải độc, bài tiết mật, tạo yếu tố đông máu và chuyển hóa. Ung thư gan nguyên phát là ung thư xuất phát từ gan, đa phần là ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), ngoài ra còn có ung thư đường mật trong gan, u nguyên bào gan...

Trong đó, có rất nhiều yếu tố dẫn đến ung thư gan nguyên phát. Các bệnh lý xơ gan do các nguyên nhân như viêm gan B, C; bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.... đều có thể là nguy cơ dẫn đến xơ gan, ung thư gan.

Các khối u gan nhỏ khó phát hiện khi khám sức khỏe vì phần lớn gan được bao phủ bởi khung xương sườn bên phải. Vào thời điểm khối u có thể được sờ thấy, nó có thể đã khá lớn.

Tại thời điểm này, không có xét nghiệm sàng lọc ung thư gan nào được khuyến cáo rộng rãi ở những người có nguy cơ trung bình. Tầm soát có nghĩa là xét nghiệm ung thư ở những người không có triệu chứng hoặc tiền sử ung thư. Nhưng xét nghiệm có thể được khuyến nghị cho một số người có nguy cơ cao hơn.

Những người có nguy cơ cao bị ung thư gan cần làm gì?

Nhiều bệnh nhân phát triển thành ung thư gan đã bị xơ gan lâu năm (hình thành mô sẹo do tổn thương gan). Các bác sĩ có thể làm các xét nghiệm để tìm ung thư gan nếu bệnh nhân bị xơ gan nặng hơn mà không có lý do rõ ràng.

Đối với những người có nguy cơ cao bị ung thư gan vì họ bị xơ gan (do bất kỳ nguyên nhân nào), bệnh huyết sắc tố di truyền hoặc nhiễm viêm gan B mãn tính (ngay cả khi không bị xơ gan), một số chuyên gia khuyên bạn nên tầm soát ung thư gan bằng xét nghiệm máu alpha-fetoprotein (AFP) và siêu âm định kỳ 6 tháng một lần. Trong một số nghiên cứu, sàng lọc có liên quan đến việc cải thiện khả năng sống sót sau ung thư gan.

AFP là một loại protein có thể đo được trong máu của bệnh nhân ung thư gan. Nhưng tìm kiếm mức AFP cao không phải là một xét nghiệm hoàn hảo cho bệnh ung thư gan. Nhiều bệnh nhân ung thư gan giai đoạn đầu có mức AFP bình thường. Ngoài ra, nồng độ AFP có thể được tăng lên do các loại ung thư khác cũng như một số tình trạng không phải ung thư.

Tuy nhiên, diễn biến cảnh báo căn bệnh này thường rất âm thầm, không rõ triệu chứng. Thường khi xuất hiện các dấu hiệu chán ăn, đau tức hạ sườn phải, chướng bụng, vàng da, củng mạc, có biểu hiện sút cân, suy kiệt, tắc mật nhiều là thời điểm bạn đã bước vào dấu hiệu muộn bệnh ung thư gan nguyên phát, BS Tuấn Anh cho biết. 

Ung thư gan hiện nay vẫn là nỗi ám ảnh với nhiều người vì tiên lượng khó hơn các bệnh ung thư khác và đặc biệt đây là căn bệnh đang gia tăng ở Việt Nam. Vì thế, việc phòng bệnh, phát hiện sớm nguy cơ ung thư gan rất quan trọng. Các bác sĩ khuyến cáo cần tiêm ngừa vắc xin viêm gan B, hạn chế rượu bia, kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần, ăn uống khoa học, hoạt động thể lực thường xuyên để ngăn ngừa nguy cơ ung thư gan.