Tưởng thoái hoá đốt sống hoá u tế bào khổng lồ

Thường xuyên dùng morphine để giảm đau

Bệnh nhân Nguyễn Thị H (53tuổi, ở Phú Thọ) nhập bệnh viện Đại học Y Hà Nội vào những ngày đầu tháng 3 trong tình trạng đau dữ đội liên tục không thể đi lại được, muốn đứng dậy phải có 2 người dìu.

Trước đó, bệnh nhân có tiền sử chèn ép tủy cấp sau chấn thương từ 2013. Bệnh nhân đã được mổ cố định cột sống và giải phóng chèn ép thần kinh sau mổ đã đi lại bình thường. 1 năm trở lại đây bệnh nhân có biểu hiện đau vùng cột sống dữ dội.

Khi mới bị đau, nghĩ là bệnh thoái hóa nên bà H. không đi khám lại mà tìm đến các ông lang để mua thuốc nam uống và sử dụng thuốc giảm đau nhưng diễn biến bệnh ngày càng nặng. Đến tháng 11/2015 thì bà H. chủ yếu nằm một chỗ với những cơn đau dữ dội liên tục không thể đi lại được, nếu muốn đứng dậy thì phải có hai người dìu. Bệnh nhân phải thường xuyên dùng morphine để giảm đau thường xuyên.

Tại bệnh viện ĐH Y Hà Nội, các bác sĩ tiến hành chụp cộng hưởng từ và chụp cắt lớp 128 dãy dựng hình cột sống và mạch máu cho thấy: hai đốt sống cuối cùng của đốt sống ngực và đốt sống đầu tiên của thắt lưng bị tiêu hoàn toàn do u tế bào khổng lồ xâm lấn tạo thành khối u lớn 12x8cm chèn ép rễ thần kinh và tủy sống cũng như chèn ép động tĩnh mạch chủ bụng.

Lần đầu tiên thay 2 đốt sống

Theo TS.BS Nguyễn Vũ, Phó trưởng khoa Ngoại Thần kinh Cột Sống Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, người trực tiếp tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân H cho biết, do khối u đã rất lớn chèn ép mạnh tủy sống và các rễ thần kinh làm cho bệnh nhân đau liên tục và không thể đi lại được. Hơn nữa, việc dùng thuốc không rõ nguồn gốc còn khiến bệnh nhân bị suy tế bào gan với men gan tăng cao, loãng xương và hội chứng giả Cusing do sử dụng thuốc corticoid trước đó quá nhiều.

Tuy nhiên, việc lấy hết u là tối quan trọng bởi lẽ nếu còn tổ chức u thì nguy cơ tái phát là rất cao (40%) và tăng mức độ ác tính của u. Nhưng một vấn đề đặt ra là việc thay 2 đốt sống là tương đối khó khăn. Bởi phải lấy bỏ 2 thân đốt sống và 3 đĩa đệm liền kề, đặc biệt ở vùng mổ do phía trên vướng và chân cơ hoàng và gan còn phía dưới vướng vào thận và tĩnh mạch chủ dưới sao cho không va chạm vào các rễ thần kinh và tủy sống rồi mới sử dụng loại thân đốt sống nhân tạo đặc biệt bằng titan có thể tăng kích thước theo ý muốn.

Ca phẫu thuật diễn ra ngày 8/3 với sự hỗ trợ của các chuyên khoa Ngoại tiết niệu- tiêu hóa, gây mê hồi sức. Sau hơn 5 giờ phẫu thuật, bệnh nhân đã được thay 2 thân đốt sống với chiều dài gần 8cm, lấy u và cố định cột sống vững chắc. Ngay sau mổ 2 ngày bệnh nhân đã hết đau, cử động hai chân bình thường và tự lăn trở trên giường. Các bác sỹ dự kiến sau mổ 5 ngày là có thể cho bệnh nhân tập đi lại được bình thường

Điều đáng chú ý đây là lần đầu tiên các bác sĩ Khoa Ngoại Thần kinh Cột sống Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tiến hành phẫu thuật thành công thay hai thân đốt sống ở bệnh nhân u tế bào khổng lồ gây tiêu hai đốt sống ngực và thắt lưng gây chèn ép thần kinh mạch máu lớn.

Theo đánh giá của các chuyên gia y tế, đây là bệnh lý hiếm gặp và rất khó khăn trong phẫu thuật vì phải can thiệp phẫu thuật nhiều đường, vị trí mổ khó khăn và đặc biệt là chiều dài của cột sống phải thay là 2 thân đốt và 3 đĩa đệm liền kề.

U tế bào khổng lồ xương là bệnh được tạo bởi sự tăng sản quần thể tế bào đơn nhân hình bầu dục và rải rác đều nhiều tế bào khổng lồ đa nhân dạng hủy cốt bào. Đây là dạng u xương lành tính thường gặp đầu dưới xương đùi hay đầu trên xương chày, nữ giới gặp nhiều hơn nam giới, chỉ có khoảng 2-5% ác tính và ít gặp ở cột sống tuy nhiên tỷ lệ ác tính hóa lại rất cao đặc biệt khi khối u tái phát ở thân đốt sống.

Trong thời gian tới đây khoa Ngoại Thần kinh Cột sống, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội sẽ áp dụng hệ thống máy Neuro Vision trong phẫu thuật cột sống – một hệ thống rất tiên tiến trên thế giới - giúp cảnh báo va chạm với các rễ và dây thần kinh trong mổ giúp tránh thương tổn thần kinh trong mổ cột sống trên 95%.

Trần Phương

(Mail: tranthuphuong@dantri.com.vn)