Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ bác sĩ phát hiện dấu hiệu ung thư đại trực tràng

Gặp nhiều ở lứa tuổi 50

Tại Hội nghị khoa học với chủ đề: "Các tiến bộ mới trong quản lý và điều trị bệnh lý tiêu hóa và gan mật" diễn ra ngày 29/10 do Viện nghiên cứu và Đào tạo tổ chức, PGS Thắng cho biết, các bệnh lý ung thư đại trực tràng ngày càng phổ biến.

Tại Việt Nam, ung thư đại tràng là ung thư phổ biến hàng thứ 5, sau ung thư gan, phổi, dạ dày, vú. Trong năm 2020 ghi nhận 16.426 ca mắc mới ung thư đại trực tràng, với hơn 7.000 ca tử vong.

Tuy nhiên tại Việt Nam, tỉ lệ phát hiện ung thư đại trực tràng giai đoạn muộn còn rất lớn. Nhiều người phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn.

PGS.TS. Nguyễn Duy Thắng - Viện trưởng Viện nghiên cứu & Đào tạo tiêu hóa, gan mật cho biết, người dân ngày càng quan tâm đến bệnh lý tiêu hóa, đi nội soi nhiều hơn nên tỷ lệ phát hiện bệnh ung thư đại trực tràng và các bệnh lý tiêu hóa, gan mật ngày càng tăng.

Ung thư đại trực tràng thường gặp ở những người trên 50 tuổi, tuy nhiên tỉ lệ mắc ung thư đại trực tràng trong nhiều năm gần đây tăng nhanh ở giới trẻ. Các chuyên gia khuyến cáo tầm soát ung thư rất có ý nghĩa phát hiện sớm ung thư đại trực tràng.

Có nhiều phương pháp khác nhau, nhưng nội soi đại trực tràng là biện pháp quan trọng để phát hiện, chẩn đoán căn bệnh này.

Đặc biệt, PGS Thắng cho biết, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) giúp phát hiện sớm căn bệnh này, giúp bác sĩ không bị bỏ sót các dấu hiệu nhỏ.

"Đã có trường hợp soi bình thường là một polyp nhỏ, nhưng công nghệ AI báo động đỏ, nhắc nhở bác sĩ vị trí này có vấn đề, để bác sĩ quay lại kiểm tra kỹ, sinh thiết và phát hiện ra là ung thư sớm.

Nhờ vậy, người bệnh được điều trị kịp thời. Lúc này, bác sĩ có thể xử lý ngay tại chỗ, cắt hết niêm mạc và trường hợp u đã lớn có thể gửi bác sĩ ngoại khoa xử lý", PGS Thắng thông tin.

Phòng ung thư đại trực tràng như thế nào?

GS.TS Đào Văn Long, Viện Nghiên cứu và Đào tạo tiêu hóa, gan mật cho biết, hiện nay tỷ lệ bệnh nhân đến khám bệnh tiêu hóa chiếm tỷ trọng lớn, từ 25 - 35% tổng số bệnh nhân đến khám ở các tuyến.

Trong 10 loại ung thư nhiều nhất thì ung thư hệ thống tiêu hóa chiếm 4 loại đó là: Ung thư dạ dày, ung thư gan, ung thư đại trực tràng, ung thư thực quản.

Theo GS Long, ung thư đại trực tràng ở nước ta cũng như nhiều nước đang phát triển tăng nhanh do liên quan trực tiếp đến lối sống, chế độ ăn.

Người dân dần thích nghi với lối sống của phương Tây, tiêu thụ nhiều thịt đỏ, ăn ít trái cây và rau xanh, nạp nhiều chất béo, thức ăn nhanh, uống nhiều rượu, hút thuốc lá... nhưng lại ít vận động, là những yếu tố nguy cơ gia tăng tỉ lệ mắc bệnh.

Vì thế, thay đổi lối sống, thực hiện chế độ sinh hoạt, ăn uống lành mạnh có thể ngăn ngừa nguy cơ mắc căn bệnh này:

- Hạn chế các loại thịt đỏ. Hạn chế ăn mỡ, thịt động vật; giảm kcal và chất béo từ 40% xuống 20-25%. Hạn chế thức ăn muối, lên men, cá khô, nước tương, thịt xông khói.

- Bổ sung các thức ăn chứa nhiều chất xơ (rau xanh, trái cây) giúp làm giảm nguy cơ mắc ung thư vì chất xơ giúp gia tăng tiêu thụ acid folic, gia tăng kết hợp chất xơ với các yếu tố sinh ung thư dẫn đến việc loại khỏi lòng ruột sớm vì giảm thời gian ứ đọng phân.

Ngoài ra, chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các acid béo chuỗi ngắn và yếu tố vi lượng chống hiện tượng oxy hóa.

- Hạn chế các loại nước uống chứa cồn, rượu bia, thuốc lá để giảm nguy cơ ung thư đại tràng.

- Hoạt động thể lực, vận động hay luyện tập thể dục sẽ làm giảm nguy cơ mắc ung thư đại tràng.

Ung thư đại tràng thường bắt đầu lành tính (gọi là polyp). Polyp không phải là u nhưng là một tổn thương có hình dạng giống như một khối u, có cuống hoặc không, do niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh tạo thành. Polyp không phải là ung thư nhưng chúng có thể phát triển thành ung thư sau một thời gian dài.

Vì thế, bên cạnh thực hiện lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, việc kiểm tra đại trực tràng thường xuyên là một trong những cách tốt nhất để phòng tránh ung thư.