Trẻ sốt sau khỏi Covid-19: Dấu hiệu cảnh báo bệnh nguy hiểm

Bệnh nhi hiện điều trị tại khoa Dị ứng-Miễn dịch-Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội). Chị Thảo, mẹ bệnh nhi cho biết con trai chị béo phì, 11 tuổi nặng 43kg. Lúc mắc Covid-19, cháu không có triệu chứng gì, không sốt, vì mẹ test nhanh dương tính nên đã cho cháu kiểm tra. 

Một tháng sau, thấy con bỗng dưng sốt cao 40 độ C, run lẩy bẩy, sưng hạch, đỏ mắt, đau bụng, nổi ban trên da, gia đình đưa trẻ đến khám tại bệnh viện gần nhà và được chẩn đoán bị viêm hạch. Tuy nhiên, sau 4 ngày, tình trạng sốt của con không thuyên giảm, chị xin chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội). 

Tại đây, trẻ được chẩn đoán mắc hội chứng MIS-C hay hội chứng viêm đa hệ thống liên quan tới nhiễm SARS-CoV-2. 

"Lúc đầu, con nhập viện tôi cũng thấy lo lắng, cháu không ăn được gì, chỉ uống tí sữa, nằm li bì. Sau 2 ngày, cháu hết sốt và giờ đã có thể chơi đùa, ăn hết một suất cơm", chị Thảo, mẹ bệnh nhi chia sẻ. 

Trường hợp trẻ mắc hội chứng MIS-C như trên khá thường gặp tại Bệnh viện Nhi Trung ương thời gian gần đây. Một tháng nay Bệnh viện đã tiếp nhận điều trị khoảng hơn 100 ca.

TS.BS Lê Quỳnh Chi, Trưởng khoa Miễn dịch-Dị ứng-Khớp cho biết trong 1-2 tuần gần đây, số lượng trẻ nhập viện do hội chứng MIS-C nhiều hơn, trước đây lẻ tẻ 2-3 ca/tuần, tối đa 5 ca/ngày, tuy nhiên hiện giờ một ngày có thể có đến 10 ca. 

Những trường hợp nặng đe dọa tính mạng như biểu hiện sốc, suy giảm chức năng cơ tim nặng sẽ được điều trị tại khoa Hồi sức tích cực. Những trẻ không có biểu hiện nặng như trên sẽ điều trị tại khoa Miễn dịch-Dị ứng-Khớp. Đa phần trẻ đáp ứng tốt với điều trị. 

Theo TS Chi, trẻ mắc hội chứng này chủ yếu là trẻ lớn 6-12 tuổi, trẻ dưới 3 tuổi ít gặp hơn. Với hội chứng MIS-C một dấu hiệu chắc chắn là trẻ có sốt. Ngoài ra, còn kèm theo một số biểu hiện toàn thân, đa cơ quan như phát ban da, nổi hạch, mắt đỏ, rối loạn tiêu hóa đau bụng nôn, đi ngoài phân lỏng. Một số trẻ ho, môi đỏ, lưỡi gai, phù nề mu bàn tay, chân. Nặng hơn trẻ có thể rất mệt, có biểu hiện suy tuần hoàn, đau đầu, co giật, suy tim, rối loạn nhịp tim…

"Tuy nhiên, cũng cần phải nhấn mạnh rằng không phải trẻ nào mắc Covid-19 cũng bị hội chứng này, mà xuất hiện trên những trẻ có đáp ứng miễn dịch quá mức, cơ chế điều hòa miễn dịch bị rối loạn không kiểm soát được cơn bão cytokine. Theo nghiên cứu của các nước, nguy cơ mắc hội chứng này cao hơn ở trẻ chủng tộc da đen, bé trai, tuổi từ 5 đến 12, cơ địa béo phì. Tỷ lệ mắc hội chứng MIS-C theo một số báo cáo ở trẻ em liên quan SARS-CoV-2 chỉ dưới 1%", TS Chi nói. 

Việc điều trị cần có sự kết hợp của nhiều chuyên khoa khác nhau, trong đó vai trò chủ chốt là các thuốc điều hòa miễn dịch. MIS-C sẽ nặng nhất là các biến cố về suy tuần hoàn, giảm chức năng cơ tim, rối loạn nhịp tim và phình giãn động mạch vành. Vì thế, tại Bệnh viện Nhi trung ương thường phối hợp các chuyên khoa đặc biệt, chuyên khoa hồi sức, tim mạch… Trung bình sau 5-7 ngày điều trị, trẻ có thể ra viện.   

Nếu được điều trị sớm, hầu hết bệnh nhân đáp ứng tốt, diễn biến hồi phục nhanh. Tuy nhiên, tất cả các trường hợp bệnh nhân MIS-C đều phải theo dõi đánh giá sau ít nhất 6 tháng đến một năm tùy từng bệnh nhân. Những ca nặng, có sốc hoặc ảnh hưởng đến tim từ khi nhập viện cần có sự theo dõi lâu dài, TS Chi cho biết.

Ngoài ra, trẻ mắc thể nặng, có sốc, có tổn thương tim buộc phải dùng các thuốc điều hòa miễn dịch, tuy nhiên thuốc này khá đắt, hiện nay bảo hiểm y tế chưa chi trả. Vì thế, chi phí điều trị của bệnh nhân có thể lên đến hơn trăm triệu (vì thuốc tính theo cân nặng). 

Trong khi đó, nếu bệnh nhân không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng. Tổn thương tim, tổn thương mạch vành kéo dài. Đây là biến chứng nặng nề nhất.

Để phòng hội chứng này theo TS Chi tốt nhất là giảm lây nhiễm SARS-CoV-2, từ đó sẽ ngăn ngừa được kích hoạt hệ thống miễn dịch bất thường. Đây là bệnh xảy ra sau phơi nhiễm virus SARS-CoV-2, virus đã kích hoạt hệ miễn dịch của trẻ phản ứng bất thường, làm tổn thương các mạch máu nhỏ, rối loạn điều hòa miễn dịch và cơn bão cytokine, gây  tổn thương đa cơ quan. 

Dấu hiệu của hội chứng này tương đối rõ. Vì thế, cha mẹ cần đặc biệt lưu ý khi con có biểu hiện sốt sau 2-8 tuần mắc Covid-19 hoặc tiếp xúc gần với người mắc Covid-19. Ngoài ra, trẻ có thể có thể có các biểu hiện khác như mắt đỏ, phát ban, nôn, đau bụng, sưng hạch, kèm theo bất cứ dấu hiệu gì khác thì cha mẹ nên đưa con đi khám sớm để xem có phải trẻ mắc hội chứng MIS-C không. 

Các bác sĩ khi khám cũng phải vừa theo dõi đánh giá MIS-C vừa đánh giá các căn nguyên khác gây sốt như tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn, virus vì có thể phối hợp. Đồng thời, chẩn đoán phân biệt với bệnh nhiễm trùng toàn thân, bệnh ác tính, bệnh tự miễn khác… Trẻ mắc hội chứng MIS-C cần điều trị càng sớm kết quả càng tốt, để muộn càng có nguy cơ bị sốc, suy giảm chức năng tim…