Trẻ đau bụng âm ỉ, viêm dạ dày vì nhiễm vi khuẩn HP lây từ người lớn

Bón mớm cơm dễ lây truyền vi khuẩn HP

Tại Hội nghị khoa học về tiêu hóa gan mật do Viện nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, Gan mật Việt Nam tổ chức nhân 1 năm kỷ niệm thành lập viện, Phó giáo sư (PGS) Nguyễn Duy Thắng, Viện trưởng của viện này cảnh báo tình trạng nhiễm vi khuẩn HP ở trẻ em.

Trong khi tỷ lệ nhiễm HP (+) chung là 85,9% thì ở trẻ em dưới 8 tuổi tỉ lệ này lên đến 96.2%. Điều này hoàn toàn ngược lại so với tỷ lệ ở các nước phát triển, trẻ em là đối tượng nhiễm H.p rất thấp – người lớn chiếm khoảng 80% thì trẻ em chỉ khoảng 20%.

PGS Thắng cho rằng nguyên nhân do thói quen cha mẹ mớm cơm cho con, ăn chung đũa, chung thìa, lây nhiễm từ lớp bán trú.

Vi khuẩn HP có thể lây truyền qua nước bọt, dùng chung chén đũa, hôn trực tiếp, mẹ mớm đồ ăn, dùng chung bàn chả đánh răng, ăn thực phẩm nhiễm khuẩn chưa được nấu chín...

Để phòng lây nhiễm HP cho trẻ, người lớn nên hạn chế nhai mớm thức ăn cho trẻ, hôn môi trẻ. Mỗi người nên có bộ dụng cụ ăn uống riêng, không dùng chung. Hướng dẫn trẻ rửa tay với xà phòng sau khi đi vệ sinh. Diệt ruồi, gián..., là những trung gian truyền bệnh. Ngoài ra, thường xuyên khám sức khỏe tổng quát cả gia đình để phòng ngừa bệnh. 

Trong khi đó, vi khuẩn HP chính là yếu tố gây ra viêm loét dạ dày và bệnh cứ tái đi tái lại. Ở trẻ em việc điều trị còn khó khăn hơn do thiếu tuân thủ điều trị.

"Trẻ nhỏ nhiễm HP gây viêm loét dạ dày, trong gia đình từng có người ung thư dạ dày, nhiễm vi khuẩn HP bác sĩ đều khuyến cáo điều trị triệt để. Nhiều gia đình e ngại tâm lý bé đã dùng kháng sinh nhưng nếu không điều trị triệt để HP gây viêm loét dạ dày tái đi tái lại ở trẻ", PGS Thắng khuyến cáo.

Không phải cứ nhiễm HP là ung thư dạ dày

Vi khuẩn HP có tên đầy đủ là Helicobacter Pylori, là một loại vi khuẩn sống trong dạ dày người, có thể tồn tại trong môi trường của axit dạ dày. Vi khuẩn HP có thể sinh sống và phát triển ở lớp nhầy trên bề mặt niêm mạc dạ dày. Nó có thể gây ra tình trạng viêm dạ dày mãn tính, thường phát triển trong khi không gây ra bất kỳ triệu chứng nổi bật nào.

"Vi khuẩn HP là một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư dạ dày chứ không phải cứ có khuẩn HP là bị ung thư dạ dày. Vì thế, không nên quá hoang mang, lo lắng khi được chẩn đoán HP dạ dày", PGS Thắng cho biết.

Cùng quan điểm này, GS.TS Đào Văn Long, Chủ tịch Hội đồng sáng lập Viện Nghiên cứu và đào tạo tiêu hóa, gan mật cho biết, có trên 70% dân số Việt Nam bị nhiễm vi khuẩn HP, một trong những nguyên nhân gây viêm dạ dày, loét dạ dày và ung thư dạ dày.

Tuy nhiên, nhiều người Việt vẫn có thói quen có bệnh tự chữa. Khi có dấu hiệu đau bụng, đầy hơi, khó tiêu họ nghĩ ngay đau dạ dày, tự mua vài liều thuốc về uống, thấy đỡ rồi thôi chứ không có ý thức đi khám. Hoặc giả đi khám nhưng lại ngại nội soi dạ dày.

Trong khi đó, dạ dày là một tạng rỗng, có thể hình dung nó như một quả bóng, vì thế khám bên ngoài sẽ không thể thấy được những tổn thương bên trong. Việc siêu âm, chụp dạ dày có cản quang cũng chỉ phát hiện ở một chừng mực nhất định, khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Để chẩn đoán ung thư dạ dày là phải làm nội soi để có thể nhìn thấy tổn thương và lấy mẫu tế bào để sinh thiết, làm các xét nghiệm khác. Hiện tại, công nghệ nội soi dạ dày rất hiện đại, có những máy nội soi có độ phóng đại xấp xỉ 300 lần kèm theo nhuộm màu ảo giúp tăng khả năng phát hiện ung thư đường tiêu hóa từ sớm.

Khi phát hiện sớm, tổn tương mới ở niêm mạc bệnh nhân sẽ không phải trải qua cuộc phẫu thuật lớn mà có thể hớt tổn thương niêm mạc qua nội soi. Trong khi đó, ở giai đoạn muộn bệnh nhân vừa phải phẫu thuật, xạ trị mà cơ hội sống vẫn rất khó khăn. Vì thế, việc nội soi định kỳ ở người có tiền sử đau dạ dày, nhiễm vi khuẩn HP là vô cùng quan trọng.

GS Long khuyến cáo với những người có bệnh lý đường tiêu hóa cần chủ động đi khám, nội soi dạ dày ngay khi có dấu hiệu đau dạ dày, ăn uống khó tiêu, nôn, buồn nôn… Những người từng bị chẩn đoán viêm loét dạ dày hay bị các rối loạn tiêu hóa mà điều trị nội khoa lâu không đỡ cũng cần đi nội soi lại để kịp thời phát hiện bệnh.

Đối với những bệnh lý ở đường tiêu hóa trên như trào ngược dạ dày thực quản, ợ hơi, nóng rát, co thắt tâm vị với những triệu chứng điển hình hoặc không điển hình, bên cạnh các phương pháp truyền thống như nội soi, khám và điều trị trên lâm sàng, thì hiện nay có nhiều kỹ thuật mới, như kỹ thuật định lượng pepsin hay còn gọi là dịch dạ dày trong nước bọt, đo pH và trở kháng 24 giờ ở niêm mạc thực quản, nội soi độ phân giải cao và nhuộm màu ảo, đo điện thế niêm mạc đường tiêu hóa trên hoặc đo HRM – đo nhu động co bóp đóng mở của thực quản và các hệ thống van của nó…

Bên cạnh đó, ngoài thăm dò bằng hình ảnh của đường tiêu hóa, thì hiện nay, Viện đã có kỹ thuật mới thăm dò nhu động và bài tiết của đường tiêu hóa, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán và liệu trình điều trị thích hợp.

Hồng Hải