Tín hiệu cảnh báo cơn đau quặn thận do sỏi sắp đến

Tâm lý chịu đựng cơn đau, khiến bệnh tiến triển nặng

Nhiều người cho rằng cơn đau do sỏi đáng lo khi dữ dội đến mức không thể đứng thẳng. Quan niệm này khiến không ít bệnh nhân chủ quan, trì hoãn thời điểm thăm khám. Tâm lý “còn chịu được thì chưa sao”, kết hợp thói quen dùng thuốc giảm đau tại nhà, khiến nhiều người nhập viện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng.

Anh P.V.N (30 tuổi) từng được chẩn đoán sỏi nhỏ tại đài bể thận, kích thước 3mm, trong một lần kiểm tra sức khỏe định kỳ với khả năng sỏi có thể tự thoát qua đường tiểu nếu tuân thủ uống nước đều đặn và vận động hợp lý. Tuy nhiên, sau khi xuất viện, bệnh nhân không tái khám theo lịch khuyến cáo.

Sau một năm, anh thấy đau âm ỉ vùng hông lưng phải. Cơn đau lan xuống bụng dưới. Vài ngày sau, xuất hiện thêm tiểu buốt và sốt nhẹ, anh vẫn tiếp tục tự điều trị tại nhà bằng thuốc giảm đau. Chỉ đến khi cơn đau chuyển sang dữ dội, quặn từng cơn, anh mới được đưa đến cấp cứu.

Tại Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, kết quả chẩn đoán cho thấy viên sỏi tăng kích thước và rơi xuống niệu quản, gây tắc nghẽn dòng nước tiểu. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng suy thận độ 2 và nhiễm trùng tiết niệu nặng, cần điều trị nội trú tích cực và can thiệp kịp thời để giải phóng tắc nghẽn, bảo tồn chức năng thận.

Theo ThS.BS Đặng Văn Duy, chuyên gia tiết niệu hơn 15 năm kinh nghiệm, đang công tác tại Bệnh viện Hồng Ngọc, việc chủ quan với các dấu hiệu đau ban đầu là nguyên nhân khiến bệnh nhân nhập viện trong tình trạng cấp cứu, kèm theo nhiều biến chứng nguy hiểm.

Khi cơn đau lan xuống vùng bụng dưới, kèm theo các biểu hiện như tiểu buốt, tiểu rắt, thường là dấu hiệu nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc thận đang bị chèn ép nghiêm trọng. Trong những trường hợp này, người bệnh cần được nhập viện ngay để tránh biến chứng không thể hồi phục.

Đau do sỏi tiết niệu: Đâu là ranh giới giữa theo dõi và can thiệp y khoa?

Các cơn đau do sỏi có từng mức độ đau khác nhau. Tuy nhiên, với bệnh lý sỏi tiết niệu, việc nhận biết sớm mức độ đau và các triệu chứng đi kèm có thể quyết định thời điểm cần can thiệp y tế. Dưới góc nhìn lâm sàng, các bác sĩ có thể chia thành các mức độ khác nhau.

Ở mức độ nhẹ, cơn đau thường xuất hiện âm ỉ ở vùng thắt lưng, cơn đau không liên tục. Người bệnh không có các triệu chứng như sốt hay rối loạn tiểu tiện. Đường kính sỏi dưới 6mm, đặc biệt nếu viên sỏi nằm ở đài thận hoặc chưa gây tắc nghẽn dòng chảy. Với những trường hợp này, người bệnh có thể được chỉ định điều trị tại nhà bằng cách tăng cường uống nước, theo dõi triệu chứng và tái khám định kỳ. Tuy nhiên, việc "có thể theo dõi" không đồng nghĩa với việc tự ý bỏ qua thăm khám.

Với mức độ cơn đau quặn thận đã trở nên rõ rệt hơn. Người bệnh thường cảm thấy đau dữ dội một bên vùng hông lưng. Một số triệu chứng đi kèm có thể bao gồm tiểu buốt, tiểu máu. Ở giai đoạn này, rất có thể sỏi đã di chuyển xuống niệu quản và mắc kẹt tại vị trí hẹp, cản trở dòng nước tiểu.

Thăm khám trong vòng 12 tiếng kể từ khi xuất hiện cơn đau quặn thận, được xem là đúng “thời điểm vàng”, việc trì hoãn có thể làm mất đi cơ hội hồi phục. Nguy cơ xảy ra biến chứng nghiêm trọng.

Mức độ được coi là cảnh báo nguy hiểm, khi người bệnh xuất hiện đồng thời các cơn đau dữ dội, thường xuất hiện liên tục khiến bệnh nhân kiệt sức. Có biểu hiện sốt cao trên 38,5 độ C, dấu hiệu cho thấy có thể đã nhiễm trùng tiết niệu. Bên cạnh đó là tình trạng tiểu rất ít, tụt huyết áp, mệt lả. Đây là biểu hiện rõ ràng của tắc nghẽn đường tiết niệu và có thể là muộn trong việc can thiệp nhằm phục hồi chức năng thận.

“Chúng tôi không đánh giá mức độ nguy hiểm của sỏi chỉ qua kích thước. Sỏi nhỏ nhưng ở vị trí hẹp niệu quản, di chuyển có thể gây tắc nghẽn, gây biến chứng nặng. Vì vậy, ngay cả khi sỏi nhỏ và đang được theo dõi tại nhà, bệnh nhân vẫn cần tái khám định kỳ để kiểm soát nguy cơ sỏi di chuyển. Đặc biệt, khi xuất hiện đau quặn thận, dù thoáng qua cũng cần được lưu ý, vì đó có thể là dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm”, bác sĩ Duy cho biết.