1. Dòng sự kiện:
  2. Viện Y dược học dân tộc TPHCM

Thủy đậu - bệnh dễ lây trong cộng đồng

Bệnh Thủy đậu còn được biết đến qua những tên gọi khác là Trái rạ theo cách gọi ở miền Nam hay Phỏng rạ theo cách gọi ở miền Bắc. Thủy đậu do vi rút Varicella Zoster gây ra.

Bệnh xuất hiện quanh năm nhưng nhiều nhất là khoảng tháng 2 đến tháng 6 hàng năm, đôi khi bùng phát thành dịch lớn. Cả trẻ em và người lớn đều có nguy cơ nhiễm bệnh này. Tuy nhiên, lứa tuổi mắc nhiều nhất là trẻ em ở độ tuổi đi học, đa số  là trẻ từ  5 đến 11 tuổi.

Đây là một bệnh có tính lây nhiễm rất cao, nếu trẻ chưa được tiêm ngừa hoặc chưa từng bị Thủy Đậu thì 90% có thể bị mắc bệnh khi tiếp xúc gần với người đang bị Thủy đậu (1)

 

Thủy đậu - bệnh rất dễ lây lan

 

Bệnh lây qua đường hô hấp khi người lành hít phải những giọt li ti trong không khí thải ra từ mũi họng do người bệnh ho hoặc hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với mụn nước của người bệnh. Thậm chí có thể lây khi trẻ tiếp xúc với dụng cụ học tập, quần áo, đồ chơi… có chứa siêu vi trùng gây bệnh. Mặt khác bệnh cũng truyền qua nhau thai từ mẹ sang con nếu người mẹ đang mang thai bị nhiễm Thủy đậu.

 

Thủy đậu có phải là bệnh nhẹ?

 

Biểu hiện đặc trưng khi người bị Thủy đậu là nổi mụn nước trên mặt và toàn thân. Trẻ nhỏ thường kèm theo sốt nhẹ, biếng ăn. Trẻ lớn và người lớn kèm đau đầu, sốt cao, đau cơ, nôn ói. Bệnh thường kéo dài từ 7 đến 10 ngày nếu không có biến chứng.

 

Biến chứng của bệnh Thủy đậu có thể nhẹ hoặc nặng. Nhiễm trùng da nơi có nổi mụn nước có thể để lại sẹo vĩnh viễn trên da trẻ. Đây là biến chứng thường gặp nhất của Thủy đậu. Nặng hơn nữa, vi trùng bội nhiễm có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiễm trùng huyết. Một số biến chứng nặng khác như viêm phổi, viêm não, viêm tủy cắt ngang, … tuy tỉ lệ thấp nhưng là các biến chứng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ hay để lại các di chứng nặng nề về sau như yếu liệt tay chân, chậm phát triển trí tuệ.
 

Bên cạnh nguy cơ biến chứng, trẻ bị Thủy đậu bắt buộc phải nghỉ học để cách ly từ 7 đến 10 ngày. Điều này làm ảnh hưởng đến việc học tập của bé và thậm chí cha mẹ cũng phải nghỉ làm để chăm sóc trẻ.

 

Thủy đậu - bệnh dễ lây trong trường học

 

Một điểm cần hết sức lưu ý đối với bệnh này là khi chưa nổi mụn nước, nghĩa là trước khi phát bệnh 1-2 ngày, trẻ mang siêu vi trùng Thủy đậu đã có khả năng lây bệnh cho những trẻ khác, và khả năng lây lan này còn kéo dài nhiều ngày sau khi mụn nước đã đóng vảy. Do vậy dù cách ly trẻ bị Thủy đậu là việc làm bắt buộc nhưng thường không hiệu quả trong việc phòng tránh bệnh. Điều này giải thích vì sao khi trong lớp hoặc trường học có trẻ bị Thủy đậu thì bệnh lây lan rất nhanh và thường tồn tại dai dẳng.

 

Phòng ngừa bệnh Thủy đậu như thế nào?

 

Bệnh Thủy đậu đã có vắc xin phòng ngừa. Tiêm vắc xin ngừa Thủy đậu cho người chưa bị nhiễm bệnh là cách hiệu quả nhất để phòng bệnh. Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên đều có thể tiêm ngừa. Phụ huynh nên chủng ngừa cho trẻ trước khi bé tiếp xúc với môi trường đông người như trước khi đi nhà trẻ hoặc mẫu giáo để tránh nguy cơ bị lây bệnh. Cần lưu ý là nên chủng ngừa cho trẻ khi cơ thể bé khỏe mạnh và dịch bệnh chưa xảy ra. Không nên đợi đến khi trong lớp có bạn bị Thủy đậu hoặc có dịch xảy ra mới chủng ngừa cho trẻ vì lúc đó có thể bé đã bị lây bệnh, vắc xin không kịp có tác dụng bảo vệ hoặc khan hiếm vắc xin do nhu cầu tiêm ngừa tăng cao.

 

Phụ huynh nên đưa trẻ đến các bệnh viện Nhi, trung tâm y tế dự phòng để được tư vấn tiêm ngừa Thủy đậu. Nếu có điều kiện, thanh thiếu niên và người lớn cũng nên đi tiêm ngừa Thủy đậu để được bảo vệ, tránh lây lan trong cộng đồng khi bùng phát dịch.

 

Thủy đậu lây lan trong cộng đồng với tỉ lệ rất cao. Bệnh xảy ra hàng năm, đôi khi bùng phát thành dịch lớn. Bệnh có thể gây ra một số  biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não… ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của trẻ và người thân. Vắc xin giúp chủ động phòng ngừa Thủy đậu cho mọi người

 

Trẻ từ 12 tháng- 12 tuổi: 1 liều. Nên chủng ngừa thêm liều thứ hai cách liều 1 tốt nhất sau  6 tuần hoặc trong khoảng 4 - 6 tuổi để gia tăng hiệu quả bảo vệ bệnh & giảm sự nhiễm lại Thủy đậu cho trẻ.

 

Trẻ trên 13 tuổi, thanh thiếu niên & người lớn: 2 liều cách nhau 6 tuần.

Thủy đậu - bệnh dễ lây trong cộng đồng - 1

Tài liệu tham khảo
CDC, MMRV 1996;45:RR-11:1-36.

Thông tin doanh nghiệp - sản phẩm