Thường xuyên ăn thịt bò tái, cô gái "lãnh đủ"

Thói quen ăn thịt bò, thịt lợn tái, sống là nguy cơ lớn dẫn đến nhiễm sán. Trường hợp của bệnh nhân nữ 28 tuổi, ở Quảng Ninh là một ví dụ. Cô gái đi khám với biểu hiện đau bụng, ngứa hậu môn, đại tiện phân lỏng ra sán, đôi khi sán tự ra đường hậu môn. Trước đó, chị có thói quen ăn bún bò tái kèm rau sống khoảng 3-4 lần/ tháng. 

Qua thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị nhiễm sán dây bò. Chị được chỉ định điều trị thuốc đặc trị sán theo phác đồ. Sau 24 giờ theo dõi, bệnh nhân tiếp tục đại tiện ra một đốt sán dây khoảng 3-4cm, sức khỏe ổn định.

Bác sĩ CKI Trần Quốc Tuấn - Phó Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bãi Cháy (Quảng Ninh) cho biết, khi người ăn thịt có nang ấu trùng sán dây bò chưa được nấu chín, còn tái hoặc sống, nang ấu trùng sẽ đi vào ruột người. Sau đó, ấu trùng thoát ra khỏi nang, đầu lộn ra ngoài, nhờ giác hút, sán bám vào niêm mạc ruột thường ở phần trên hỗng tràng. Tại đây, sán hút các chất bổ dưỡng và phát triển. Chúng tồn tại lâu dài vì có khả năng đề kháng với các men tiêu protein có trong ruột non. 

Sán dây bò chiếm thức ăn làm suy yếu cơ thể. Đồng thời gây tổn thương tại ruột, viêm ruột, rối loạn tiêu hóa..., gây ra các triệu chứng cho người bệnh như đau bụng, ăn không ngon, sụt cân hoặc chóng mặt, đau đầu, thiếu máu hoặc thậm chí là hạ huyết áp... Đặc biệt, sán gây ra cảm giác ghê sợ khi người bệnh nhìn thấy đốt sán chui ra khỏi hậu môn, bò ra ngoài.

Theo bác sĩ, nhóm bệnh nhân nhiễm ấu trùng sán xâm lấn có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng tùy thuộc vào nơi ấu trùng cư trú. Với trường hợp ấu trùng tại não, biểu hiện của người bệnh có thể khác nhau tùy thuộc vào vị trí cư trú của ấu trùng như nói ngọng, cơn co giật, đau đầu dữ dội hoặc rối loạn ý thức.

Với ấu trùng tại mắt, các triệu chứng có thể xuất hiện như tăng nhãn áp, chảy nước mắt, giảm thị lực, song thị, chèn ép sau nhãn cầu... Nếu ấu trùng tại cơ vân thì dưới da có thể xuất hiện các nang với kích thước 0,5 - 2cm và di động dễ dàng, không gây ngứa, các nang ở cơ liên sườn, lưng, ngực hoặc cơ bắp tay, chân có thể dẫn đến tình trạng đau đầu mãn tính... 

Nang ấu trùng tại cơ tim có thể làm tiếng tim biến đổi, làm tim đập nhanh khiến người bệnh khó thở và dễ ngất xỉu...

Tại Việt Nam bệnh sán dây phân bố rải rác nhiều nơi trên toàn quốc, tỷ lệ nhiễm dao động 0,5-12 %. Trong đó, tỷ lệ nhiễm sán dây bò chiếm chủ yếu 70-80%, sán dây lợn chiếm tỷ lệ thấp 10-20%. Nguyên nhân bệnh nhân nhiễm sán dây bò hoặc sán dây lợn là do ăn thịt bò, lợn tái, sống có ấu trứng sán còn sống, nở thành sán trưởng thành ký sinh trong ruột non. Sán dây bò có thể sống 20-30 năm ký sinh cùng bệnh nhân, kích thước có thể dài tới 4-12m.

Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo để phòng bệnh, người dân cần lưu ý vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống sạch sẽ, ăn chín, uống sôi, không nên ăn các thực phẩm (rau, củ, thịt bò, thịt lợn,…) tái hoặc sống. Lưu ý các triệu chứng khi nhiễm sán (đau bụng, buồn nôn, đi ngoài phân lỏng, gầy sút cân…) để được điều trị kịp thời, tránh mầm bệnh lây lan cho cộng đồng.