Thực hư về chế độ ăn detox thải độc cơ thể

Việc thúc đẩy các kế hoạch ăn kiêng như một cách để thải độc cơ thể rất phổ biến. Các kế hoạch này thường liên quan đến việc hạn chế về chế độ ăn uống và bổ sung các chất dinh dưỡng, thảo mộc khác nhau.

Mặc dù chế độ ăn kiêng thải độc rất phổ biến, nhưng hầu hết chúng đều không cần thiết và một số thậm chí có thể gây hại cho sức khỏe tổng thể.

Cơ thể thải độc như thế nào?

Cơ thể liên tục loại bỏ các chất có hại tiềm ẩn thông qua quá trình thải độc.

Hệ thống thải độc của cơ thể rất phức tạp và liên quan đến nhiều cơ quan, bao gồm gan, thận và da.

Theo Medical News Today, các quá trình trao đổi chất bình thường tạo ra độc tố nội sinh, nhưng cơ thể cũng hấp thu từ môi trường bên ngoài thông qua việc tiếp xúc với thuốc và hóa chất trong thực phẩm và môi trường.

Quá trình thải độc bao gồm các quá trình trao đổi chất được gọi là chuyển đổi sinh học, trong đó sự thay đổi cấu trúc hóa học của các chất độc hại khiến chúng không hoạt động. Sau đó cơ thể bài tiết các chất này ra ngoài.

Khả năng thải độc của cơ thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm tuổi tác, giới tính, tình trạng sức khỏe, di truyền, thuốc men và chế độ ăn uống.

Ví dụ, vì hầu hết các quá trình thải độc của cơ thể diễn ra trong tế bào gan, bệnh gan có thể làm giảm khả năng thải độc, dẫn đến tích tụ các chất có hại như amoniac.

Chế độ ăn kiêng thải độc là gì?

Mặc dù cơ thể có thể thải độc thông qua quá trình biến đổi sinh học, nhưng mọi người vẫn coi chế độ ăn kiêng thải độc là một cách để thúc đẩy loại bỏ độc tố tối ưu, cải thiện sức khỏe tổng thể và khuyến khích giảm cân.

Các chương trình này thường liên quan đến việc tiêu thụ nước trái cây, thực phẩm bổ sung, chế độ ăn kiêng thuần chay nghiêm ngặt, chế độ ăn kiêng bằng chất lỏng, nhịn ăn hoặc các phương pháp khác nhằm mục đích thải độc cơ thể.

Các chương trình detox cũng có thể khuyến khích sử dụng các phương pháp nguy hiểm tiềm tàng, chẳng hạn như truyền cà phê qua hậu môn để thải độc. 

Các nhà nghiên cứu đã liên kết việc tự thụt rửa bằng cà phê với các tác dụng phụ nghiêm trọng, chẳng hạn như bỏng trực tràng, mất cân bằng điện giải và thủng trực tràng. Việc này thậm chí có thể gây tử vong.

Mặc dù có rất nhiều tuyên bố về việc cải thiện sức khỏe của những người sáng tạo và đề xuất chế độ ăn kiêng thải độc, nhưng hầu hết chúng đều không có bằng chứng lâm sàng chứng minh tính hiệu quả hoặc an toàn.

Ngoài ra, các chương trình ăn kiêng thải độc có thể tốn kém, đặc biệt là những chương trình khuyến khích sử dụng các loại thảo mộc và các chất bổ sung chế độ ăn uống khác.

Nhiều chế độ ăn kiêng thải độc không gây hại vì mọi người thường chỉ tuân theo chúng trong vài ngày và chúng thường bao gồm các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật như sinh tố và nước trái cây.

Tuy nhiên, chế độ ăn kiêng thải độc liên quan đến việc nhịn ăn trong thời gian dài hoặc hạn chế quá nhiều calo, sử dụng các chất bổ sung thảo dược hoặc các thực hành như thụt rửa có thể dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm và có khả năng gây hậu quả lâu dài cho sức khỏe.

Chế độ ăn kiêng thải độc có hữu ích không?

Mặc dù hầu hết các chế độ ăn kiêng thải độc là không cần thiết, nhưng điều này không có nghĩa là thực phẩm mà một người chọn tiêu thụ không ảnh hưởng đến hệ thống thải độc của cơ thể, theo Healthline.

Cơ thể tích tụ các chất độc hại từ môi trường. Chúng bao gồm các kim loại nặng, chẳng hạn như thủy ngân và các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP). 

POP là chất gây ô nhiễm môi trường có trong thực phẩm, đất và nước. Chúng tích tụ thành mỡ trong cơ thể và nghiên cứu đã liên kết chúng với chứng viêm mãn tính, stress oxy hóa và tăng nguy cơ tử vong.

Mặc dù cơ thể được trang bị để tự thải độc, nhưng việc tuân theo chế độ ăn uống bổ dưỡng và hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại trong thực phẩm và môi trường có thể giúp hỗ trợ các cơ quan tham gia vào quá trình chuyển hóa sinh học và nói rộng ra là tăng cường sức khỏe.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là một người nên tuân theo chế độ ăn detox. Thay vào đó, họ nên hỗ trợ khả năng thải độc của cơ thể bằng cách ăn một chế độ ăn uống cân bằng.

Ví dụ, chế độ ăn thiếu protein sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thải độc của cơ thể vì cơ thể cần protein cho các phản ứng enzym rất quan trọng đối với quá trình thải độc.

Thật không may, hầu hết các chế độ ăn detox đều thiếu protein, điều này có thể làm giảm khả năng thải độc đúng cách của cơ thể.

Chất xơ là một chất dinh dưỡng quan trọng khác có thể giúp cải thiện quá trình bài tiết chất độc qua phân. Nó cũng có thể tăng cường chức năng hàng rào ruột, có thể giúp bảo vệ các cơ quan liên quan đến quá trình thải độc khỏi vi khuẩn gây viêm.

Một số bằng chứng cũng cho thấy rằng nhịn ăn có thể giúp tăng cường sức khỏe của gan, là nơi thải độc chính, cũng như cải thiện chức năng của các enzyme tham gia thải độc.

Nhịn ăn trong thời gian dài, hạn chế nhiều calo và uống một số chất bổ sung chế độ ăn uống có thể dẫn đến những tác động xấu đến sức khỏe, chẳng hạn như thiếu hụt chất dinh dưỡng, suy nhược, thay đổi tâm trạng, mất nước...

Một số nhóm nên tránh chế độ ăn kiêng thải độc vì họ có nguy cơ gặp tác dụng phụ cao hơn. Những người này bao gồm:

- Những người có bệnh mãn tính. 

- Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú.

- Trẻ em và thanh thiếu niên.

- Những người bị nhẹ cân. 

- Những người bị rối loạn ăn uống hoặc có tiền sử mắc các bệnh này. 

Một chế độ ăn uống cân bằng rất quan trọng đối với sức khỏe và hệ thống thải độc tự nhiên của cơ thể, nhưng không nhất thiết phải tuân theo một chế độ ăn kiêng thải độc đặc biệt.