Soi kính lúp mổ cứu bé sơ sinh người Lào mắc bệnh tim phức tạp

Bệnh nhi người Lào tên là Palmy Imthapattha, sinh ngày 24/10, nặng 3,2 kg được chẩn đoán mắc bệnh tim bẩm sinh chuyển gốc động mạch, một bệnh lý tim bẩm sinh phức tạp. Trẻ được vận chuyển bằng đường hàng không từ Lào sang Việt Nam phẫu thuật. 

Nhận được thông tin các bác sĩ của Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) đã trực tiếp lên sân bay Nội Bài đón bệnh nhi và tiến hành thủ tục nhập viện cho trẻ vào ngày 1/11. Trẻ nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, khó thở, thở nhanh. 

TS Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm Tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết các bác sĩ đã rất vất vả để giữ tình trạng bệnh ổn định trong khi đợi sắp xếp ca mổ. Chỉ một ngày sau khi nhập viện trẻ được mổ cấp cứu ngay vì xuất hiện tình trạng suy tuần hoàn. Nếu không mổ ngay trẻ sẽ khó có thể qua khỏi. 

Ca phẫu thuật kéo dài 3 giờ. Sau ca mổ, trẻ được chuyển về phòng hồi sức, chăm sóc 24/24h, với nhiều phương tiện hỗ trợ như máy thở, truyền dịch, thuốc hỗ trợ tim, vận mạch… Khi tình trạng dần ổn định, trẻ được rút ống nội khí quản. 

Ngày 22/11, sau 21 ngày điều trị, trẻ đã có thể xuất viện, tim của trẻ hoạt động giống như người bình thường, toàn trạng ổn định. Trẻ đã ăn tốt, ngủ tốt, khỏe mạnh. 

Sự thành công của ca bệnh là công sức của cả tập thể từ khâu tiếp nhận, chẩn đoán, phẫu thuật, chăm sóc bệnh nhân trước và sau ca mổ. Đây là bệnh nhi thứ 500 mắc bệnh lý chuyển gốc động mạch được phẫu thuật tại Trung tâm tim mạch trẻ em, Bệnh viện Nhi Trung ương. 

“Đây là ca mổ khó, động mạch vành của bé có kích thước rất nhỏ, không thể nhìn rõ bằng mắt thường, cộng thêm bị bị xoắn. Trong số 500 bệnh nhi được phẫu thuật chuyển gốc động mạch thì có khoảng 20-30% có bất thường về mạch vành như trên”, TS Trường nói. 

TS Trường cho biết thêm chuyển gốc động mạch là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ khi mới sinh ra. Chuyển gốc động mạch lớn làm thay đổi đường máu lưu thông khắp cơ thể, gây ra tình trạng thiếu ôxy trong máu đi từ tim đến các phần còn lại của cơ thể. Trẻ sẽ đối mặt với những biến chứng nghiêm trọng hoặc tử vong nếu không được điều trị. 

Bệnh thường được phát hiện trước khi sinh hoặc trong những giờ đầu tiên đến vài tuần sau khi trẻ lọt lòng mẹ. Nếu không kịp thời phẫu thuật trước khi trẻ được một tháng tuổi sẽ gây ra nhiều biến chứng nặng, nguy cơ tử vong cao.

Đây là bệnh lý tim bẩm sinh phức tạp, khá nặng nề, chiếm khoảng 1-1,5% dân số. Nếu không được phát hiện kịp thời, 80-90% trẻ tử vong trong vòng một năm sau sinh. Nếu để qua 2-3 tháng tuổi thì sẽ không thể mổ can thiệp được. Trẻ cần được mổ ngay trong vòng một tháng đầu sau sinh nên khó khăn trong gây mê, phẫu thuật. 

“Quả tim của trẻ một tháng tuổi có kích thước nhỏ hơn quả trứng gà, mạch máu bên trong rất nhỏ chỉ 4-5mm. Bác sĩ phải dùng kính lúp tăng độ phóng đại lên gấp 4-5 lần mới có thể nhìn rõ tổn thương để phẫu thuật”, TS Trường chia sẻ. 

Phẫu thuật chuyển gốc động mạch là phẫu thuật rất khó, phức tạp khi tiến hành trên trẻ sơ sinh. Một số cháu có cân nặng thấp dưới 2,5kg. Trường hợp nhẹ cân nhất được mổ tại đây là 1,8kg. 

TS Lê Hồng Quang, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch trẻ em cho biết thêm đảo gốc động mạch là một trong 4 cấp cứu của tim mạch nhi khoa, cần phối hợp chặt chẽ giữa sản khoa và tim mạch nhi khoa (nội khoa và phẫu thuật). 12 tiếng sau sinh, trẻ thường xuất hiện biểu hiện tím tái, khó thở, thở nhanh, có thể tử vong một vài ngày đầu. Siêu âm thai có thể giúp phát hiện dị tật bẩm sinh này. 

1-3 tháng sau mổ trẻ sẽ được dùng thuốc hỗ trợ tim, sau đó thì gần như không phải dùng thuốc nữa. 

Nam Phương