Sâm quý hay... rễ đu đủ, đinh lăng?

Tưởng là sâm, nào ngờ...

Vào dịp cuối năm 2004, anh Thành, nhà ở quận Phú Nhuận tìm đến khu vực đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5, TPHCM và để mua một bình sâm tươi nguyên chất cho người cha hơn 80 tuổi, loại 2.000 cc, giá 2,4 triệu đồng có nguyên một củ sâm to với đầy đủ các chi như hình người.

Đinh ninh rằng mình đang dùng sâm quý, mỗi ngày ông cụ chỉ uống một chung nhỏ. Khi hết rượu, ông lôi củ sâm ra khỏi chai thì từng đoạn củ cũng như các chi tự đứt rời ra. Khi đem những mảnh củ sâm đi hỏi một người quen am hiểu về sâm thì mới “tá hỏa” rằng củ sâm 2,4 triệu đồng thực chất chỉ là rễ cây đinh lăng được trồng lâu năm nên có hình dáng và màu sắc na ná. Để đánh lừa người mua, người bán đã khéo léo cột từng nhánh củ lại cho giống hình nhân khiến anh Thành đã mua nhầm.

Trường hợp mua sâm của chị Hồ Thị Lan ở ấp 3, xã Nhị Bình, huyện Hóc Môn còn “đau” hơn. Chị kể: Cách đây vài tháng, chị mua giúp người quen một hộp sâm đỏ dạng nguyên củ, loại 75 g với giá 820.000 đồng tại một cửa hàng bán sâm trên đường 3 Tháng 2, quận 10.

Chỉ vài ngày sau, người quen đem hộp sâm lại cho chị xem sản phẩm mà chị mua giúp chỉ là mấy cọng rễ đu đủ phơi khô nằm còng queo trong chiếc hộp thiếc có vỏ ngoài rất bắt mắt. Bức xúc, chị đem “sâm” đến cửa hàng đã mua để “mắng vốn”.

Người bán chối bỏ trách nhiệm đã bán hàng cho chị và còn lớn tiếng thách thức cho chị mở tất cả các hộp sâm tương tự loại chị mua đang bày bán ở cửa hàng với điều kiện nếu giả họ sẽ đền tiền cho chị, còn nếu thật thì chị phải mua tất cả. Thấy mình không thể “chọi” được với kiểu buôn bán gian dối này, chị và người quen đành bực tức bỏ về.

Giá cả “mê hồn trận”

Điều ngạc nhiên là rất nhiều cửa hàng giăng bảng khẳng định mình là đại lý độc quyền sâm đỏ Hàn Quốc. Giá bán chênh lệch rất cao.

Tại một cửa hàng trên đường Trương Định, quận 3, một hộp sâm củ 75 g, giá bán 940.000 đồng nhưng trong siêu thị Diamond Plaza giá lên tới 1,5 triệu đồng. Khi chúng tôi đặt vấn đề mua loại sâm đỏ hiệu Cổng Thành loại 450 g thì một cửa hàng trên đường Hải Thượng Lãn Ông, quận 5 ra giá 430.000 đồng, nhưng đến một cửa hàng khác trên đường 3 Tháng 2, quận 10 giá bán 600.000 đồng.

Để làm tin, có nơi còn đưa ra một cục sâm màu đen nói là hàng Trung Quốc để người mua đối chiếu. Ngoài mặt hàng sâm củ, các loại sâm nước, rượu sâm, sâm lát, sâm viên, trà sâm... cũng tha hồ tung hoành về giá cả và mặc sức quảng cáo về chất lượng.

Theo tài liệu y học phương Đông, có 2 loại sâm quý là hồng sâm và bạch sâm. Củ hồng sâm đạt chất lượng phải có trọng lượng tối thiểu từ 37 g trở lên và có những bộ phận giống như hình người. Bạch sâm cũng giống như hồng sâm, có thể nhẹ hơn 37 g và có những khiếm khuyết ở những chi, nhánh, nhưng cũng mang dáng vóc hình người.

Thế nhưng trên thực tế nhiều hộp sâm đang bày bán chỉ có trọng lượng từ 30 g đến 150 g nhưng có tới cả chục củ sâm nhỏ. Nếu cứ đối chiếu với trọng lượng thì loại sâm này đã không đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Theo Người Lao Động