Ông nội hiến gan cứu cháu đích tôn sinh non bị teo đường mật

Đó là trường hợp bé D.C.M. (16 tháng tuổi, ngụ tại quận 3, TPHCM) vừa được tiếp nhận, điều trị và thực hiện cuộc ghép tạng tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, TPHCM. Theo thông tin từ gia đình được biết, khi mang thai được 28 tuần thì người mẹ là chị N.C.T.T. (32 tuổi tương đương 6 tháng thai kỳ) bất ngờ chuyển dạ sinh non. 

Bé trai chào đời tại Bệnh viện Hùng Vương với cân nặng khi sinh chỉ được 1,6kg. Sau sinh, cháu bị vàng da, bệnh lý võng mạc do sinh non được theo dõi tại bệnh viện nhi. Trong thời gian chăm sóc, điều trị bệnh nhi được bác sĩ thực hiện các kiểm tra chuyên sâu thì phát hiện ngoài bệnh lý do sinh non, cháu còn bị teo đường mật bẩm sinh nên tiến hành phẫu thuật Kasai để điều trị. Tuy nhiên, sau phẫu thuật, tình trạng bệnh tiếp tục diễn tiến xấu, bé rơi vào suy gan phải nhập viện vào Nhi Đồng 2 để tìm cơ hội điều trị triệt để. 

TS.BS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện cho biết: Bệnh nhi nhập viện ngày 3/6 trong tình trạng bị viêm phổi nặng, suy gan giai đoạn cuối với biểu hiện suy hô hấp, báng bụng, vàng da nặng. Dù được khoa Tiêu hóa điều trị tích cực bằng nhiều loại kháng sinh mạnh cùng lúc nhưng không hiệu quả. Trước nguy cơ bệnh nhi có thể tử vong bất kỳ lúc nào, Hội đồng chuyên môn bệnh viện, đã chỉ định ghép gan bán khẩn với hi vọng giúp bé qua được nguy kịch.

Người cho tạng ban đầu được chọn lựa là bố ruột bé tuy nhiên, qua kiểm tra phát hiện người bố bị gan nhiễm mỡ, không phù hợp chỉ định cho gan. Người kế tiếp tình nguyện cho gan để cứu sống cháu chính là ông nội D.V.L. (56 tuổi, ngụ tỉnh Tây Ninh). Ban đầu ông khá lo lắng vì chưa từng nằm viện hay phẫu thuật. Thương cháu, ông đã lập tức đồng ý cho một phần gan của mình và lập tức bỏ những thói quen có hại như hút thuốc, uống rượu… để gan được hồi phục tốt nhất trước khi tiến hành cuộc ghép. 

Sau khi chuẩn bị mọi phương án, các chỉ số gan người cho và người nhận tương đối ổn định, ngày 18/6 các bác sĩ đã quyết định thực hiện cuộc ghép. Trong quá trình phẫu thuật, cả ê kíp phẫu thuật phải tập trung cao độ do động mạch gan trái của người cho xuất phát từ động mạch của dạ dày và mạc nối nhỏ nên khi bóc tách phân thùy gan 2, 3 tương đối khó khăn. 

Khi ghép phần gan mới cho bệnh nhi. bụng của bé quá nhỏ do sinh non tháng nên ê kíp phẫu thuật phải nong ổ bụng của trẻ rộng ra bằng tấm plaque– một vật liệu không gây phản ứng cho cơ thể để thích ứng với lá gan mới. Ngoài ra, tĩnh mạch cửa của bé lại không tương thích tĩnh mạch cửa của người ông nên ê kíp phẫu thuật phải lấy tĩnh mạch cảnh trái của bệnh nhi làm cầu nối giúp mạch máu không bị gập, lưu thông tốt. Sau 15 giờ tỉ mẫn đến từng chi tiết nhỏ, các bác sĩ đã thực hiện thành công cuộc phẫu thuật lấy gan từ người ông nội, ghép vào cơ thể bệnh nhi. 

Sau ghép gan 2 tuần, bệnh nhi được phẫu thuật lấy tấm plaque ra và khâu phục hồi thành bụng. Tình trạng viêm phổi và nhiễm trùng huyết cải thiện, huyết động ổn định, chức năng gan cải thiện dần. Bé tỉnh táo, ăn uống tốt. Bệnh nhi tiếp tục được các bác sĩ điều trị, theo dõi, chăm sóc dinh dưỡng phù hợp để phát triển thể chất, vận động. Sau ghép 2 tháng, bệnh nhi hồi phục tốt, bé tăng cân, vui vẻ, linh hoạt, da dẻ trắng trẻo, không còn đen sạm do tình trạng ứ mật như trước. Hiện bé có thể tự ngồi, đi xe đẩy và đùa giỡn với mọi người. Sức khỏe người cho tạng là ông nội bé cũng ổn định. 

GS.BS Trần Đông A, cố vấn chuyên môn của ca ghép gan nhận định, trong số 13 trường hợp được ghép gan tại Nhi Đồng 2 thì đây là ca nặng nhất mà bệnh viện đã tiếp nhận, nếu không được ghép gan kịp thời chắc chắn sẽ tử vong sớm. Chúng tôi mong muốn mang lại điều tốt đẹp nhất cho gia đình cháu nên cả ê kíp đã hết sức tập trung chuyên môn cũng như vận động sự hỗ trợ từ bạn bè thế giới. Thành công của ca này cũng như của các ca trước đây giúp chúng tôi có thêm động lực phấn đấu để có thêm nhiều bé được cứu chữa kịp thời.  

Theo TS.BS Phạm Ngọc Thạch nhiều trường hợp trẻ đang chờ ghép tạng, bệnh viện đã tham gia hệ thống điều phối ghép tạng quốc gia với mong muốn nhận được nguồn tạng hiến từ người cho chết não, tim ngừng đập để đẩy mạnh ghép tạng, cứu bệnh nhi nhưng tạng hiến còn rất khan hiếm.

Vân Sơn