Ô nhiễm không khí trong nhà - thủ phạm giấu mặt gây hại cho sức khoẻ

Việt Nam hiện đang nằm trong top những nước ô nhiễm không khí nghiêm trọng nhất thế giới, chỉ số ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như thủ đô Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh luôn ở mức báo động. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trong số 10 bệnh có tỷ lệ tử vong cao nhất tại Việt Nam thì 6 bệnh liên quan đến đường hô hấp có nguyên nhân từ ô nhiễm không khí và chất lượng không khí.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB), đối với Việt Nam, ô nhiễm không khí gây thiệt hại về kinh tế khoảng 10 tỷ đô la mỗi năm (chiếm từ 5 - 7% GDP). Riêng Hà Nội, ước tính chi phí khám, chữa bệnh về hô hấp, thiệt hại kinh tế do nghỉ ốm với người dân nội thành là 1.500 đồng/người/ngày. Với khoảng 3,5 triệu dân nội thành, quy đổi tổng thiệt hại kinh tế do mắc các bệnh đường hô hấp khoảng 2000 tỷ đồng/năm.

Đáng chú ý, ô nhiễm không khí trong nhà còn cao hơn nhiều lần so với không khí ngoài trời. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng năm, có khoảng 4 triệu ca tử vong mà thủ phạm là ô nhiễm không khí trong nhà. Theo Cục Bảo vệ môi sinh Hoa Kỳ (EPA), không khí trong nhà ô nhiễm gấp 2 đến 5 lần không khí ngoài trời.

Có một thực tế là có những nguồn ô nhiễm luôn tồn tại ngay trong ngôi nhà chúng ta đang ở hàng ngày. Ô nhiễm không khí trong nhà thường do bên ngoài xâm nhập vào hoặc được thải ra trong quá trình sinh hoạt hàng ngày. Do đã quen dần với môi trường trong nhà, chúng ta hầu như rất khó cảm nhận được các khí độc hại này mà không hề biết rằng khi tiếp xúc với chúng này, con người có thể bị kích ứng, tích tụ trong thời gian lâu dài sẽ gây ra các căn bệnh nghiêm trọng bao gồm cả ung thư. 

Các nhà khoa học cho biết, môi trường trong nhà có khoảng 100 hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC) từ sàn, bàn ghế, mỹ phẩm, vật liệu xây dựng... có thể gây ra kích ứng cho mắt, mũi và họng. Formaldehyde là một chất có khả năng gây ung thư cao khác chứa trong đồ gia dụng chạy bằng gas, bông cách nhiệt, vải, thảm, mỹ phẩm... Formaldehyde gây ra kích ứng mắt, mũi, họng, buồn nôn khi con người vô tình tiếp xúc phải. 

Con người cũng có thể vô tình tạo ra các chất độc hại trong quá trình sinh hoạt. Khi hút thuốc, người hút thuốc tạo ra 4,000 chất ở dạng khí và hạt, trong đó có ít nhất 40 hợp chất được biết có tác hại gây ung thư. Bên cạnh đó, các sản phẩm có mùi nồng như sơn, nước xịt phòng, chất tẩy rửa cũng đều thải ra các khí gây hại âm thầm.

Ngoài các khí độc hại như trên, các nghiên cứu cũng chỉ ra môi trường ẩm ướt, không đủ khô thoáng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi trong nhà. Phần lớn trong số đó gây dị ứng và có thể gây ra các bệnh như hen suyễn, sốt. 

Các nguy cơ luôn tồn tại ở mức cao là thế, song, có rất ít người quan tâm đến việc loại bỏ các chất khí và khói trong nhà. Đáng chú ý, chúng ta thường dành 90% thời gian để sinh hoạt trong nhà nên khả năng tiếp xúc với các chất gây hại rất cao. Trong khi đó, các biện pháp hiện tại mới chỉ tập trung vào việc thu bụi nhìn thấy hoặc bụi mịn bằng các thiết bị hút và lọc bụi. 

Rõ ràng, chúng ta đang tích cực tránh ảnh hưởng của ô nhiễm không khí bằng khẩu trang khi ra đường nhưng ở nhà, hầu như không có biện pháp nào để bảo vệ cơ thể khỏi các chất gây hại. Đã đến lúc chúng ta cần chú ý hơn đến việc nâng cao chất lượng không khí trong chính ngôi nhà mình bằng các biện pháp phù hợp, giúp đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình.