Nồng độ Styren trong nước sông Đà: “Hiếm khi xảy ra ảnh hưởng cấp tính ngay tức thì”

Ảnh hưởng sức khoẻ nếu tiếp tục sử dụng 

Theo TS Trần Thị Tuyết Hạnh, Giảng viên Sức khỏe Môi trường, Đại học Y tế công cộng (Hà Nội), styren tồn tại trong môi trường sống xung quanh như có trong nước, không khí, đất, trong khói thuốc lá, khí thải ô tô xe máy, trong thực phẩm… Là một chất độc hại nên styren cũng thuộc danh sách 109 chỉ tiêu đánh giá chất lượng nước theo Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống của Bộ Y tế (QCVN 01:2009/BYT).

Giới hạn cho phép của nó là 20 μg/lít nước. Điều đó đồng nghĩa khi nước có nồng độ styren vượt quy chuẩn cho phép từ 1,3 đến 3,65 lần thì không được cấp cho người dân sử dụng cho mục đích ăn uống.

“Việc phơi nhiễm với styren trong nước ở ngưỡng nồng độ trên nghĩa là từ 26 μg/lít đến 73 μg/lít trong thời gian ngắn thì hiếm khi biểu hiện ảnh hưởng sức khoẻ tiêu cực cấp tính. Ảnh hưởng sức khoẻ sẽ xảy ra nếu tiếp tục sử dụng nguồn nước có mức độ ô nhiễm như thế này trong thời gian dài”, TS Hạnh phân tích.

Song về nguy cơ cụ thể thì TS Hạnh cho rằng cần đánh giá toàn diện vì phơi nhiễm với styren trong nước uống chỉ là một nguồn. Người dân ở các quận bị ảnh hưởng trên địa bàn Hà Nội còn bị phơi nhiễm với hóa chất này từ khói thuốc lá, không khí bị ô nhiễm, thực phẩm (đặc biệt các thực phẩm đựng trong hộp nhựa polystyrene)…

Cơ thể bạn nạp bao nhiêu styren nếu uống 2 lít nước mỗi ngày?

TS Hạnh thông tin, mức tiêu thụ hàng ngày chịu đựng được đối với styren theo Tổ chức Y tế thế giới là 7,7μg/kg cơ thể/ngày. Nghĩa là nếu bạn nặng khoảng 50 kg thì mỗi ngày cơ thể bạn có thể chịu đựng được tối đa 385 μg styren. Phơi nhiễm cao hơn mức này sẽ có nguy cơ ảnh hưởng sức khoẻ.

TS Hạnh cho biết thêm, chất styren trong nước sông Đà ồn ào trong những ngày qua cũng hiện diện trong thuốc lá với hàm lượng rất cao, thường khoảng 20-48 μg/1 điếu thuốc. Điều đó có nghĩa với nồng độ ghi nhận trong nước cấp như hiện nay thì mức phơi nhiễm với styren trong 2 lít nước uống là 52 đến 146 μg, tương đương với lượng styren có trong khoảng 3 đến 7 điếu thuốc lá.

Chuyên gia phân tích, mỗi ngày trung bình mỗi người lớn ăn uống khoảng 2 lít nước, như vậy phơi nhiễm với khoảng 52 μg đến 146 μg styren trong 2 lít nước. Lượng styren này chiếm khoảng 14% đến 38% tổng lượng styren mà cơ thể bạn có thể chịu đựng được mỗi ngày.

“Với nồng độ styren trong nước máy theo báo cáo thì tôi nghĩ hiếm khi xảy ra ảnh hưởng cấp tính ngay tức thì với những người không hút thuốc lá. Nhưng phơi nhiễm lâu dài thì sẽ có nguy cơ bị ảnh hưởng sức khoẻ mãn tính”, TS Hạnh một lần nữa nhấn mạnh.

Theo bà Hạnh, vì tỷ lệ nam giới ở Việt Nam hút thuốc lá khá cao, khoảng 45,3% nên tổng mức phơi nhiễm với styren từ thuốc lá, không khí và thêm từ nguồn nước máy ô nhiễm sẽ có thể vượt mức cơ thể có thể chịu đựng được và có nguy cơ bị ảnh hưởng sức khoẻ.

Khi ăn uống, hít thở vào, chất này dễ dàng hấp thụ vào máu và sau đó được đào thải ra khỏi cơ thể, chủ yếu qua đường nước tiểu. Chuyên gia dẫn chứng nghiên cứu trên chuột cho thấy sau khi phơi nhiễm với styren thì khoảng hơn 90% được thải ra ngoài qua đường nước tiểu trong vòng 24 giờ. Ngoài ra khoảng 2% liều phơi nhiễm được tìm thấy trong phân.

TS Hạnh cho rằng trước mắt người dân ở các quận đang sử dụng nguồn nước do Nhà máy Nước sạch sông Đà cấp thì tạm thời tìm nguồn nước khác thay thế để ăn, uống cho đến khi cơ quan chức năng khẳng định nguồn nước đã đảm bảo an toàn. Đồng thời, súc rửa các bể chứa nước trước khi có nguồn nước sạch đảm bảo an toàn. Tắm giặt và vệ sinh thì ít nguy cơ hơn vì nồng độ styren mặc dù vượt quy chuẩn cho phép nhưng không quá cao, tuy nhiên mùi nước bị nhiễm styren thường khó chịu.

Các thiết bị lọc nước ở hộ gia đình có sử dụng than hoạt tính cũng giúp xử lý nước nhiễm styren. Ngoài ra, để giảm thiểu phơi nhiễm với styren thì cũng cần giảm/bỏ thuốc lá, hạn chế sử dụng các đồ dùng làm từ styren như hộp xốp, đĩa đựng thức ăn, ly uống cà phê, cốc nước một lần. Tránh đựng đồ nóng trong những hộp đựng thức ăn nhựa…

 Nam Phương