Nỗi ám ảnh của nhiều người Việt vì căn bệnh "khó nói"

Mất ăn mất ngủ vì tưởng bị ung thư

Chị Minh (45 tuổi, Vĩnh Phúc, tên nhân vật đã được thay đổi) đến khám với biểu hiện ra máu tươi theo phân. Trước đó, thấy búi trĩ sa xuống nhưng sau nó tự co lên được, chị cũng không thấy đau hay bất tiện gì trong sinh hoạt hằng ngày nên cũng kệ. Gần đây, chị thấy đi ngoài ra máu tươi theo phân nên cũng hơi hoảng, nghĩ qua một thời gian sẽ hết.

Tuy nhiên, trong một lần xét nghiệm, chị thấy chỉ số ung thư như CA 72-4 và CEA đều tăng so với bình thường. Sợ mắc bệnh ung thư nên chị quyết định đến viện khám. 

"Thực sự là tôi lo đến mất ăn mất ngủ, chỉ sợ bị ung thư. May mắn là tôi chỉ bị trĩ", chị Minh thở phào nói. 

TS.BS Hà Mạnh Cường, Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Y học Cổ truyền Trung ương (Hà Nội), cho biết, bệnh nhân được chẩn đoán bị trĩ hỗn hợp. Bệnh nhân đến viện chưa quá muộn, chưa cần thiết mổ cắt búi trĩ mà có thể tiêm xơ để búi trĩ tự co lên. Phương pháp này đơn giản, ít tốn kém, bệnh nhân lại đỡ đau đớn. 

Không may mắn như chị Minh, chị Tuyết (37 tuổi, Hà Nội, tên nhân vật đã được thay đổi) vào viện trong tình trạng búi trĩ sa ra ngoài, hoại tử đen. 

Trước đó, dù chưa đi khám nhưng chị cũng biết mình bị trĩ vì mỗi khi đi ngoài chị thấy búi trĩ sa xuống phải dùng tay đẩy vào trong. Gần đây thấy khó chịu, tuy nhiên thay vì đến bệnh viện khám chị đến một thầy lang được quảng cáo trên mạng là điều trị dứt điểm trĩ.

Tại đây, chị được cho thuốc về bôi, đắp lá. Tuy nhiên, 20 ngày sau, bệnh không khỏi mà chị thấy búi trĩ hoại tử đen, gây đau đớn nên phải vào viện. 

TS Cường cho biết, trong trường hợp này, tình trạng hoại tử đen của búi trĩ không nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nhưng khiến người bệnh đau đớn. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt búi trĩ sa hoại tử. 

Gia tăng số ca mắc bệnh trĩ

Trĩ là các đệm mạch máu nằm trong ống hậu môn, ở dưới niêm mạc có tác dụng đóng kín lỗ hậu môn, bản chất là tổ chức bình thường. Tuy nhiên, theo thời gian, dưới sự tác động của nhiều yếu tố nó bị sưng, phù, viêm, ra máu, sa lồi, trở thành trĩ bệnh lý. Bệnh trĩ là hiện tượng giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch ở mô xung quanh hậu môn, đây là một bệnh lành tính. 

"Hiện nay chưa có thống kê một cách chính thống về tỷ lệ mắc bệnh chung trong dân số. Tuy nhiên, người xưa có câu "thập nhân cửu trĩ", nghĩa là cứ 10 người thì có đến 9 người mắc trĩ. Điều đó để thấy mức độ phổ biến của bệnh này tại nước ta. Về phân loại, bệnh trĩ có trĩ nội, trĩ ngoại, trĩ hỗn hợp, trong đó đa số mắc trĩ hỗn hợp", TS Cường phân tích. 

Theo bác sĩ, hiện bệnh có xu hướng gia tăng về số mắc. Điều này là do ngày nay chúng ta ăn nhiều hơn, uống rượu bia nhiều, thói quen ăn gia vị cay nóng, cuộc sống bận rộn hơn, áp lực công việc nhiều, ngồi nhiều…

Bên cạnh đó, độ tuổi mắc bệnh cũng trẻ hóa. Trước đây, bệnh thường gặp ở độ tuổi 18-20 trở lên, thì nay độ tuổi này có xu hướng hạ xuống thấp, trên 12 tuổi đã có thể bị trĩ, thậm chí có trẻ 3-4 tuổi đã mắc trĩ dù không nhiều, chỉ vài trường hợp. Bệnh phổ biến hơn ở nhóm người trong độ tuổi lao động 25-60 tuổi. 

Triệu chứng của bệnh trĩ 

TS Cường cho biết thêm, có 3 triệu chứng phổ biến nhất của bệnh trĩ. Thứ nhất là đại tiện ra máu, đặc điểm là máu đỏ tươi, không lầy nhầy máu cá (để phân biệt với trường hợp do polyp, do u). Trường hợp nhẹ thì máu thấm vào giấy vệ sinh, nặng hơn thì máu nhỏ thành giọt vào bồn cầu, nặng nhất thì phun thành tia khi đi đại tiện. 

Thứ 2 là búi trĩ sa ra ngoài hậu môn. Với người bị trĩ ngoại, búi trĩ ở ngoài, người bệnh có thể tự sờ thấy. Trong khi đó trĩ nội có 4 độ sa, độ 1 là búi trĩ không sa, chỉ ra máu, độ 2 là búi trĩ sa và tự co lên, độ 3 là búi trĩ sa mà người bệnh phải dùng tay tác động lực đẩy búi trĩ lên, độ 4 là khi dùng tay đẩy lên nhưng búi trĩ không thể quay trở lại bên trong mà sa ra ngoài liên tục.

Triệu chứng phổ biến thứ 3 là đau hậu môn. Nếu người bệnh chỉ bị trĩ đơn thuần, họ chỉ khó chịu, hơi tức, cảm giác bận bận một tí, về cơ bản không đau. Trường hợp bị biến chứng tắc mạch sẽ đau hơn rất nhiều. 

Cũng theo bác sĩ, chỉ định điều trị với trĩ ngoại là cắt búi trĩ sa ra ngoài. Với trĩ nội, chỉ định điều trị có 3 cấp độ, nhẹ và đơn giản nhất là điều trị nội khoa, dùng thuốc, điều chỉnh chế độ ăn, sinh hoạt làm việc. Cấp độ cao hơn nữa là điều trị bằng thủ thuật (như tiêm xơ triệt mạch trĩ, thắt vòng cao su), sau đó là phẫu thuật, hiện nay có rất nhiều các kỹ thuật, phương pháp, phương tiện mổ trĩ khác nhau được áp dụng.

Để đạt hiệu quả cao, bác sĩ thường chỉ định điều trị nội khoa, tiểu phẫu cho trĩ nội độ 1,2, trong khi đó, thủ thuật tiêm xơ triệt mạch trĩ chỉ định có thể rộng hơn với trường hợp chớm sang độ 3. 

"Nỗi ám ảnh với nhiều người bệnh khi mổ cắt trĩ là có thể gây đau sau mổ. Tuy nhiên, hiện giờ bác sĩ phối hợp nhiều phương pháp để đạt hiệu quả cao nhất, lại ít đau đớn, giảm tối đa biến chứng.

Chẳng hạn với bệnh nhân có 5 búi trĩ, bác sĩ sẽ không cắt hết mà tính toán xem cắt búi trĩ nào, búi trĩ nào có thể can thiệp kỹ thuật phối hợp như khâu triệt mạch, tiêm xơ triệt mạch trĩ để búi trĩ tự co lại, cắt như thế nào để tránh biến chứng hẹp hậu môn…", TS Cường nói.  

Điều quan trọng là nếu bệnh nhân đến cơ sở y tế chuyên khoa khám sớm thì thậm chí không cần phải mổ cắt trĩ. Khi đó, người bệnh có nhiều sự lựa chọn điều trị, giảm thiểu đau đớn, chi phí điều trị cũng rẻ hơn. Với thủ thuật tiêm xơ triệt mạch trĩ, người bệnh có thể về luôn trong ngày, không đau đớn, không ảnh hưởng gì đến sinh hoạt, làm việc hằng ngày. 

"Trong điều trị bệnh trĩ, điều trị không mổ là tốt nhất, nếu phải mổ thì ưu tiên áp dụng các phương pháp ít xâm lấn, nếu bắt buộc phải áp dụng phương pháp xâm lấn để mổ thì cố gắng bảo tồn tối đa. Ngoài ra, nên phối hợp các phương pháp một cách hợp lý để phát huy tối đa ưu điểm của mỗi phương pháp, từ đó mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất cho người bệnh", TS Cường nhấn mạnh.