Những sự thật bất ngờ về căn bệnh ung thư phổ biến nhất ở đàn ông Việt

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư gan tăng rất nhanh trong vòng 20 năm qua. Năm 2000, số ca mắc mới ung thư gan tại nước ta chỉ có 5.700 ca, sau đó tăng lên 9.400 ca năm 2010. Đến năm 2018, số ca mắc mới đã tăng lên trên 25.000 ca, trong đó riêng nam giới chiếm hơn 19.500 ca. Con số này đưa ung thư gan trở thành bệnh ung thư phổ biến nhất ở nam giới nước ta.

Nhiều căn bệnh mãn tính gây tổn thương gan, nếu bị tác động trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng xơ hóa. Xơ hóa gan xảy ra khi mô sẹo hình thành quá mức. Cụ thể, các protein collagen dạng sợi sẽ thay thế dần các mô gan khỏe mạnh. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra hiện tượng xơ hóa gan phải kể đến virus viêm gan B hoặc A. Bên cạnh đó, còn có thói quen uống nhiều bia rượu; các bệnh gan nhiễm mỡ do tình trạng béo phì và tiểu đường gây ra.

Trong trường hợp chúng ta không có biện pháp xử lý kịp thời và để tình trạng xơ hóa tiếp diễn trầm trọng hơn có thể tiến triển đến xơ gan. Lúc này, lá gan sẽ trở nên rất cứng và chắc. Đồng thời, lưu lượng máu qua gan sẽ giảm đáng kể, gan cũng gần như mất đi khả năng thực hiện các nhiệm vụ của mình.

Aflatoxin là độc tố vi nấm sản sinh tự nhiên bởi một số loài Aspergillus (một loại nấm mốc). Hiện nay, các nhà nghiên cứu đã phát hiện khoảng 16 loại Aflatoxin khác nhau, trong đó Aflatoxin B1 là loại mạnh nhất.

Sau khi vào cơ thể người hoặc động vật, Aflatoxin B1 chủ yếu được gan chuyển hóa thành một loại dẫn xuất khác, có khả năng gắn chèn với ADN nên gây ra đột biến gen. Nếu đột biến gen khiến tế bào phân chia không ngừng nghỉ thì sẽ khởi phát ung thư.

Khi nghi ngờ có ung thư gan, bác sĩ sẽ yêu cầu thêm những xét nghiệm, thăm dò sau để chẩn đoán:

- Xét nghiệm máu: Alpha – fetoprotein (AFP), có thể tăng lên ở 70% bệnh nhân ung thư gan nhưng cũng có thể bình thường. Khi AFP tăng cao là dấu hiệu nghi ngờ lớn với ung thư gan. Tuy nhiên, AFP có thể tăng trong xơ gan và viêm gan mãn tính. Ngoài AFP, xét nghiệm khác cũng có thể được dùng để phát hiện ung thư gan là DCP (Des – gamma – carboxyprothrombin) hay còn gọi là PIVKA – II cũng có độ đặc hiệu cao trong chẩn đoán ung thư gan.

- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp cắt lớp vi tính đa dãy có tiêm thuốc cản quang hoặc cộng hưởng từ (MRI) có dùng thuốc đối quang từ có thể được chỉ định để đánh giá động học của u gan.

- Sinh thiết gan: Nếu sinh thiết dương tính sẽ cho chẩn đoán xác định ung thư gan. Nếu sinh thiết âm tính sẽ khuyến cáo thăm khám lại bằng chẩn đoán hình ảnh, thậm chí sinh thiết lại sau khoảng thời gian 2 – 3 tháng.

Tại Nhật Bản, quốc gia dẫn đầu thế giới về phát hiện sớm ca bệnh ung thư gan và điều trị ung thư gan tốt nhất thế giới, số liệu về thời gian sống thêm 5 của bệnh nhân ung thư gan là khoảng 50%. Trong khi đó, tại các nước phương Tây như châu Âu và Mỹ, thống kê cho thấy tỉ lệ bệnh nhân sống sau 5 năm chỉ khoảng 11%.