Nhiều người bỗng phát hiện bị viêm não: Những virus nào gây bệnh nguy hiểm?

Mới đây, đại diện Bệnh viện Thống Nhất (TPHCM) cho biết, chỉ trong vòng hơn 1 tháng, nơi đây đã liên tiếp điều trị 3 trường hợp bất ngờ phát bệnh viêm não, đều do nhiễm virus herpes.

Trong đó, có 2 ca làm xét nghiệm PCR và kiểm tra huyết thanh đều không tìm ra virus. May mắn với triệu chứng rối loạn tri giác, lơ mơ điển hình, bác sĩ đã phát hiện bệnh và dùng thuốc đặc trị sớm, giúp các bệnh nhân qua cơn nguy hiểm.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Trần Thị Vân Anh, Trưởng khoa Nội nhiễm của bệnh viện cho biết, 3 bệnh nhân trên may mắn điều trị thành công. Nếu phát hiện và can thiệp trễ, bệnh nhân có thể bị di chứng nặng nề, tổn thương não lan rộng, hoại tử mô não và nặng nhất là tử vong, với tỷ lệ lên đến 10-15%.

Còn tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, thống kê cho thấy, từ đầu tháng 9 đến nay, đơn vị đã tiếp nhận 5 trường hợp bị viêm não (bao gồm 4 người lớn, 1 trẻ em). Trước đó vào tháng 7, có thời điểm khoa Nhiễm Việt - Anh của nơi này điều trị đến 15 trường hợp bệnh viêm não nặng, với những nguyên nhân khác nhau.

Nhiều virus gây bệnh viêm não

Theo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, viêm não là tình trạng viêm của nhu mô não, biểu hiện bằng sự rối loạn chức năng thần kinh, tâm thần khu trú hoặc lan tỏa. Nguyên nhân của viêm não thường gặp nhất là nhiễm virus.

Đầu tiên là các Arbovirus, được lây truyền thông qua muỗi. Tại Việt Nam, căn bệnh điển hình do nguyên nhân này là viêm não Nhật Bản, thường xuất hiện vào mùa hè, khi lượng muỗi trong môi trường sống đạt mật độ cao.

Tiếp đó là các virus thuộc họ herpes virus, như virus herpes simplex (HSV), virus varicella-zoster (gây bệnh thủy đậu), virus Epstein-Barr.

Các enterovirus cũng có thể gây nên viêm não nặng nề, như enterovirus 71. Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm não thứ phát cũng xuất hiện sau khi trẻ mắc một số bệnh nhiễm trùng thường gặp, như sởi, quai bị.

Ngoài ra, còn có bệnh viêm màng não mủ do vi khuẩn E. Coli, gây bệnh cảnh nặng, nhiễm trùng huyết, thường gặp ở trẻ nhỏ.

Đáng chú ý, trước đây có nhiều trường hợp viêm não không xác định được nguyên nhân, phần lớn để lại di chứng trầm trọng hoặc tử vong.

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM, thông qua dự án nghiên cứu các bệnh nhiễm trùng trầm trọng hợp tác với trường đại học Oxford (Anh), từ năm 2015, đơn vị đã có thể xét nghiệm, chẩn đoán bệnh viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể N-methyl D-aspartate (viêm não NMDA).

Khi lâm vào tình trạng này, bệnh nhân cần chế độ chăm sóc đặc biệt, dinh dưỡng đầy đủ, điều trị các nhiễm trùng mắc phải trong quá trình nằm viện, kéo theo chi phí điều trị rất cao, có trường hợp lên đến hàng trăm triệu đồng.

Về yếu tố nguy cơ, người già và trẻ nhỏ, bệnh nhân suy giảm miễn dịch, người có hoạt động ngoài trời nhiều có khả năng mắc bệnh viêm não cao hơn các đối tượng khác.

Người dân cần làm gì?

Tiến sĩ, bác sĩ Hồ Đặng Trung Nghĩa, Trưởng khoa Nhiễm Việt - Anh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TPHCM cho biết, vào mùa hè, trẻ em bị viêm não có khuynh hướng gia tăng, điển hình là viêm não Nhật Bản.

Viêm não nếu để biến chứng nặng sẽ gây ra hậu quả trầm trọng. Bệnh nhân ngoài nguy cơ tử vong cũng có thể sống thực vật hoặc biến chứng yếu liệt nửa người, di chứng thần kinh, tạo gánh nặng chăm sóc cho gia đình.

Bác sĩ khuyến cáo, người dân khi có triệu chứng sốt, lơ mơ, nhức đầu dữ dội, co giật bất thường, rối loạn nghe nói… (ở trẻ nhỏ là sốt cao liên tục kèm theo nôn ói nhiều, quấy khóc, đau đầu, cổ gượng, yếu liệt...) thì nên đi khám ngay để được điều trị sớm, tránh biến chứng nặng.

Hiện nay, vaccine 5 hay 6 trong 1 có thể ngừa được vi khuẩn Hib, vaccine PCV10 hoặc PCV13 ngừa được phế cầu. Ngoài ra, viêm não mô cầu, viêm não Nhật Bản cũng đã có vaccine, phụ huynh nên cho trẻ tiêm chủng, phòng ngừa nguy cơ nhiễm bệnh.

Ngoài ra, cần tuân thủ vệ sinh tay, vệ sinh thân thể và nơi sinh hoạt, chú ý phòng ngừa việc bị muỗi, côn trùng đốt…