Nhiều cô gái nguy kịch vì bệnh "hiểm" ở não: Có ca viện phí 1,2 tỷ đồng

Ngày 2/7, tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa 2 Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) cho biết, chỉ trong thời gian ngắn, nơi đây đã ghi nhận hàng chục trường hợp bất ngờ phát hiện mắc căn bệnh viêm não tự miễn nguy hiểm, trong đó, đa phần là phụ nữ trẻ.

Co giật, hôn mê nguy kịch vì căn bệnh hiểm ở não

Như trường hợp của một cô gái 17 tuổi, quê Đồng Nai. Theo bệnh sử, ban đầu bệnh nhân có những triệu chứng bất thường như kích động, rối loạn tri giác, động kinh… nên được gia đình đưa đi điều trị tại bệnh viện tâm thần và một bệnh viện khác ở địa phương.

Tuy nhiên sau đó, tình trạng bệnh nhân ngày càng nặng, rơi vào co giật, hôn mê. Khi gia đình đưa cô gái đến Bệnh viện Chợ Rẫy điều trị, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân có khối u quái ở cả hai bên buồng trứng, nên tiến hành hội chẩn liên viện với Bệnh viện Hùng Vương để tìm phương pháp điều trị tốt nhất.

Vì tình trạng quá nặng, bệnh nhân phải cắt bỏ một bên buồng trứng, bên còn lại cố gắng điều trị bảo tồn để giữ chức năng sinh sản cho bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh nhân không còn trứng non, nên ekip điều trị chỉ có thể tìm cách lưu trữ 8 mẫu mô buồng trứng.

Quá trình điều trị, dựa trên các triệu chứng lâm sàng và báo cáo từ y văn, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị viêm não tự miễn nặng, do kháng thể kháng NMDAR được tạo ra từ u quái buồng trứng.

Do đó ngoài xử lý khối u, bệnh nhân phải phẫu thuật nhiều lần, thay huyết tương hơn 20 lần, áp dụng hàng loạt các kỹ thuật cao như lọc máu, liệu pháp miễn dịch IVIg, thở máy… Sau khoảng 2 tháng điều trị, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định, tri giác có dấu hiệu phục hồi. Tuy nhiên vì quá trình điều trị kéo dài và phức tạp, viện phí của bệnh nhân đã lên đến hơn 1,2 tỷ đồng.

Cảnh giác khi phụ nữ phát hiện có u quái buồng trứng

Theo bác sĩ Hùng, nhiều nghiên cứu trên thế giới đã tìm ra 28 loại kháng thể gây viêm não tự miễn (trong đó có kháng thể kháng NMDAR). Khi người dân mắc bệnh, các kháng thể này sẽ hoạt động bất thường, tấn công nhầm vào tế bào và mô khỏe mạnh gây ra các triệu chứng tương ứng với khu vực bị tấn công, như mất trí nhớ, co giật tay chân, động kinh (dễ nhầm với tâm thần…).

Trong số 17 ca viêm não tự miễn mà Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp nhận những tháng qua, có 9 ca điều trị khỏi bệnh, 4 ca tử vong (tỷ lệ 22%). Trong đó, có 5 trường hợp là nam giới (1 ca phát hiện u tinh hoàn). Trung bình, các bệnh nhân phải nằm hồi sức 6 tuần, sau đó chuyển ra ngoài và có khoảng thời gian điều trị tính bằng tháng.

Hầu hết các bệnh nhân khi nhập viện đều đã trong tình trạng nặng, dẫn tới việc điều trị phức tạp, viện phí rất cao (lên đến hàng trăm triệu đồng đến hàng tỷ đồng). Đặc biệt, 50% bệnh nhân có u quái buồng trứng. Có trường hợp mang u ở cả 2 bên buồng trứng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.

Viêm não tự miễn NMDAR có tỷ lệ tử vong rất cao (gần như 100%) nếu không được chẩn đoán và điều trị phù hợp. Nếu đã ở trong tình trạng nặng, việc điều trị rất khó khăn, với chi phí rất cao. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp ở phụ nữ trẻ và có liên quan đến u quái buồng trứng.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thị Thúy Mai, Bệnh viện Hùng Vương, cho biết trong năm 2023, đơn vị này tiếp nhận hơn 4.000 phụ nữ đến khám và điều trị u buồng trứng, bao gồm 600 ca cần phẫu thuật. 98% các trường hợp là u quái trưởng thành. Do đó, rất cần quan tâm đến vấn đề miễn dịch của khối u để sớm phát hiện viêm não tự miễn cho bệnh nhân.

Các bác sĩ khuyến cáo, phụ nữ phát hiện có u quái buồng trứng cần chú ý tầm soát kháng thể NMDA. Song song đó, ngành y tế cần xây dựng phát đồ chẩn đoán và điều trị viêm não tự miễn chuẩn quốc gia.

Với người dân, khi có tình trạng thay đổi thói quen, tinh thần, giảm trí nhớ, lên cơn co giật mà không rõ lý do hay có vận động bất thường không chủ ý, cần đi khám ngay ở các bệnh viện chuyên khoa để phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.