Nguyên nhân và cách phòng bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

Nguyên nhân của bệnh viêm tắc phế quản - phổi mãn tính là do di chứng của việc phổi - phế quản bị nhiễm trùng lúc còn nhỏ (có thể do lao hoặc không phải), nhưng nhiều nhất là do thuốc lá, ô nhiễm môi trường hoặc do nghề nghiệp.

Căn bệnh này có thể được chẩn đoán sớm dựa trên một số dấu hiệu, như ho kéo dài vào buổi sáng hoặc khạc đờm nhiều, khó thở. Việc khó thở mới đầu chỉ xuất hiện khi làm gắng sức, sau đó sẽ trở nên thường xuyên hơn trong sinh hoạt hàng ngày.

Khi có những triệu chứng này, bệnh nhân cần thông báo sớm cho bác sĩ. Tuy nhiên trong thực tế bệnh nhân thường lãng quên, nhất là những người có thói quen hút thuốc lá thường xuyên .

Cách thăm khám đơn giản nhất để bác sĩ chẩn đoán bệnh là đo chức năng hô hấp. Với một chiếc máy điện tử, bác sĩ chuyên khoa sẽ đo dược khả năng thở, dựa vào dung tích khí thở ra tối đa trong một giây của bệnh nhân, từ đó cho biết khả năng ho hay thở gắng sức. Bác sĩ sẽ dễ dàng theo dõi được tiến triển của bệnh.

Nếu kết quả đo giảm, tức là bệnh đang tiến triển và có thể dẫn đến suy hô hấp mãn tính. Ước tính có 20% bệnh nhân bị viêm phế quản mãn tính có thể biến thành viêm tắc phế quản - phổi mãn tính.

Tại các nước công nghiệp châu Âu, ví dụ tại Pháp có đến 3 triệu trong tổng số 60 triệu dân bị mắc căn bệnh này, đứng hàng thứ năm trong số các nguyên nhân gây tử vong. Tổ chức Y tế Thế giới cũng dự đoán tới năm 2020, viêm tắc phế quản - phổi mãn tính sẽ là căn bệnh gây tử vong nhiều thứ ba trên thế giới.

Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ đàn ông hút thuốc lá cao nhất thế giới, với 70% đàn ông từ độ tuổi 20 đến 45 hút thuốc lá, trong khi chỉ có 4% phụ nữ hút thuốc. Độ tuổi bắt đầu hút thuốc lá cũng ngày càng “trẻ hóa”. Do đó, số trường hợp mắc bệnh viêm tắc phế quản - phổi  mới hàng năm dự đoán sẽ tăng lên trong thời gian tới tại Việt Nam.

Chung sức đấu tranh chống lại việc hút thuốc lá, cải thiện môi trường sống và cùng nhau tham gia vào việc phát hiện sớm căn bệnh này là mục đích của ngày thế giới phòng chống bệnh viêm tắc phế quản - phổi mãn tính 16/11/2005.

Đức Trung