FicaNguồn lây bệnh lao vẫn tiềm ẩn trong cộng đồng
(Dân trí) - Tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam còn rất nặng nề. Theo ước tính của WHO, mỗi năm nước ta có khoảng 182.000 ca mắc lao mới, 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và khoảng 11.000 người tử vong.
Việt Nam xếp thứ 12/30 quốc gia trên thế giới về gánh nặng bệnh lao
Ngày 24/3, Bệnh viện Phổi Trung ương, Chương trình Chống lao Quốc gia tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao (24/3).
Hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, dù đối mặt với không ít thách thức, công tác phòng chống lao tại Việt Nam vẫn đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Chúng ta đã duy trì mạng lưới chống lao tại 100% xã, phường; đảm bảo 100% dân số được tiếp cận dịch vụ phòng chống lao.
Tỷ lệ điều trị thành công các ca bệnh lao mới và tái phát duy trì ở mức cao, đạt gần 90%.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là một trong 30 quốc gia có gánh nặng lao và lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Năm 2023, cả nước phát hiện được hơn 113.600 ca mắc lao, trong đó có gần 4.000 trường hợp lao kháng thuốc.
Tỷ lệ bệnh nhân lao được phát hiện chủ động trong nhóm nguy cơ cao chưa đạt kế hoạch đề ra; tỷ lệ điều trị khỏi bệnh lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học vẫn thấp hơn chỉ tiêu mong muốn.
Nguồn lực tài chính, đặc biệt từ ngân sách quốc tế, đang có xu hướng giảm dần. Việc đảm bảo thuốc, thiết bị, vật tư y tế còn gặp khó khăn do thủ tục phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động phát hiện và điều trị bệnh.
Tiến sĩ - Bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, cho biết thêm, năm 2023, Chương trình chống lao quốc gia đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước đến nay.
Tiến sĩ - Bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương (Ảnh: N.P).
Số bệnh nhân lao được phát hiện là hơn 113.000 ca (tăng 7% so với năm 2022). Tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn trên 72%, tỷ lệ điều trị thành công đạt 89% (cao hơn tỷ lệ này trên toàn cầu - mức 88%).
Dù vậy, ông cũng thừa nhận việc kiểm soát lao còn nhiều khó khăn. Tình hình dịch tễ bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh nhân lao mới, 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và có khoảng 11.000 người tử vong do lao hàng năm.
Năm 2023, Việt Nam đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới và đứng thứ 10/30 quốc gia có số lượng bệnh nhân lao kháng thuốc cao nhất toàn cầu.
"Các nguồn đầu tư tài trợ cho kiểm soát lao còn khó khăn, nhất là tài trợ của WHO, các tổ chức toàn cầu giảm dần, có thể chấm dứt không còn. Vì thế, năm nay chúng ta cần chủ động đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao.
Cụ thể, kiểm soát bệnh lao gắn với cơ sở khám chữa bệnh, huy động nguồn tài chính từ bảo hiểm y tế, ngân sách, nguồn xã hội hóa…", TS Lượng nói.
Việt Nam mới chỉ phát hiện được khoảng 60% bệnh nhân lao trong cộng đồng
Chương trình Chống lao Quốc gia đề xuất, trong danh mục khám sức khỏe định kỳ hàng năm tại các cơ quan phải có khám sàng lọc lao (Ảnh: BVCC).
Vì thế, để công tác phòng chống lao hiệu quả hơn nữa, Chương trình Chống lao Quốc gia đề xuất Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ban ngành liên quan nghiên cứu cho phép các dự án do các chính phủ, tổ chức quốc tế viện trợ không hoàn lại được tổ chức, thực hiện theo cơ chế đặc thù.
Bên cạnh đó, toàn bộ mạng lưới y tế, cơ sở khám chữa bệnh triển khai khám, kiểm soát sức khỏe toàn dân với hệ thống quản lý sổ sức khỏe điện tử, gắn với nội dung phát hiện, khám và điều trị bệnh lao. Trong danh mục khám sức khỏe định kỳ hàng năm tại các cơ quan phải có khám sàng lọc lao…
Các cơ sở đào tạo y khoa đưa nội dung về bệnh lao là bắt buộc để các thầy thuốc có đầy đủ kiến thức, chứng chỉ về bệnh lao trong quá trình hành nghề.
Bên cạnh đó, để đảm bảo nguồn tài chính bền vững cho công tác phòng chống lao, cần tăng cường đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế vì các nguồn viện trợ quốc tế đang giảm dần và sẽ không còn nữa.
Theo WHO, mỗi một đô la đầu tư cho công tác phòng chống lao sẽ thu lại 39 đô la cho nền kinh tế.
"Hiện nay chúng ta mới chỉ phát hiện 60% bệnh nhân lao trong cộng đồng, số còn lại vẫn là nguồn lây bệnh tiềm ẩn. Trong năm 2023, số bệnh nhân lao được phát hiện trong cộng đồng đã vượt con số này. Tuy nhiên, để kiểm soát dần bệnh lao, chúng ta cần nâng con số này lên 65-70%", TS Lượng nhấn mạnh.
Thế giới đặt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030. Vì thế, ông kỳ vọng Việt Nam có thể kết thúc sớm hơn.
Mục tiêu chấm dứt bệnh lao rất cần sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống lao từ trung ương đến địa phương.
