Nghẹt thở ca mổ bắt con “độc nhất vô nhị” trong ngành sản khoa

Hành trình giữ thai căng như dây đàn

Ngày 28/6/2019, các bác sĩ khoa phụ sản bệnh viện đa khoa Tâm Anh (Hà Nội) vừa thực hiện thành công ca mổ bắt con “độc nhất vô nhị” trong ngành sản khoa. Sản phụ mang song thai một buồng ối một bánh nhau, dây nhau xoắn thắt nút, nhau tiền đạo và cài răng lược. Đây đều là những biến chứng nguy hiểm trong sản khoa, cùng lúc xảy ra trên trường hợp sản phụ này là vô cùng hi hữu.

Thai phụ P.T.T.T sinh năm 1986 ở Long Biên, Hà Nội nhập viện BVĐK Tâm Anh, Hà Nội cấp cứu trong tình trạng chảy máu khi thai nhi được 31 tuần 1 ngày tuổi. Chị được chẩn đoán mang song thai một buồng ối một bánh nhau, nhau tiền đạo, nhau cài răng lược và thêm tình trạng dây nhau xoắn thắt nút.

Theo y văn, song thai một buồng ối, một bánh nhau rất hiếm gặp, 20.000-35.000 ca mang thai mới gặp một trường hợp, nhau tiền đạo xảy ra ở không quá 1% thai phụ, nhau cài răng lược cũng rất hiếm 3.000 thai phụ mới gặp một trường hợp.

“Đây là trường hợp quá đặc biệt khi gặp cùng lúc 3 biến chứng nguy hiểm của thai kỳ. Tôi đã từng học tại Pháp và tham dự nhiều hội thảo quốc tế về sản khoa nhưng chưa nghe về trường hợp tương tự", Thạc sĩ, bác sĩ Đinh Thị Hiền Lê (khoa Phụ sản Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, Hà Nội) chia sẻ.

Để đến ngày “hái quả” thành công với hai bé trai khỏe mạnh, cả bác sĩ và gia đình thai phụ đã trải qua những ngày tháng “căng như dây đàn” vì diễn biến mang thai của bệnh nhân quá phức tạp.

Trước đó, ở tuần thai thứ 8, khi lần đầu đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khám, qua siêu âm, bác sĩ Hiền Lê phát hiện chị T. mang song thai 1 buồng ối 1 bánh nhau. Đây là tình trạng có thể gây nguy hiểm cho tính mạng 2 thai nhi, có nguy cơ tử vong trong bụng mẹ vì những biến chứng do thiếu, thừa lượng nước ối không kiểm soát.

Với tình trạng này, thường các bác sĩ sẽ chỉ định kẹp cắt một dây rốn để cứu lấy một thai nhi. Tuy nhiên, với kinh nghiệm nhiều năm trong việc phát hiện và điều trị bệnh lý thai nhi trong buồng tử cung, cùng với sự tự tin khi có được trợ thủ đắc lực là máy siêu âm hiện đại có thể đánh giá chính xác tình trạng của song thai, Hiền Lê quyết định tiếp tục theo dõi sát sao thai kỳ với mong muốn giữ được cả 2 em bé.

Ở tuần thai thứ 14, kết quả siêu âm, thăm khám lại phát hiện thêm một rắc rối của cặp song sinh này. Hình ảnh siêu âm cho thấy song thai bị dây rốn xoắn quấn nhiều vòng. “Tình trạng này có thể gây nguy cơ tử vong cho thai nhi trên 50%, tính mạng cả 2 thai nhi bị đe dọa từng giờ”, BS Hiền Lê nhớ lại.

Để xử lý tốt tình huống này, các bác sĩ sẽ phải can thiệp, kẹp để cắt đứt 1 dây rốn, đành lòng chấp nhận chỉ có thể cứu một cháu. Còn nếu vẫn để song thai, nguy cơ dây nhau xoắn vào nhau có thể cướp đi sinh mạng cả 2 thai nhi.

Tuy nhiên, để thực hiện được ca phẫu thuật trong bụng mẹ phức tạp đó, cần khoảng không gian trong bụng mẹ để các bác sĩ có thể tiến hành, thường là sẽ bắt đầu khi thai khoảng độ 18 - 19 tuần tuổi.

“Ở tuần thai thứ 18-19, khi siêu âm, chúng tôi lại phát hiện thai phụ bị nhau tiền đạo, nhau cài răng lược. Đây là tình trạng nhau không bám ở vùng đáy tử cung như thông thường, mà một phần hay toàn bộ bánh nhau bám vào ở đoạn eo tử cung. Đây là một trong những nguyên nhân gây chảy máu trong 3 tháng cuối của thai kỳ và gây băng huyết nặng sau sinh. Thai phụ lại từng có tiền sử mổ lấy thai vì thai to năm 2014, làm tăng nguy cơ chảy máu trước và sau mổ lấy thai. Nếu tiến hành phẫu thuật sẽ vô cùng nguy hiểm, có thể gây tử vong cả mẹ lẫn con”, BS Hiền Lê chia sẻ.

Đắn đo suy nghĩ, tính mọi phương án, cuối cùng các bác sĩ quyết định giữ cả 2 thai và lập phác đồ theo dõi thai phụ thường xuyên, chuẩn bị sẵn mọi điều kiện về máu, phương án mổ… để có thể xử lý ngay lập tức nếu tình trạng xấu đi. Vì nếu mổ nội soi kẹp dây rốn cứu 1 thai vì sẽ vô cùng nguy hiểm, có thể gây tử vong cả mẹ lẫn con.

Ngày 27/6/2019, khi thai nhi được 31 tuần 1 ngày, chị T. nhập viện cấp cứu vì bị ra máu. Bệnh viện đã chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho cuộc mổ đặc biệt này, nên ngay lập tức thai phụ được chỉ định mổ bắt con.

3 mẹ con khỏe mạnh sau ca mổ nghẹt thở

BS Hiền Lê chia sẻ, chị theo dõi ca mang song thai này từ khi thai được 8 tuần, với không biết bao lần tái khám, không biết bao “rắc rối” mới phát sinh sau mỗi lần siêu âm. Vì thế, bác sĩ hiểu rất rõ về tình trạng của 3 mẹ con, “thuộc từng nút thắt dây rốn, biết rõ từng mạch máu trên bánh nhau”, nhưng bước vào ca phẫu thuật bắt thai, bản thân bác sĩ không khỏi lo lắng vì tiên lượng đây là ca bệnh rất xấu do người mẹ cùng lúc có 3 biến chứng, nguy cơ tử vong mẹ rất cao, nếu mẹ mất máu nặng và con bị ngạt hoặc biến chứng khác.

Sau hơn 90 phút căng thẳng, ca mổ hy hữu “vô tiền khoáng hậu” trong ngành sản khoa đã có kết quả mỹ mãn, hai bé trai chào đời khỏe mạnh và sản phụ an toàn. Tiếng khóc của 2 bé trai hòa trong tiếng khóc, tiếng cười của người mẹ và toàn bộ ekip bác sĩ BV Tâm Anh.

“Nếu không có các bác sĩ ở BVĐK Tâm Anh, gia đình tôi sẽ không thể nào chạm vào niềm hạnh phúc to lớn như thế này”, người nhà sản phụ P.T.T.T nói trong nước mắt khi nhận tin ca mổ đã thành công. Họ cũng như bác sĩ, đã đếm từng ngày để chờ mong con có thể sinh ra an toàn.

Đây là lần tiếp theo, BVĐK Tâm Anh, Hà Nội ghi dấu ấn quan trọng trong y khoa khi thực hiện thành công một ca phẫu thuật phức tạp, bên cạnh những kỹ thuật mới và khó như phẫu thuật nội soi điều trị truyền máu song thai và các bệnh lý thai nhi trong buồng tử cung, phẫu thuật vi phẫu trong chấn thương chỉnh hình, ghép nối dây thần kinh, chuyển vạt tự do, ghép nối chi thể đứt lìa, điều trị vô sinh lâu năm, dự trữ buồng trứng thấp, bệnh nhân vô sinh hiếm muộn có bệnh lý phức tạp kèm theo…

Theo Bác sĩ Hiền Lê, ngoài trình độ, kinh nghiệm và sự nỗ lực không ngừng nâng cao chuyên môn các kỹ thuật khám, chữa bệnh mới, việc có nhiều hệ thống máy móc hiện đại hàng đầu thế giới đã giúp các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh có thể phát hiện sớm, chính xác và điều trị thành công các bệnh lý từ đơn giản đến phức tạp cho người bệnh.

Qua trường hợp này, bác sõ cũng khuyến cáo các thai phụ nên thường xuyên khám thai tại bệnh viện uy tín, đặc biệt trong 3 tháng đầu và 3 tháng cuối thai kỳ để phát hiện sớm các bất thường về hình thái học cũng như những biến chứng nguy hiểm như nhau tiền đạo, nhau cài răng lược, để có biện pháp điều trị kịp thời và tránh những tai biến đáng tiếc xảy ra trong quá trình sinh sản.

Đăng Anh