Ngăn chặn không để dịch tả lợn châu Phi vào Việt Nam

Ngày 14/9, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai phòng, chống dịch bệnh động vật vụ Thu Đông và ngăn chặn dịch bệnh dịch tả lợn châu Phi xâm nhiễm vào Việt Nam. Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố cần quyết liệt triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật, đặc biệt là ngăn chặn không để dịch tả lợn châu Phi vào Việt Nam.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng đề nghị các địa phương tăng cường giám sát chặt địa bàn, nhằm phát hiện sớm và xử lý kịp thời các ổ dịch trên gia súc, gia cầm, không để lây lan ra diện rộng. Đặc biệt, là thực hiện tiêm phòng vắc xin sớm để chủ động phòng bệnh; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn phòng, chống dịch bệnh tại cơ sở, đánh giá biến đổi vi rút và lưu hành mầm bệnh, lập bản đồ dịch tễ, đánh giá hiệu lực của vắc xin.

"Phải thành lập các đoàn công tác đi kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo cảnh tỉnh để địa phương có trách nhiệm hơn trong ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn cho biết, hiện chưa có vắc xin, thuốc điều trị được bệnh dịch tả lợn châu Phi. Do đó, giải pháp phòng bệnh là chính, chủ động áp dụng các biện pháp ngăn chặn bệnh xâm nhiễm vào trong nước. Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát vận chuyển lợn và các sản phẩm của lợn; thực hiện tốt việc chăn nuôi an toàn sinh học... Trong trường hợp phát hiện lợn mắc bệnh, cần phải xử lý triệt để ổ dịch ở phạm vi nhỏ và chưa lây lan. Đáng chú ý, bệnh dịch tả lợn châu Phi không lây nhiễm và gây bệnh ở người.

Theo thông tin của Tổ chức Thú y thế giới (OIE), từ cuối năm 2017 đến ngày 10/9/2018, đã có 17 quốc gia và vùng lãnh thổ báo cáo bệnh dịch tả lợn châu Phi (bệnh không lây nhiễm và gây bệnh ở người), với tổng số lợn buộc phải tiêu hủy là trên 500.000 con.

Cũng theo OIE và Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), từ đầu tháng 8/2018 đến ngày 9/9/2018, Trung Quốc báo cáo tổng cộng có 14 ổ dịch xuất hiện tại 6 tỉnh (bao gồm: An Huy, Hắc Long Giang, Hà Nam, Liêu Ninh, Giang Tô và Chiết Giang) với tổng số hơn 38.000 con lợn các loại buộc phải tiêu hủy.

Do đó, nguy cơ bệnh dịch tả lợn châu Phi từ nước ngoài xâm nhiễm vào nước ta thông qua các hoạt động vận chuyển, buôn bán, tiêu thụ lợn, sản phẩm của lợn nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc, nhất là tại các tỉnh biên giới phía Bắc và các tỉnh, thành phố khác có chăn nuôi lợn với số lượng lớn là rất cao.

Ông Đặng Huy Hậu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết, là tỉnh có đường biên giới với Trung Quốc, hoạt động xuất nhập khẩu thông qua các cửa khẩu và đường mòn lối mở... tỉnh đã chủ động trong việc phòng, chống dịch bệnh động vật. Mỗi địa bàn có đặc thù khác nhau nên Quảng Ninh ngăn chặn ngay từ đầu vào. Qua đó, tỉnh tăng cường kiểm tra, giao nhiệm vụ cho địa phương và lực lượng chuyên trách. Đặc biệt là các địa phương có đường biên giới với Trung Quốc.

"Trên địa bàn Quảng Ninh quan trọng nhất là phòng chống việc nhập lậu, thẩm lậu qua biên giới. Tôi cũng đề nghị các đơn vị khác liên quan tăng cường phối hợp với Quảng Ninh trong việc phòng chống dịch. Quảng Ninh quyết tâm cao không để xảy ra tình trạng mầm mống dịch bệnh qua địa bàn của tỉnh", ông Hậu nhấn mạnh.

Theo ông Lý Quang Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, Lạng Sơn là địa bàn trọng điểm ngăn chặn dịch cúm gia cầm từ Trung Quốc. Do đó, tỉnh sẽ phát huy những kinh nghiệm, kết quả làm được. Từ đầu năm đến nay, chưa có doanh nghiệp, cá nhân nào làm thủ tục nhập khẩu lợn và sản phẩm từ lợn đi qua cửa khẩu tại Lạng Sơn.

Thời gian tới, Lạng Sơn sẽ tăng cường kiểm soát vận chuyển hàng hóa qua đường mòn lối mở và cửa khẩu, tổ chức điểm chốt chặn 24/24 qua các lối mở. Qua các cửa khẩu chính, tỉnh tăng cường kiểm soát cả người lẫn hàng hóa, phòng tình trạng giấu sản phẩm động vật trong hàng hóa khác; tổ chức đoàn kiểm tra tại địa bàn trọng điểm tuyến biên giới, nhất là đường mòn lối mở...

"Sang tuần tỉnh sẽ ban hành kế hoạch phòng chống dịch tả lợn châu Phi vào địa bàn. Chúng tôi thực hiện quyết liệt tháng tiêu độc khử trùng. Lạng Sơn nhận thức rõ về dịch bệnh này và không chủ quan", ông Vinh nói.

Chia sẻ về kinh nghiệm phòng, chống dịch tả lợn châu Phi, ông Ken Inui, chuyên gia bệnh lợn của Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc (FAO) cho rằng, nếu bị dịch tả lợn châu Phi xâm nhiễm thì sẽ tàn phá khủng khiếp. Virus này có thể gây chết 100% lợn nhiễm bệnh; đồng thời chưa có vắc xin cho bệnh này; một trong nguyên nhân chính dẫn tới lây lan bệnh này là vận chuyển lợn, sản phẩm lợn.

Theo ông Ken Inui, biện pháp quan trọng là bảo vệ các trang trại không cho virus xâm nhập vào, an toàn sinh học và tiêu độc khử trùng vô cùng quan trọng. Bởi vì chưa có vắc xin nên biện pháp quan trọng nhất là an toàn sinh học. Đây là trách nhiệm của người chăn nuôi tự làm để bảo vệ chính đàn lợn của mình.

Bên cạnh đó, virus này có khả năng tồn tại ngoài môi trường và trong sản phẩm lợn rất lâu. Đối với thịt đông lạnh là vô hạn; thịt hoặc mỡ khô là 1 tháng; máu, thịt muối, xúc xích, nội tạng là trên 3 tháng… Nhưng virus này không lây nhiễm cho con người.

Ngoài ra, bản thân virus có khả năng lây lan rất chậm trong các đàn lợn nhiễm bệnh. Lợn sẽ chết rải rác chứ không đồng loạt. Điều này sẽ gây ra khó khăn cho người chăn nuôi, thú y cơ sở… Vì vậy, việc tập huấn cho các lực lượng thú ý, người chăn nuôi nhận diện ra bệnh rất quan trọng.

"Tôi đề xuất từ nay trở đi bất kỳ có con lợn nào nghi bị bệnh là cần tổ chức xét nghiệm ngay bệnh này, đặc biệt là những con lợn có khả năng trên 12 tuần tuổi vì dịch tả lợn châu Phi tập trung vào lợn này nhiều", ông Ken Inui nhấn mạnh.

Ông Ken Inui cũng đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo sớm xây dựng kế hoạch ứng phó khẩn cấp; tuyên truyền đề người dân hiểu. Tiếp theo là phòng bệnh, thực hành chăn nuôi tốt, nâng cao an toàn sinh học; không cho lợn ăn thức ăn thừa. Đặc biệt, cấm và dừng ngay vận chuyển lợn trái phép từ Trung Quốc vào Việt Nam. Đồng thời, việc giám sát phát hiện sớm đóng vài trò vô cùng quan trọng, nếu không nguy cơ lây lan rất nhanh.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, chưa bao giờ ngành chăn nuôi Việt Nam có sự phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, chăn nuôi phát triển như vậy thì nguy cơ dịch bệnh càng lớn.

Do đó Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng, cần thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp an toàn sinh học trong chăn nuôi là giải pháp phòng bệnh hiệu quả nhất và quan trọng nhất; thường xuyên vệ sinh, sát trùng, tiêu độc tại các cơ sở, vùng chăn nuôi lợn, các phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi và vệ sinh các nhân những người tham gia chăn nuôi; thực hành chăn nuôi tốt và an toàn dịch bệnh.

Bên cạnh đó, tăng cường theo dõi, giám sát lâm sàng đối với các đàn lợn; kịp thời phát hiện, cách ly và lấy mẫu xét nghiệm đối với lợn bị bệnh, nghi bị bệnh. Tuân thủ các quy định về quản lý vận chuyển, kiểm dịch vận chuyển lợn và các sản phẩm của lợn.

Ngoài ra, tăng cường năng lực chẩn đoán xét nghiệm, điều tra và ứng phó dịch bệnh của các cơ quan chuyên môn thú y các cấp. Trong trường hợp phát hiện, cần phải xử lý triệt để ổ dịch ở phạm vi nhỏ và chưa lây lan; tiêu hủy đàn lợn nhiễm bệnh và các đàn lợn xung quanh có nguy cơ nhiễm bệnh; khoảnh vùng dịch, vùng đệm; cấm vận chuyển lợn và các sản phẩm lợn, kể cả các sản phẩm đã qua chế biến chín ra khỏi vùng dịch; hỗ trợ tài chính cho người chăn nuôi có lợn buộc phải tiêu hủy.

Đặc biệt, thông tin kịp thời cho nhân viên thú y xã, chính quyền và cơ quan thú y nơi gần nhất bất kì khi nào phát hiện lợn, các sản phẩm lợn nghi bị bệnh, nghi nhiễm mầm bệnh hoặc khi được vận chuyển nhập lậu, nghi nhập lậu. Tuyên truyền, hướng dẫn người chăn nuôi nhận thức và thực hành chăn nuôi tốt; không cho lợn ăn các sản phẩm thức ăn thừa chưa qua xử lý chín bảo đảm thời gian và nhiệt độ tiêu diệt mầm bệnh...

Nguyễn Dương