Nam giới ám ảnh xoắn tinh hoàn - chậm là mất "đạn"

Chậm là phải cắt bỏ tinh hoàn

PGS.TS Nguyễn Quang - Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, Trung tâm tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhân đến viện trong tình trạng xoắn tinh hoàn đã hoại tử.

PGS Quang nhớ mãi trường hợp cậu bé V.T.Đ. (14 tuổi, Hưng Yên), bởi bệnh nhi này chỉ được đưa đến BV Việt Đức sau 13 ngày có dấu hiệu.

Ban đầu, khi có dấu hiệu sưng đau tinh hoàn, bệnh nhi được đưa đi khám ở cơ sở, được chẩn đoán viêm tinh hoàn. Tuy nhiên, 13 ngày điều trị tình trạng sưng đau không thuyên giảm, bệnh nhi được đưa đến BV Việt Đức.

"Khi chúng tôi siêu âm đã mất tín hiệu mạch của tinh hoàn trái. Bệnh nhi ngay lập tức được đưa vào phòng phẫu thuật cấp cứu. Tuy nhiên mọi việc đã muộn. Mổ ra, tinh hoàn trái của bệnh nhi đã tím đen hoại tử, không còn cơ hội cứu, buộc phải cắt bỏ", BS Quang chia sẻ về ca bệnh đã từng điều trị.

BS Quang cũng chia sẻ về 2 trường hợp đều 13 tuổi khác, cũng bị nhầm lẫn xoắn tinh hoàn với biểu hiện viêm tinh hoàn điều trị không đỡ mới đến viện.

Đó là bệnh nhi N.T.K. và N.V.K. Trước khi được đưa đến BV Việt Đức, cả hai em cùng có biểu hiện đau sưng tinh hoàn trái, được khám tại địa phương, điều trị 3 ngày không đỡ mới đưa tới bệnh viện.

Dù được chỉ định mổ cấp cứu ngay lập tức, nhưng các bác sĩ đã không thể cứu được tinh hoàn do đã bị hoại tử tím đen, không có khả năng bảo tồn.

Điều trị lý tưởng trước 6 giờ khi có biểu hiện

PGS.TS Nguyễn Quang, Giám đốc Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: xoắn tinh hoàn là một cấp cứu ngoại khoa, thời gian xử lý tối ưu là 6 giờ khi có biểu hiện đau. Bởi khi tinh hoàn xoắn dẫn đến tình trạng tắc nghẽn hệ thống mạch máu, nếu không xử lý kịp thời sẽ khiến tinh hoàn bị hoại tử.

Nếu được xử lý trước 6 giờ thì tinh hoàn có khả năng phục hồi là 83%, trước 10 giờ tỷ lệ này giảm xuống 70%, sau 10 giờ khả năng giữ lại được tinh hoàn chỉ còn 10%. 

Trường hợp cậu bé 14 tuổi ở Thường Tín, Hà Nội bị đau dữ dội ở vùng bẹn trái nhưng ngại không dám nói với bố mẹ rất may mắn được cấp cứu kịp thời. Sáng đó khi bé ở trường học, đang chạy nhảy nô đùa với bạn bỗng dưng cậu thấy sưng đau dữ dội vùng bẹn trái. Về nhà vì ngại, cậu bé cũng không chia sẻ với bố mẹ. Chỉ đến khi không chịu đựng được, gia đình phát hiện đưa con vào Bệnh viện Đa khoa Nông nghiệp (Hà Nội) ở giờ thứ 10 kể từ thời điểm có biểu hiện.

"Dù siêu âm doppler cho thấy đã mất mạch nuôi tinh hoàn trái, nguy cơ phải cắt bỏ tinh hoàn trái rất lớn nhưng "còn nước còn tát", ngay lập tức bệnh nhi được mổ tháo xoắn. Rất may mắn, tinh hoàn chưa bị hoại tử", bác sĩ điều trị cho biết.

Trong khi đó, tại BV Đa khoa Tâm Anh, bác sĩ cũng cứu được tinh hoàn của thanh niên 19 tuổi rất hi hữu, dù bệnh nhân đến viện sau 4 ngày đau đớn.

Nam thanh niên này bắt đầu dấu hiệu đau bụng bên phải có đi khám nhưng chưa phát hiện bệnh. Sau một ngày thì bắt đầu đau tinh hoàn, được chẩn đoán viêm, điều trị không đỡ, rơi vào tình trạng li bì và đến viện sau 4 ngày đau.

GS.TS, Trần Quán Anh, Chủ tịch Hội Y học giới tính Việt Nam, Trưởng khoa Nam học và Tiết Niệu cho biết, ông nghi ngờ bệnh nhân có dấu hiệu hoại tử trong cơ thể, nhất là tinh hoàn bệnh nhân sưng to, đỏ, khi chạm vào bệnh nhân rất đau đớn.

Nghi ngờ bệnh nhân xoắn tinh hoàn, bác sĩ nhanh chóng tiến hành siêu âm doppler màu, tinh hoàn bên phải thì không có mạch máu. Chẩn đoán chắc chắn bệnh nhân xoắn tinh hoàn các bác sĩ mổ khẩn cấp.

Khi mổ tinh hoàn phải của bệnh nhân tím đen, cuống xoắn lại như sợi dây thừng, đã có dấu hiệu hoại tử, rất dễ mủn đứt. "Đến 90% là phải cắt bỏ, nhưng 10% là cơ hội, nên chúng tôi đã kiên nhẫn tháo xoắn để hi vọng "cứu" tinh hoàn cho bệnh nhân. Điều may mắn là sau 20 phút tháo xoắn nhu mô tinh hoàn đã đổi màu", GS Quán Anh thông tin.

Theo GS Quán Anh, trong xoắn tinh hoàn, phải cắt bỏ tinh hoàn là một thiệt thòi lớn cho bệnh nhân vì ảnh hưởng đến quan hệ tình dục, sự phát triển nội tiết tố trong cơ thể.

"Việc phải cắt tinh hoàn sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới sau này. Nguyên nhân gây bệnh thường do bất thường của dây chằng bìu tinh hoàn. Đáng nói, nhiều bệnh nhân chủ quan với những dấu hiệu đầu tiên nên bỏ quan giờ vàng điều trị xoắn tinh hoàn", PGS Nguyễn Quang cho biết.

Nhận biết dấu hiệu sớm

Xoắn tinh hoàn có thể xảy ra với nam giới ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở 10-25 tuổi. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng xoắn tinh hoàn. Trong đó có nguyên nhân do cuống mạch tinh hoàn quá dài; do cơ thể vận động mạnh (chú ý ở trẻ 10-15 tuổi tránh vận động mạnh bất thường), nguyên nhân bẩm sinh, do nội tiết tố...

Xoắn tinh hoàn là tình trạng thừng tinh tự xoắn quanh trục làm tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ mạch máu nuôi tinh hoàn khiến bệnh nhân đau đột ngột, dữ dội, sưng bìu, không thấy tinh hoàn nằm ở vị trí bình thường. Triệu chứng của xoắn tinh hoàn rất đột ngột, đau nhiều nên bệnh nhân thường nhớ rất rõ thời điểm đau.

Đáng nói, triệu chứng của căn bệnh này rất dễ bị chẩn đoán nhầm với bệnh viêm tinh hoàn. Hai căn bệnh này có cùng triệu chứng nên rất dễ chẩn đoán nhầm. Trong khi viêm tinh hoàn dùng kháng sinh sẽ chữa khỏi, thì xoắn tinh hoàn, cả cuống tinh hoàn xoắn lại như sợi thừng nếu không "gỡ" xoắn sẽ gây thiếu máu ở tinh hoàn, kéo dài sẽ khiến tinh hoàn bị hoại tử, phải cắt bỏ như những trường hợp trên, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống tình dục, sinh sản sau này.

Mức độ xoắn cũng ảnh hưởng đến tốc độ bị phá hủy của tinh hoàn, xoắn càng chặt thì tinh hoàn càng thiếu máu nhiều và dễ bị hoại tử sớm hơn.

"Vì thế, khi có những dấu hiệu bất thường tại tinh hoàn như sưng tấy, đỏ, sờ nắn đau thì đừng mạo hiểm chờ đợi, nên đi khám chuyên khoa sớm để kịp thời phát hiện nguy cơ xoắn tinh hoàn, can thiệp kịp thời trong khoảng thời gian vàng", PGS Quang khuyến cáo.