Ký sinh trùng kháng sốt rét xuất hiện ở Việt Nam

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo cần phải mở rộng các biện pháp chống ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc artemisinin sau khi có thêm nhiều bằng chứng cho thấy ký sinh trùng kháng thuốc đã xuất hiện ở miền Trung và Nam Việt Nam và Đông Nam Myanma. Tình trạng này được phát hiện sau khi sự tồn tại của ký sinh trùng sốt rét artemisinin dọc theo biên giới giữa Thái Lan – Căm-pu-chia và Thái Lan –Myanma được khẳng định.

Theo TS Shin Young Soo, giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương, artemisinin vốn là thuốc điều trị sốt rét có hiệu quả, nhưng tình trạng kháng thuốc và thời gian điều trị kéo dài đang xuất hiện ngày một nhiều. Ông Shin cho biết trước năm 2010, số ca mắc và số ca tử vong do sốt rét giảm mạnh, nhưng nỗ lực này đang bị ảnh hưởng do có khả năng tình trạng kháng artemisinin tiếp tục lây lan sang các quốc.

Thách thức lớn nhất là sự phát triển khả năng kháng thuốc của ký sinh trùng Plasmodium falciparum đối với các dẫn xuất artemisinin, vốn là loại thuốc điều trị sốt rét hiệu quả nhất. TCYTTG cảnh báo về mối đe dọa kháng artemisinin lần đầu tiên vào năm 2005, sau khi các nghiên cứu dọc theo biên giới giữa Thái Lan – Căm-pu-chia chỉ ra rằng thời gian làm sạchP.falciparum  khỏi cơ thể bệnh nhân kéo dài hơn.

Sốt rét vẫn lưu hành ở 10 trong tổng số 37 quốc gia và vùng lãnh thổ thuộc Khu vực Tây Thái Bình Dương. Nỗ lực loại trừ  bệnh sốt rét đã đạt được tiến bộ đáng kể, với số ca xác nhận mắc sốt rét giảm 37%, và số ca tử vong do sốt rét giảm 62% trong giai đoạn từ 2000 đến 2010. Tuy nhiên TCYTTG cảnh báo nếu không tiếp tục duy trì đà kiểm soát căn bệnh do muỗi lây truyền này, sẽ có khả năng tình trạng kháng artemisinin lan sang các nước có bệnh sốt rét lưu hành khác trong khu vực và các quốc gia khác nữa.

Tiến sĩ Shin thúc giục các nước Tiểu vùng sông Mê Kông tăng cường và mở rộng các hoạt động để ngăn chặn và loại trừ bệnh sốt rét kháng artemisinin trên cơ sở Kế hoạch ngăn chặn kháng aretemisin toàn cầu của TCYTTG.

Hồng Hải