Khắc phục tình trạng khó nuốt sau xạ trị

Xạ trị là phương pháp điều trị phổ biến nhất trong điều trị ung thư. Đây là phương pháp sử dụng bức xạ ion hóa, năng lượng cao như tia X, tia gamma, hạt nguyên tử electron, hạt beta, các điện tử để tiêu diệt tế bào ung thư.

Hiện nay, xạ trị vẫn đang là một phương pháp điều trị quan trọng, hàng đầu và được sử dụng điều trị kết hợp với các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa trị, liệu pháp miễn dịch, dinh dưỡng nhằm gia tăng tỉ lệ sống thêm, giảm tỉ lệ tái phát của người bệnh ung thư.

Một số tác dụng phụ phổ biến của xạ trị như: giảm cân, khó nuốt, nôn/buồn nôn, thay đổi vị giác, khô miệng, táo bón/tiêu chảy, thiếu máu…

Dưới đây GS.TS Lê Thị Hương, Giám đốc Trung tâm dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) đưa ra một số biện pháp cải thiện tình trạng khó nuốt ở bệnh nhân ung thư sau xạ trị.

Lựa chọn thực phẩm:

- Chọn thực phẩm dễ nuốt.

- Cắt nhỏ, trộn hoặc nghiền thực phẩm để dễ ăn hơn.

- Ăn thực phẩm mềm, ướt như ngũ cốc ninh nhừ, khoai tây nghiền, trứng trộn sữa.

- Làm ướt và mềm thực phẩm hơn bằng nước sốt, nước dùng, sữa chua hoặc các loại dung dịch khác.

- Dùng đồ uống mát.

- Uống nước từng ngụm nhỏ bằng ống hút.

- Ăn thực phẩm mát hoặc thực phẩm tại nhiệt độ phòng.

- Chia nhiều bữa nhỏ.

- Chọn thực phẩm và đồ uống cao năng lượng và hàm lượng protein cao.

- Ngồi đúng tư thế và hơi cúi đầu xuống về phía trước khi ăn uống: Ngồi hoặc đứng tối thiểu 30 phút sau khi ăn.

Theo GS Hương, khi cảm thấy bị đau khi nuốt, người bệnh có thể ăn ít hơn. Duy trì cân nặng trong thời gian xạ trị là điều rất quan trọng do đó người bệnh nên ăn thực phẩm cao năng lượng và hàm lượng protein cao.

Ngoài ra, lúc này người bệnh cần tránh sử dụng những đồ ăn, đồ uống gây nóng rát.

Cụ thể gồm:

- Đồ ăn đồ uống nóng.

- Đồ cay.

- Đồ ăn, thức uống giàu axit như cà chua, họ cam.

- Đồ ăn cứng, giòn: khoai tây, ngô chiên.

- Tất cả các loại thuốc lá.

- Đồ uống có cồn.

Hà An