Hiệu quả phòng ngừa của vắc xin sốt xuất huyết đạt gần 70%

Vấn đề của toàn cầu

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hiện nay SXH không là vấn đề nóng của riêng Việt Nam mà SXH hiện đang là vấn đề của toàn cầu. Theo đó, cứ sau 10 năm số mắc SXH trên thế giới lại tăng gấp đôi; gần 4 tỷ người sống trong vùng nguy cơ, số mắc ghi nhận ở 128 nước. Năm nay, tại Trung Quốc, Malaysia, Campuchia, Đài loan, Ấn Độ, sốt xuất huyết cũng đang gia tăng sau nhiều năm không có dịch.

Tại Việt Nam, sau năm 2014 - năm mà sốt xuất huyết Việt nam giảm sâu nhất, thấp nhất trong vòng 10 năm, thì năm 2015, số mắc sốt xuất huyết gia tăng trở lại, theo đúng dự báo từ đầu năm của Viện Pasteur TPHCM.

Hiện tại, số mắc sốt xuất huyết tập trung chủ yếu ở các tỉnh/thành phố có nhiều khu công nghiệp/nhà máy sản xuất; nhiều khu nhà trọ dành cho người lao động nhập cư và có hạ tầng đô thị phát triển nhưng chưa đáp ứng kịp đà tăng dân số như TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An và Bà Rịa Vũng Tàu. Tại các nơi này, số mắc sốt xuất huyết khu trú ở một số quận-huyện xã đang được ngành y tế nỗ lực kiểm soát.

Sắp có vắc xin ngừa sốt xuất huyết?

PGS.TS. Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur Tp.Hồ Chí Minh, cho biết, Việt Nam là một trong 5 quốc gia tại khu vực Châu Á tham gia trong giai đoạn III của tiến trình thử nghiệm với 2.336 trẻ từ 2 - 14 tuổi (sinh sống tại Mỹ Tho - Tiền Giang và Long Xuyên - An Giang) tình nguyện tham gia nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu thử nghiệm vắc xin phòng chống sốt xuất huyết giai đoạn III ở châu Á và châu Mỹ La tinh cho thấy hiệu quả vắc xin sốt xuất huyết ở nhóm trẻ từ 9 tuổi trở lên đạt 66%, ngừa được 81% ca sốt xuất huyết nhập viện và 93% ca sốt xuất huyết nặng.

Còn đối với nhóm trẻ dưới 9 tuổi, hiệu quả thấp hơn, đạt 44%, ngừa được 56% ca sốt xuất huyết nhập viện và 67% ca sốt xuất huyết nặng. Tuy nhiên, kết quả của nhóm 9 tuổi trở xuống còn cần phải theo dõi hết thời gian nghiên cứu – 5 năm sau khi tiêm vắc xin – để có kết quả đánh giá hoàn chỉnh sau cùng nhằm đảm bảo đánh giá được một vắc xin thực sự hiệu và an toàn cao. Các phản ứng sau tiêm chủng của vắc xin sốt xuất huyết là tương đương hoặc thấp hơn so với các vắc xin đang lưu hành. Kết quả thử nghiệm cũng cho thấy vắc xin này không gây bất kỳ biến cố nghiêm trọng nào.

TS Lân cho biết thêm, theo nguyên tắc, vắc xin phải qua các giai đoạn nghiên cứu tiền lâm sàng trên động vật trước khi đem thử nghiệm trên người. Nghiên cứu trên người gồm 3 giai đoạn: giai đoạn I (tính an toàn); giai đoạn II (tính sinh miễn dịch và tính an toàn) và giai đoạn III (hiệu quả phòng bệnh).

Trong vòng hơn 20 năm, vắc xin sốt xuất huyết đã được triển khai 23 nghiên cứu của cả 3 giai đoạn trên 17 quốc gia trên khắp thế giới, từ các nước phát triển như Hoa Kỳ, Mexico, Úc, Singapore, Malaysia đến những nước đang lưu hành dịch sốt xuất huyết ở châu Á và châu Mỹ la tinh.

Hiện vắc xin SXH đang được thử nghiệm ở giai đoạn III. Nếu giai đoạn này thành công, nhà sản xuất có thể đệ trình hồ sơ cho các nhà chức trách về đăng ký đánh giá cấp phép cho lưu hành trên thị trường.

Dựa vào kết quả nghiên cứu trong thời gian qua, nhà sản xuất vắc xin đang tiến hành đăng ký lưu hành sản phẩm cho người từ 9 tuổi trở lên để ngừa bệnh sốt xuất huyết, ưu tiên tại các quốc gia đã tiến hành nghiên cứu giai đoạn III, trong đó có Việt Nam. Điều này được dự đoán sẽ giúp giảm thiểu tối đa những tác hại do dịch bệnh sốt xuất huyết gây ra trên toàn cầu trong thời gian tới.

Trong thời điểm này, khi đang là đỉnh của dịch SXH, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần tăng cường kiểm tra, phát hiện và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt bằng cách thường xuyên súc rửa, đậy nắp kín các lu, khạp; Thay nước ở các bình bông; thả muối vào chén nước kê chân chạn; Dọn dẹp, loại bỏ vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, không để lăng quăng phát triển, nguy cơ lan truyền bệnh SXH.

Tú Anh