Gia tăng ca bệnh não mô cầu, thể tối cấp có thể tử vong trong 24 giờ

Bệnh não mô cầu - mối đe dọa sức khỏe cộng đồng

Tại Việt Nam, số ca mắc bệnh não mô cầu đang có xu hướng gia tăng. Theo báo cáo công tác y tế của Bộ Y tế, từ ngày 18/10 đến ngày 17/11, cả nước ghi nhận 11 trường hợp mắc viêm màng não do não mô cầu.

Trong khi trước đó, từ ngày 18/9 đến ngày 17/10, cả nước ghi nhận 2 ca mắc, 1 ca tử vong. Số ca mắc từ ngày 18/8 đến ngày 17/9 cũng chỉ là 3 ca.

Như vậy, từ ngày 14/12/2024 đến nay, cả nước ghi nhận 95 trường hợp mắc, 1 ca tử vong. So với cùng kỳ năm 2024 (21 ca bệnh), số mắc tăng 74 ca.

Tương tự, số liệu từ phần mềm giám sát bệnh truyền nhiễm cũng cho thấy xu hướng tăng này. Cụ thể, tính từ đầu năm đến ngày 15/9, cả nước đã ghi nhận 38 ca não mô cầu, trong đó, số ca bệnh ở miền Bắc tăng 45% và ở khu vực phía Nam tăng 83% so với cả năm 2024.

Tại hội thảo khoa học với chủ đề "Hành trình vì một Việt Nam không còn bệnh do não mô cầu nhóm B" do Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế Công cộng phối hợp tổ chức, các chuyên gia tiếp tục cảnh báo về mức độ nguy hiểm của căn bệnh này.

Bệnh do não mô cầu là một bệnh nhiễm trùng cấp tính nghiêm trọng do vi khuẩn não mô cầu gây ra, dẫn đến viêm màng não và nhiễm trùng máu. Vi khuẩn này được chia thành 12 nhóm huyết thanh khác nhau, trong đó các nhóm A, B, C, X, Y và W là phổ biến nhất và nguy hiểm nhất.

Vi khuẩn gây bệnh thường lưu hành chủ yếu ở người lành mang trùng không triệu chứng, có thể lây truyền từ người này sang người khác và khiến người bệnh có thể phát triển bệnh viêm màng não.

Thể tối cấp do não mô cầu có thể dẫn đến tử vong trong 24 giờ

Bệnh viêm màng não do não mô cầu chia ra nhiều thể, thể đơn thuần cũng giống như các viêm màng não khác, tiến triển và điều trị trong khoảng 2 tuần sẽ khỏi.

Tuy nhiên, với thể tối cấp, bệnh tiến triển nhanh trong vài ngày cùng các triệu chứng sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức, hôn mê nhanh, xuất hiện những ban xuất huyết hoại tử ngoài da... có thể gây ra tình trạng sốc, tử vong nhanh chóng.

Vì thế, để phòng bệnh ngành y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:

- Tiêm vaccine phòng bệnh.

- Vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, súc miệng họng bằng dung dịch sát khuẩn thông thường.

- Giữ gìn vệ sinh nơi ở, nơi làm việc, đảm bảo thông thoáng không khí.

- Có chế độ ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường sức đề kháng để giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

- Khi phát hiện có các triệu chứng nghi ngờ như sốt cao, đau đầu, cổ cứng, hoặc phát ban, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời. Việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến biến chứng nặng hoặc tử vong.

Chia sẻ tại hội thảo, GS.TS.BS Nguyễn Văn Kính nhấn mạnh, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm chủng là một trong những biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa một số loại viêm màng não do vi khuẩn phổ biến, trong đó có viêm màng não do não mô cầu.

WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đánh bại được viêm màng não với chiến lược loại trừ các vụ dịch từ bệnh viêm màng não do vi khuẩn, giảm số ca mắc viêm màng não do những vi khuẩn có thể phòng ngừa bằng vaccine, giảm số ca tử vong do bệnh, đồng thời giảm tỷ lệ khuyết tật và cải thiện chất lượng sống sau viêm màng não do bất kỳ nguyên nhân nào.

THS.BS Nguyễn Ngọc Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm Y sinh học Lâm sàng và Dịch vụ Khoa học kỹ thuật, Viện Pasteur TPHCM, cho biết thêm, sự tiến bộ trong công nghệ vaccine mở ra những khả năng mới trong việc phòng ngừa bệnh do vi khuẩn não mô cầu.

Hướng tiếp cận mới tập trung vào việc xác định các kháng nguyên ít biến đổi, biểu hiện trên nhiều chủng vi khuẩn não mô cầu nhóm B nhằm mở rộng khả năng bảo vệ.