Diễn biến vụ nhóm "Bông hồng đen" tự ý xét nghiệm máu học sinh

Mỗi học sinh đến lấy máu được 100.000 đồng

Chị H., một phụ huynh học sinh lớp 8 trên địa bàn phường Hải Sơn, cho biết, chị phát hiện sự việc khi đọc được tin nhắn của con được bạn bè rủ đi lấy máu xét nghiệm HIV.

Sau khi biết chính xác địa chỉ nhóm "Bông hồng đen" hoạt động, chị đã báo công an và cán bộ y tế đến bắt quả tang nhóm này đang lấy máu học sinh.

Theo lời phụ huynh này, các học sinh được thành viên nhóm "Bông hồng đen" nhắn tin dụ dỗ đến lấy máu xét nghiệm HIV. Mỗi cháu đến lấy máu sẽ được 100.000 đồng, giới thiệu thêm người sẽ được 25.000 đồng và rủ càng đông càng tốt; khi đến không mặc quần áo học sinh...

Việc lấy mẫu này, nhà trường, phụ huynh và chính quyền đều không được biết. 

Nhận thông tin, lãnh đạo UBND phường Hải Sơn đã cử cán bộ y tế phối hợp với cơ quan công an xác minh sự việc. Kết quả làm việc ban đầu, nhóm người trên tự xưng là thành viên của tổ chức có tên "Bông hồng đen". Nhóm này đang triển khai dự án phi Chính phủ về phòng chống HIV/AIDS. 

Theo ông Lưu Đình Dũng, Chủ tịch UBND phường Hải Sơn, cơ quan chức năng đã lập biên bản hành vi của nhóm người trên vì hoạt động lấy máu của học sinh để xét nghiệm không báo cáo chính quyền địa phương.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng còn yêu cầu nhóm người này cung cấp các tài liệu, giấy tờ liên quan đến tổ chức mang tên "Bông hồng đen". 

Ngoài việc xử lý hành vi tự ý lấy máu của học sinh để xét nghiệm của nhóm người trên, chính quyền đã giao cơ quan công an điều tra, xác minh xem có dấu hiệu vi phạm pháp luật hay không, nếu có sẽ xử lý nghiêm.

Công an quận Đồ Sơn đã triệu tập các cá nhân trong nhóm này đến làm việc. Hiện nhóm "Bông hồng đen" đã phải tạm dừng hoạt động, để phối hợp với cơ quan công an làm rõ vụ việc.

Bao nhiêu học sinh đã được lấy máu xét nghiệm?

Ông Lưu Đình Dũng, Chủ tịch UBND phường Hải Sơn, cho biết, lãnh đạo địa phương đã yêu cầu bà U. cung cấp tất cả các văn bản có giá trị pháp lý về hoạt động của nhóm (chức năng nhiệm vụ của nhóm), toàn bộ hồ sơ lưu trữ việc xét nghiệm cho bao nhiêu người, từ thời gian nào cho các cơ quan chức năng.

Theo cuốn sổ ghi danh sách người được lấy máu (cơ quan công an đang thu giữ), từ tháng 4 đến nay có 200 người được nhóm này lấy máu để xét nghiệm HIV, nhưng chỉ ghi tên, không ghi tuổi.

Thông tin ban đầu từ cơ quan chức năng, đối tượng lấy máu để xét nghiệm HIV của nhóm trên có cả trẻ em dưới 16 tuổi. 

Trước tháng 4 nhóm này cũng thu nhận máu của người dân để xét nghiệm, nhưng chưa xác định được số người và độ tuổi cụ thể. 

Trong khi đó, bà Đ.T.U. (52 tuổi, Đồ Sơn, Hải Phòng), trưởng nhóm "Bông hồng đen", khẳng định, học sinh không thuộc đối tượng mà nhóm thực hiện lấy máu xét nghiệm HIV. Đối tượng của nhóm là những người có độ tuổi từ 16 trở lên có sử dụng ma túy, người có nguy cơ nhiễm HIV.

Trả lời câu hỏi nhóm lấy máu học sinh và có những em dưới 16 tuổi, bà U. giải thích, do "khách hàng" đến chỉ ghi tên, không ghi tuổi nên không biết là học sinh.

Bà U. cũng phủ nhận việc vận động các học sinh kêu gọi bạn bè đi lấy máu để nhận tiền công 25.000 đồng/người.

Theo bà, nhiệm vụ của nhóm là thực hiện công việc giảm tác hại của HIV. Do đó, nhóm có mời khách hàng có độ tuổi từ 16 trở lên đến để tư vấn, truyền thông giảm tác hại của HIV/AIDS. Trong đó, nếu khách hàng có nhu cầu thì nhóm sẽ làm xét nghiệm kiểm tra HIV. 

Khi nhóm thực hiện công việc trên, dự án có hỗ trợ tiền đi lại cho các thành viên. Nhóm lấy nguồn tiền này trả tiền đi lại cho đến lấy máu xét nghiệm là 100.000 đồng/người

Một số thành viên nhóm đã được đi học, tập huấn công việc kiểm tra nhanh HIV, kỹ năng tư vấn các vấn đề liên quan đến HIV/AIDS và được cấp chứng chỉ.

Nhóm "Bông hồng đen" hoạt động như thế nào?

Ông Phạm Hoàng Tuấn, Phó Chủ tịch UBND quận Đồ Sơn (TP Hải Phòng), cho biết thêm, Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phát triển Cộng đồng (SCDI) hoạt động tại 7 tỉnh, thành phố ở Việt Nam, trong đó có TP Hải Phòng.

Tổ chức này có hoạt động test (kiểm tra) nhanh HIV diện rộng với những người có sử dụng ma túy trên địa bàn. Tổ chức này có văn bản ký liên kết với nhóm "Bông hồng đen" ở Hải Phòng.

Trước đó, nhóm "Bông hồng đen" được thành lập bởi một tổ chức phi chính phủ, hoạt động hỗ trợ những người nhiễm HIV/AIDS tái hòa nhập với cộng đồng. Tại phường Hải Sơn, nhóm "Bông hồng đen" có kêu gọi mọi người đến lấy máu để xét nghiệm sàng lọc HIV. Chính quyền đang làm rõ tính đúng đắn hoạt động của nhóm này.

Kết quả xác minh sơ bộ, mục đích của nhóm này là kêu gọi những người ở độ tuổi từ 18 đến 24 có sử dụng ma túy đến để lấy máu xét nghiệm HIV. 

Bộ Y tế nói gì?

Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã có công văn đề nghị Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hải Phòng phối hợp với các đơn vị liên quan làm rõ thông tin các báo phản ánh và có văn bản báo cáo về Cục. 

Các đơn vị cần tăng cường việc quản lý và chấn chỉnh các hoạt động của nhóm cộng đồng triển khai hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV tại cộng đồng. 

Theo quy định của Bộ Y tế, những nhân viên cộng đồng không làm trong cơ sở y tế, phòng xét nghiệm khi lấy mẫu xét nghiệm HIV phải được tập huấn về xét nghiệm HIV. Họ cũng phải xuất trình các giấy tờ liên quan khi được yêu cầu.

Người lấy mẫu bắt buộc phải thực hiện đầy đủ tư vấn mục đích lấy mẫu. Sau khi có kết quả, cần thông báo lại cho người được lấy mẫu. Người đủ 16 tuổi có thể tự tham gia xét nghiệm HIV mà không cần người giám hộ.