Điểm mặt những dịch bệnh nguy hiểm nhất trong lịch sử

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, đại dịch được địch nghĩa là "một bệnh dịch xảy ra trên toàn thế giới, hoặc trên một khu vực rất rộng, vượt qua ranh giới giữa các quốc gia và thường ảnh hưởng đến một số lượng lớn người dân".

Virus corona vừa chạm đến ngưỡng đại dịch; thế giới “siêu kết nối” của chúng ta đã giúp virus lan đến 6/7 lục địa.

Bệnh phong là một trong những đại dịch sớm nhất, lan rộng khắp châu Âu vào thời trung cổ.

Bệnh phong, đạt đến ngưỡng đại dịch trong thế kỷ 11, là một trong những căn bệnh bị hiểu lầm nhiều nhất trong lịch sử. Trong nhiều thế kỷ, mọi người tin rằng căn bệnh này là do di truyền và thậm chí là hình phạt của Chúa. Bệnh nhân bị kỳ thị và lưu đày. Khi họ không bị trục xuất khỏi xã hội, họ phải mặc trang phục đặc biệt và thậm chí phải rung chuông để báo cho người khác biết là họ đang đến.

Nỗi sợ hãi tột cùng trước căn bệnh này là do một trong những triệu chứng của nó, hoại tử mô, trong đó một phần hoặc toàn bộ các chi chuyển sang màu đen.

Mặc dù ngày nay vẫn còn bệnh nhân phong, song bệnh đã có thể chữa khỏi bằng liệu pháp đa thuốc.

Vẫn còn một số lượng lớn các trường hợp bệnh phong được báo cáo. Năm 2018, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã báo cáo 208.619 ca bệnh mới trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, căn bệnh này đã được chữa khỏi từ năm 1981, khi WHO khuyến cáo trị liệu đa thuốc (MDT) để điều trị bệnh nhân phong. MDT kéo dài sáu tháng hoặc một năm, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, nhưng đã chữa khỏi thành công cho người bệnh

Bệnh dịch hạch, hay Cái chết đen, đã giết chết một phần ba dân số châu Âu trong thế kỷ 14

Dịch hạch gây bởi vi khuẩn Yersinia pestis, được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm cả Mỹ.

Bệnh dịch hạch được cho là do chuột lây lan.

Bệnh dịch hạch được cho là đã giết chết khoảng 25 triệu người, lan tràn khắp châu Âu và châu Á qua bọ chét và chuột.

Nhiều hoàng gia trong thế kỷ 14 đã chết vì căn bệnh này, bao gồm Peter IV xứ Aragon, Vua Alfonso XI xứ Castile, và Joan, con gái của Vua nước Anh Edward III.

Vào thế kỷ 17, Đại dịch hạch London đã giết chết 20% dân số thành phố.

Đại dịch hạch ở London là sự bùng phát lần hai của bệnh dịch hạch và đã khiến 68.596 người bỏ mạng.

Các đường phố London, vào thời điểm đó chứa đầy rác thải, đã thu hút những con chuột mang mầm bệnh.

Đã có 7 đại dịch tả - Vụ dịch đầu tiên bắt đầu vào năm 1817.

Mặc dù được ghi nhận trước năm 1817, song đó là năm căn bệnh này đạt đến mức đại dịch sau khi bắt nguồn từ đồng bằng sông Hằng ở Ấn Độ. Dịch lan rộng từ châu Á đến châu Âu và kéo dài trong sáu năm.

Ngày nay dịch tả vẫn bùng phát rải rác, với số liệu của WHO ghi nhận 1,3 đến 4 triệu ca bệnh mỗi năm. Tuy nhiên, tới 80% trường hợp có thể được điều trị bằng dung dịch bù nước đường uống.

Cúm Nga bắt đầu ở Siberia và Kazakhstan trước khi lan qua châu Âu giết chết 360.000 người vào năm 1890

Cúm Nga là đại dịch cúm lớn nhất thế kỷ 19.

Căn bệnh này có lẽ đã lây lan nhanh chóng vào thời điểm đó do dân số gia tăng ở các thành phố và thị trấn, nơi mọi người sống gần nhau hơn. Sự phát triển của hệ thống đường sắt cũng lan truyền bệnh cúm, vì mọi người có thể di chuyển nhanh chóng đến những nơi xa xôi, mang theo các triệu chứng của bệnh truyền nhiễm.

Bệnh đậu mùa được cho là đã giết chết 300 triệu người trong lịch sử

Mặc dù không rõ nguồn gốc chính xác của bệnh đậu mùa, căn bệnh này được cho là bắt nguồn từ Ai Cập cổ đại, vì những vết sẹo giống như bệnh đậu mùa được tìm thấy trên ba xác ướp.

Sự lan tràn lớn nhất của bệnh đậu mùa được cho là bắt nguồn từ việc khám phá thế giới và các tuyến đường thương mại phát triển. Vào thế kỷ 16, 17 và 18, tình trạng chiếm đóng thuộc địa của châu Âu đã dẫn đến những vụ dịch lớn ở Châu Phi, Bắc Mỹ và Úc, những nơi chưa hình thành miễn dịch đối với một căn bệnh mạnh như vậy.

Vắc-xin đậu mùa là vắc-xin thành công đầu tiên trong lịch sử.

Trung bình, 3/10 số người mắc bệnh đậu mùa sẽ chết và những người sống sót thường bị sẹo nặng.

Edward Jenner đã phát triển vắc-xin đầu tiên trong lịch sử trong khi cố gắng điều trị bệnh đậu mùa. Ông đưa những mảnh lấy từ vảy mụn của người bệnh lên người khỏe, nhờ đó họ sẽ phát triển bảo vệ khỏi bị nhiễm trùng trong tương lai.

Cúm Tây Ban Nha là một bệnh lây từ gia cầm, đã giết chết hơn 50 triệu người trên toàn thế giới.

Cúm Tây Ban Nha năm 1918 là đại dịch nguy hiểm nhất trong lịch sử, giết chết 50 triệu người trên toàn thế giới và lây nhiễm khoảng 500 triệu người, tương đương một phần ba dân số thế giới vào thời điểm đó.

Không có thuốc hoặc phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh. Thay vào đó, mọi người được lệnh đeo khẩu trang, và tất cả các trường học, doanh nghiệp và nhà hát đều đóng cửa.

Bệnh nghiêm trọng đến mức đôi khi nạn nhân có thể chết trong vài giờ hoặc vài ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng.

Tuổi thọ ở Mỹ giảm khoảng 12 năm trong năm đầu tiên của đại dịch cúm Tây Ban Nha.

Dịch nghiêm trọng đến mức tại Mỹ đã ban bố lệnh cấm khạc nhổ trên đường phố, vì hành động này được cho là giúp truyền bệnh.

Dịch cúm châu Á bắt đầu ở Hồng Kông và sau đó lan từ Trung Quốc sang Mỹ và Anh vào những năm 1950.

Cúm châu Á là đại dịch cúm lớn thứ hai trong thế kỷ 20, sau cúm Tây Ban Nha. Vụ dịch đã khiến khoảng 1 đến 2 triệu người phải bỏ mạng trên toàn thế giới. Bệnh gây ra bởi virus cúm A H2N2.

Những người nhiễm cúm được hồi hương từ London, nơi căn bệnh này có tác động tàn phá.

Trong những tháng đầu tiên của đại dịch cúm châu Á, virus chủ yếu lây lan trên khắp Trung Quốc và các khu vực lân cận.

Tuy nhiên, căn bệnh này sớm lan sang Vương quốc Anh và đến tháng 12 năm 1957, tổng cộng 3.550 trường hợp tử vong đã được báo cáo ở Anh và xứ Wales.

HIV/AIDS lần đầu tiên được công nhận là một bệnh vào năm 1981 và được cho là đã giết chết 35 triệu người trên toàn thế giới.

HIV, virus suy giảm miễn dịch ở người, nếu không được điều trị, sẽ phát triển thành AIDS, hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải, đây là một căn bệnh tàn khốc trong đó hệ thống miễn dịch của cơ thể sụp đổ. Nếu không được điều trị, chẩn đoán đồng nghĩa với án tử.

Tuy nhiên, hiện nay việc điều trị đã đạt được thành công kì diệu trong việc chống lại căn bệnh này. Nhiều người bị nhiễm có thể đạt đến mức không thể phát hiện được virus, nhờ đó cực kỳ khó lây nhiễm sang người khác.

Công nương Diana là một trong nhiều người đi đầu phong trào chống kỳ thị người nhiễm HIV/AIDS.

Mặc dù bây giờ chúng ta biết rằng bất cứ ai cũng có thể bị AIDS, vì căn bệnh này lây lan qua quan hệ tình dục không được bảo vệ, dùng chung bơm kim tiêm và từ mẹ sang con, nhưng ban đầu người ta tin rằng bệnh chỉ xảy ra với những người đồng tính nam.

Căn bệnh này lần đầu tiên được đặt tên là GRID, suy giảm miễn dịch liên quan đến đồng tính nam và điều này dẫn đến sự kỳ thị không đáng có đối với cộng đồng đồng tính nam.

Virus H1N1 năm 2009 là một loại cúm mới và được phát hiện lần đầu tiên tại Mỹ

Dịch cúm H1N1 diễn ra đầu tiên ở Mỹ và nhanh chóng lan ra khắp thế giới. CDC ước tính có khoảng 60,8 triệu trường hợp tại Mỹ, khiến 12.469 người chết.

Không giống như nhiều đợt dịch cúm khác, bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em và trung niên. Điều này là do gần một phần ba số người trên 60 tuổi đã có kháng thể từ các đợt dịch cúm trước đó, giúp bảo vệ họ khỏi virus.

Ebola là một bệnh dịch địa phương, chứ không phải là đại dịch, vì nó chủ yếu lưu hành ở Châu Phi

Ebola lần đầu tiên được phát hiện ở Châu Phi, nơi ngày nay là Cộng hòa Dân chủ Congo. Nó được đặt tên theo tên của sông Ebola, gần nơi bệnh được phát hiện lần đầu tiên.

Trước đây Ebola được gọi là sốt xuất huyết Ebola do tình trạng chảy máu bên trong và bên ngoài do bệnh gây ra. Khi mắc, Ebola có tỷ lệ tử vong trung bình khoảng 50% và căn bệnh này đã giết chết hơn 11.000 người kể từ năm 1976.

Một vụ dịch ở Tây Phi trong khoảng năm 2014 - 2016 đã lan sang các nước khác ở Châu Phi, Châu Âu và Mỹ. Hai năm sau khi được phát hiện lần đầu tiên, dịch đã gây ra 11.325 trường hợp tử vong, theo CDC.

COVID-19, hay virus corona, được Tổ chức Y tế Thế giới chính thức tuyên bố là đại dịch vào ngày 11 tháng 3 năm 2020.

Virus corona lần đầu tiên được xác định ở Vũ Hán, Trung Quốc và đã giết chết hơn 4.300 người và lây nhiễm hơn 121.000 người. Cho đến nay, đã có 31 trường hợp tử vong ở Mỹ. Virus hiện đã lan đến sáu trong số bảy lục địa.

Bệnh hiện đã được WHO chính thức tuyên bố là đại dịch. "Trong hai tuần qua, số trường hợp bên ngoài Trung Quốc đã tăng gấp mười ba lần và số lượng các quốc gia bị ảnh hưởng đã tăng gấp ba lần", Tổng Giám đốc WHO, Tiến sĩ Tedros Adhanom Ghebreyesus nói tại một cuộc họp báo ở Geneva.

Cẩm Tú

Theo Insider